Factcheck: ja, deze video toont coronaprotest, maar niet tegen de coronapas

© Facebook

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Een video op sociale media zou een protestactie tonen tegen de Franse gezondheidspas. Dat klopt niet helemaal. De protestactie was gericht tegen de mondmaskerplicht, op het moment van de actie was er ook geen gezondheidspas nodig om toegang te krijgen tot de winkel in kwestie.

Op 31 oktober plaatst Facebookpagina ‘Coronacijfers Friesland’ een video online waar we een protestactie in een Franse supermarkt lijken te zien. Het bijschrift stelt dat het zou gaan om een actie tegen de ”injectiepaspoorten”. Ook op TikTok verschijnt de video en wordt er beweerd dat de protestactie tegen winkels zou zijn die de ‘vaccinpaspoorten’ hanteren. De TikTok-video heeft ondertussen meer dan 54.000 likes.

Factcheck: ja, deze video toont coronaprotest, maar niet tegen de coronapas
© TikTok

De video wordt op sociale media verspreid als voorbeeld van een protestactie tegen de coronapas in Frankrijk. Is het dat ook? De video toont coronaprotest en met name protest tegen de mondmaskerplicht, zo leert ons onderzoek. Dat is niet is niet een op een hetzelfde als protest tegen de coronapas. Omdat de kwaliteit van argumenteren in een publiek debat belangrijk is en omdat coronaprotest in België afgelopen zondag 35.000 betogers naar de straten van Brussel bracht: wat is hier aan de hand?

In Frankrijk wordt er gebruik gemaakt van de ‘pass sanitaire’, de Franse tegenhanger van het Belgische Covid Safe Ticket. Net zoals bij het Covid Safe Ticket, kun je ook een geldige pass sanitaire of gezondheidspas hebben zonder vaccinatie. Dat kan als je in het bezit bent van een negatieve coronatest, of een herstelbewijs dat ouder is dan 11 dagen en niet ouder dan 6 maanden.

De video heeft als bijschrift ‘Franse helden bestormen winkels die injectiepaspoorten afdwingen, vullen winkelwagentjes en laten die vlak voor de kassa staan alvorens naar buiten te lopen’. We zien een groep mensen in een supermarkt naar buiten wandelen terwijl ze herhaaldelijk ‘liberté‘ (vrijheid) scanderen. Op de video staat te lezen dat het protest in Aix-en-Provence zou hebben plaatsgevonden.

Factcheck: ja, deze video toont coronaprotest, maar niet tegen de coronapas
© Google

Een zoekopdracht via Google met een aantal trefwoorden uit de video brengt ons bij een artikel van Journal métro, een Franstalige Canadese krant. Het artikel heeft het over gesynchroniseerde operaties genaamd ‘No mask au supermarché‘ (‘Geen masker in de supermarkt’).

In het artikel wordt er gelinkt naar een twitteraccount dat een affiche heeft gedeeld op 27 oktober waar de actie wordt aangekondigd, later op de dag tweet het account ook dezelfde video en wordt er vermeld dat de video werd gefilmd in een Carrefoursupermarkt in Aix-en-Provence. De oudste versie van de video die we online kunnen vinden, staat op een ander account op Twitter. Dat account deelde de video ook op 27 oktober, iets eerder op de dag.

Factcheck: ja, deze video toont coronaprotest, maar niet tegen de coronapas
© Tweet

De affiche, die oproept tot ‘ongehoorzaam zijn’, verwijst specifiek naar een actie tegen mondmaskers (‘opération no mask au supermarché‘), maar niet naar de Franse gezondheidspas.

Locatie

In de video herkennen we de logo’s van telecombedrijven Orange en Bouygues in de achtergrond.

Factcheck: ja, deze video toont coronaprotest, maar niet tegen de coronapas
© Facebook
Factcheck: ja, deze video toont coronaprotest, maar niet tegen de coronapas
© Facebook

Via Google Maps vinden we zo ook om welke Carrefourwinkel het precies gaat in Aix-en-Provence. De Carrefour bevindt zich in het winkelcentrum ‘Aix La Pioline’. Op de website van het winkelcentrum vinden we een plattegrond die ons dezelfde indeling toont als in de video.

Factcheck: ja, deze video toont coronaprotest, maar niet tegen de coronapas
© Aix La Pioline

Gezondheidspas

In Frankrijk is er sinds 9 augustus 2021 een gezondheidspas verplicht in winkelcentra van meer dan 20.000 vierkante meter. Ook het winkelcentrum Aix La Pioline deelde op 15 augustus op zijn Facebookpagina mee dat een gezondheidspas verplicht is om toegang te verkrijgen. Sinds 8 september 2021 is in Frankrijk de gezondheidspas niet langer verplicht in winkelcentra gelegen in departementen waar het aantal besmette personen lager is dan 200 op 100.000 inwoners en sinds ten minste 7 dagen onafgebroken daalt.

Het departement waar Aix-en-Provence gelegen is, Bouches-du-Rhône, kondigde aan dat vanaf 1 oktober de gezondheidspas niet langer verplicht was in winkelcentra van meer dan 20.000 vierkante meter. Het aantal besmette personen was gedaald naar 141 op 100.000 inwoners.

Ook het winkelcentrum Aix La Pioline plaatst op 29 september een Facebookpost met de boodschap dat vanaf 1 oktober de gezondheidspas niet langer verplicht is om toegang te verkrijgen, met uitzondering van horecazaken. Vermits de beelden wellicht dateren van oktober 2021 en de gezondheidspas op dat moment niet verplicht was in dat winkelcentrum in Zuid-Frankrijk, lijkt het hoogst onwaarschijnlijk dat de actie hiertegen gekant was. Bovendien lazen we in de aankondiging van de actie alleen een oproep tegen de mondmaskerplicht.

Conclusie

De beelden tonen inderdaad een protestactie in een winkel in de Franse stad Aix-en-Provence. De actie was specifiek gericht tegen het dragen van mondmaskers en dus niet tegen de Franse gezondheidspas zoals het bijschrift van de video op Facebook suggereert. Ook was er op de dag van de actie geen gezondheidspas verplicht om de Carrefour in kwestie te betreden. We beoordelen het bijschrift bij de video daarom als eerder onwaar.

Bronnen

Gearchiveerde Facebookpost (1 november 2021)

TikTok-video (10 oktober 2021)

Artikel Métro (29 oktober 2021)

Gearchiveerde Twitterpost (27 oktober 2021)

Gearchiveerde Twitterpost (27 oktober 2021)

Gearchiveerde Twitterpost (27 oktober 2021)

Website Franse overheid

Facebookpost Aix La Pioline (15 augustus 2021)

Facebookpost Aix La Pioline (29 september 2021)

Website departement Bouches-du-Rhône (1 oktober 2021)

Alle bronnen werden laatst geraadpleegd op23 november 2021.

Krasse uitspraak, straf cijfer of dito feit in de actualiteit gezien? Stuur uw vraag met exacte bronvermelding van het citaat naar factcheck@knack.be

Meer informatie over de factchecks vindt u op de website van Knack.

U vindt onze factchecks ook terug bij deCheckers, samen met betrouwbare factchecks van andere Vlaamse redacties.

Knack is erkend lid van het International Fact-Checking Network.

Krasse uitspraak, straf cijfer of dito feit in de actualiteit gezien?
Vul uw vraag in op de website van deCheckers met exacte bronvermelding van het citaat of stuur het naar factcheck@knack.be.


Roularta Media Group
© Roularta Media Group

Knack maakt onderdeel uit van Roularta Media Group.

Partner Content