Factcheck: ja, ’s ochtends wandelen kan extra voordelen hebben

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

‘Hoe vroeger je gaat wandelen, hoe meer impact op je lichaam en je gezondheid.’ Dat zei Nathalie Didden van Wandelsport Vlaanderen op Sporza.be. En het klopt deels.

Door de coronacrisis slaat bij heel wat mensen de wandelwoede toe. Nathalie Didden van Wandelsport Vlaanderen gaf op Sporza vijf tips. Nummer drie klonk als volgt: ‘Hoe vroeger je gaat wandelen, hoe meer impact op je lichaam en je gezondheid. Het licht ’s ochtends is veel beter, en het zal je ook een beter gevoel geven dan als je in de namiddag gaat wandelen.’ Wanneer we Didden opbellen, verwijst ze naar ‘verschillende onderzoeken’, onder meer een publicatie van farmareus Pfizer (‘De enorme invloed van licht op je gezondheid’) over het belang van blauw licht op onze biologische klok, en een artikel over het positieve effect van een ochtendwandeling op de bloeddruk van ouderen met overgewicht. Let wel: hier werden proefpersonen die ’s ochtends wandelden vergeleken met een controlegroep die de hele dag bleef zitten, niet met een controlegroep die ’s avonds ging wandelen.

Door te bewegen stimuleer je je lichaam om ’s ochtends in het juiste ritme te komen, dus een ochtendwandeling of rustige training is ideaal.

‘Het klopt dat je de eerste drie tot vier uur na het ontwaken het best zo veel mogelijk (natuurlijk) licht opneemt’, vertelt sportarts Ruud Van Thienen (KU Leuven). ‘Daarmee ondersteun je het circadiaanse ritme van het lichaam, beter bekend als de biologische klok. Uit onderzoek blijkt dat een verstoring van dat ritme gelinkt is aan onder meer metabole ziekten, kanker en depressie. Ook door te bewegen stimuleer je je lichaam om ’s ochtends in het juiste ritme te komen, dus een ochtendwandeling of rustige training is ideaal. Dat proberen we ook te promoten in scholen: wie ’s ochtends beweegt, zal enkele uren later alerter zijn in de klas. Al is er wel een kanttekening: in de late namiddag of vooravond blijkt ons lichaam een iets hoger prestatievermogen te hebben. Dat verklaart ook waarom de meeste wereldrecords later op de dag worden neergezet.’

‘De stelling “meer impact op lichaam en gezondheid” is nogal ruim’, vindt Lode Godderis, hoogleraar omgeving en gezondheid (KU Leuven). ‘Uit onderzoek blijkt inderdaad dat blootstelling aan intens blauw licht ’s ochtends een positieve impact heeft op ons dag- en nachtritme, onze slaapkwaliteit en ons algemeen welzijn. Maar daarnaast moet ik Ruud Van Thienen ook bijtreden: als het gaat om trainingseffect, dan blijkt dat toch hoger te liggen bij prestaties later op de dag. Later op de dag hebben we een hogere lichaamstemperatuur, wat nodig is voor fysieke prestaties. Ook een fikse wandeling in de late namiddag kan dus voordelen hebben.’

Ook Patrick Schrauwen, hoogleraar voedings- en bewegingswetenschappen (Maastricht University), wil nuanceren. ‘Enerzijds heb je ’s ochtends inderdaad de voordelen van blootstelling aan daglicht. Anderzijds is er de vraag: maakt het uit wanneer je beweegt? Toegegeven, het onderzoek daarnaar is eerder beperkt. Maar er zijn nu toch al enkele aanwijzingen dat het gezonder zou zijn om je ’s namiddags in te spannen, in plaats van ’s ochtends vroeg. Opgelet: het gaat om onderzoek bij diabetespatiënten, mijn specialisatie. Maar die kunnen wel een indicatie geven. Ook uit een van onze eigen studies bij mensen met obesitas en/of diabetes, die eerstdaags gepubliceerd wordt, bleek dat patiënten die ’s avonds kwamen trainen na twaalf weken betere resultaten hadden.’

Knack maakt onderdeel uit van Roularta Media Group.