Bart Cornand

Jazzplatenmaatschappijen maken barre tijden door, en zoeken hun heil dan maar in zangeressen. Veel jazzliefhebbers grijpen daarbij naar de aspirine, maar het succes van Diana Krall bij het grote publiek is onmiskenbaar. Met de nieuwe cd van Nathalie Cole, dochter van Nat King Cole, gaat het mogelijk dezelfde kant op.

Wanneer kon u voor het laatst een jazznummer meefluiten sinds Take Five, de hit van Dave Brubeck uit 1959? Ron Goldstein, directeur van Verve, verwedt er zijn legendarische jazzlabel op: nooit. En precies daarom zette hij het mes in zijn catalogus. Andere grote firma’s volgden. Artiesten met een in brons gegoten cv stonden plots op straat, personeel kreeg zijn C4. Iedereen? Nee, één groep performers kreeg vrij spel en promotiebudgetten waarmee de zwaar zieke gitaarmeester Barney Kessel tenminste naar een behoorlijk ziekenhuis zou kunnen verhuizen. Zangeressen moesten en zouden de jazzwereld redden.

Alleen kwam die beslissing van de labels op een moeilijk moment. De vocalistes blijken immers een crisis door te maken, en verwonderlijk is dat niet. Al jaren moeten ze opboksen tegen de reputaties van Billie Holiday en Ella Fitzgerald. Decennialang werden ze afgetoetst op hun interpretaties van de klassiekers van George Gershwin en Cole Porter. Tot ze het plots spuugzat waren. Dee Dee Bridgewater zocht haar heil in een wel erg theatrale bewerking van Kurt Weill-composities. Cassandra Wilson keerde op haar uitstekende Belly of the Sun terug naar de blues. Nieuwkomer Norah Jones kondigde na de release van haar debuut-cd aan dat ze een punt zet achter haar ‘jazzcarrière’ – nog voor ze een echte jazzplaat had gemaakt. Stuk voor stuk werd van hen verwacht dat ze het commerciële succes van Diana Krall zouden evenaren. Voor wie het fenomeen Krall de afgelopen jaren heeft gemist: de zangeres-pianiste is zowat de Helmut Lotti van haar branche, met een aanzwellend symfonisch orkest, een morsige dictie en lange benen als haar belangrijkste troeven.

If you can’t beat them, join them, moet Nathalie Cole hebben gedacht, toen ze voor haar nieuwe cd, Ask a Woman Who Knows, bij Verve tekende. Of ze met haar stemtimbre zover was gekomen als ze Nathalie Vandenbossche had geheten, is voer voor discussie op lange winteravonden. Maar er is alvast moed nodig om als dochter van een monoliet als Nat King Cole in de jazz te stappen. Nathalie Cole was amper vijftien toen haar vader stierf. Tijd om hun successen met elkaar te delen, kregen ze dus niet, al zijn er toch enkele sporen bewaard gebleven. ‘Er bestaat één plaat waarop mijn vader, mijn zus en ik samen zingen’, vertelt Cole. ‘Indertijd hebben ze het op de elpee Live at the Sands gezet. Ik was zes, zij elf, en we zongen Ain’t She Sweet, een oude kraker. Ik miste mijn twee voorste tanden, dus het enige wat je van mij hoort, is sissend speeksel.’

Op haar elfde mocht ze drie avonden meezingen in The Merry Young World of Nat King Cole, waarin hij Broadwaynummers zong. Cole: ‘We deden samen It’s a Bore, een lied uit Gigi. Ik zong de partij van Audrey Hepburn, hij was Maurice Chevalier. Mijn moeder stond in de coulissen op me te wachten, en zodra mijn stuk afgelopen was, vloog ik mijn bed in. Alleen de laatste avond mocht ik tot het eind blijven om te buigen voor het publiek.’

In 1991 zette ze de dood een neus, en nam de plaat Unforgettable op, een verzameling klassieke King Cole-nummers als Paper Moon, Route 66 en Straighten Up and Fly Right, waarbij Nathalie op het titelnummer met de hulp van de techniek een duet met haar vader zong. Het leverde haar een Grammy op. Na tien kwakkeljaren herenigt haar recente overstap naar het Verve-label haar met Tommy LiPuma, producer van Unforgettable én de man achter het succes van Diana Krall. ‘Tommy is veruit de belangrijkste reden waarom ik daar heb getekend. Hij was dé man om dit te doen’, aldus Cole.

