Zonder advocaten geen Salduz

Na 1,5 jaar Salduz heeft geen enkele advocaat ook nog maar een euro vergoeding gezien.

U heeft er de afgelopen maanden ongetwijfeld heel wat over gelezen: sinds 1 januari 2012 heeft u op basis van de ‘Salduz-wet’ het recht om eerst te spreken met een advocaat als u verhoord wordt door de politie of een magistraat. Die advocaat zal vervolgens ook bij het verhoor aanwezig zijn. Dat systeem draait al op informele wijze sinds 1 januari 2011.

Tegenstanders van ‘Salduz’ schreeuwden moord en brand. Sommige politieagenten vreesden dat ze gehinderd zouden worden in hun werk. Bezorgde burgers riepen dat de daders eens te meer te veel rechten zouden krijgen.

Ondertussen zijn we bijna een half jaar verder. Is het allemaal zo’n vaart gelopen? Helemaal niet. De balies, parketten en politiediensten sloegen de handen in elkaar en zorgden voor een telefonische permanentiedienst die alles in goede banen leidt. De bijhorende webapplicatie werkt bijzonder goed. Bovendien lijken politieagenten en magistraten zelfs steeds meer de voordelen van ‘Salduz’ in te zien. Omdat een verdachte zijn verhaal al eens tegen een advocaat gedaan heeft, zal hij vaak ook rustiger en coherenter zijn als hij met de politie praat. Bovendien is een advocaat er niet om enkel te adviseren om alles staalhard te blijven ontkennen. In veel gevallen zal hij net adviseren dat het geen zin heeft om tegen de bewijzen in te blijven gaan. Tot slot mag u niet vergeten wat de essentie van de Salduz-wet was. De bijstand van een advocaat zorgt ervoor dat uw rechten worden gevrijwaard tijdens het eerste, vaak essentiële verhoor.

Toch heeft het Salduz-project het ondertussen niet makkelijk. De reden daarvoor is dat een essentiële speler begint af te haken: de advocaten. Het probleem heeft een financiële oorzaak: na 1,5 jaar Salduz heeft geen enkele advocaat ook nog maar een euro vergoeding gezien. Er is zelfs nog geen duidelijkheid over het bedrag dat voor een tussenkomst moet worden voorzien. Nochtans is een Salduz-tussenkomst geen evidentie: ook ’s nachts en in het weekend moeten advocaten optreden en hele tussenkomst neemt vaak twee tot drie uur in beslag.

Aan Franstalige zijde hebben de advocaten daarom de werkzaamheden op 30 maart 2012 gestaakt. De Vlaamse balies verzorgen wel nog steeds een permanentie, maar het aantal advocaten dat bereid is om op te treden slinkt gestaag. Vooral ’s nachts en in het weekend is het moeilijk om nog vrijwilligers te vinden. De gevolgen zijn problematisch: als er geen advocaat wordt gevonden, kunnen later juridische problemen ontstaan. Bovendien kunnen minderjarigen geen afstand doen van een advocaat, waardoor er gevallen zijn waarbij een minderjarige de hele nacht op het politiekantoor moest doorbrengen in afwachting van een advocaat.

De oplossing is nochtans simpel: maak elke maand een afrekening en zorg dat elke advocaat driemaandelijks betaald wordt. Het zou de evidentie zelve moeten zijn.

Jeroen De Mets De auteur is advocaat