En hij niet alleen. LiPuma bracht zowat de hele band van Diana Krall mee naar de studio. Zijn prijsbeest zingt op het nummer Better Than Anything zelfs een duet. Never change a winning team is het motto. ‘Ik kende Diana al enkele jaren, maar pas onlangs heb ik haar echt ontmoet’, aldus Cole. ‘Toen ik haar in Carnegie Hall zag spelen, deed het me zo’n deugd om haar bezig te zien. De manier waarop ze op het podium beweegt en hoe ze piano speelt, doet me aan mijn pa denken. Aan dergelijke onorthodoxe fraseringen herken je de groten.’ Waarvan akte.

Cole verliet haar vorige platenfirma Elektra omdat ze er te zeer in de pophoek werd gedrongen. Misschien herinnert u zich nog de autoscooterhit Pink Cadillac uit de jaren tachtig. Maar de kans dat u haar in de zomer van 2003 met het programma van Ask a Woman Who Knows op Jazz Middelheim of het Blue Note Festival kunt zien, lijkt vrij klein. Daarvoor is de productie te gepolijst, de keuze van songs nauwelijks minder commercieel dan Kralls vermaledijde versie van Besame Mucho.

OOM LOUIE EN TANTE ELLA

Dat de keuze voor gladde jazz binnen het milieu geheid voor banbliksems zorgt, zou uitgerekend Cole moeten weten. Toen haar vader in 1947 met Nature Boy de overstap waagde van klassieke jazz naar film en popmuziek, werd hij genadeloos gekastijd. ‘Ach, op het moment dat hij meer popmuziek begon te maken, was ik nog niet eens geboren. Veel lessen heb ik er niet uit geleerd, aldus Cole. ‘Als ik één ding gezien heb, is het wel dat je nooit eindigt zoals je begonnen bent. Wist hij in het begin veel dat hij die sprong zou maken. Hij was in zijn jonge jaren heel terughoudend om te zingen, want hij had erg weinig vertrouwen in zijn stem. Bij mij was het niet anders: het heeft me drie platen gekost voordat ik doorhad dat zingen nu wel mijn vak zou zijn.’

Cole kreeg natuurlijk een opvoeding waar veel muzikanten voor zouden tekenen. ‘In elke kamer van ons huis vond je microfoons, opnameapparatuur, geluidseffecten… Ik amuseerde me kostelijk. Daar heb ik meer van opgestoken dan van de formele muziekles die ik later volgde.’ En er kwam natuurlijk interessant volk over de vloer: Count Basie, Duke Ellington, Sarah Vaughan. Cole: ‘Die kwamen iets eten, of ik zag ze wanneer ik met mijn vader naar de studio ging. Voor mij waren het gewoon oom Louie en tante Ella. Wist ik veel dat Armstrong en Fitzgerald wereldberoemd waren. Peggy Lee, Sammy Davis Jr., Frank Sinatra, ze waren allemaal zo lief voor me. Toen ik zelf begon te zingen, hebben zij me met open armen verwelkomd. Voor hen ben ik altijd het meisje met de paardenstaartjes geweest.’

Nadat ze Unforgettable had opgenomen, kwam buurvrouw Fitzgerald langs. ‘Ze zei: Sweetie, ik wil dat je weet dat ik heel trots op je ben, en je pa zou het ook geweest zijn. Om dat uit haar mond te horen, betekende alles voor me. Niemand wil zijn ouders professioneel uitdagen, met hen concurreren of – de gruwel – met hen vergeleken worden. Dat kun je niet winnen, zeker als ze larger than life zijn. Maar toen ik dat hoorde, klopte mijn hele wereld plots.’

Bart Cornand

Nathalie Cole û Nieuwe cd ‘Ask a Woman Who Knows’ is uit op Verve. Diana Krall concerteert op 1 oktober in Vorst Nationaal.

‘De goedkeuring van Ella Fitzgerald betekent alles voor me.’

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content