Zinloos geweld mag ons niet tot stilstand brengen

Zinloos geweld mag ons niet tot stilstand brengen, geen halt toeroepen, verlammen of schrik inboezemen. Geweld mag nooit zegevieren.

De marathon van Boston wordt nooit meer wat hij was. Bommen, doden, gewonden,… Mensen mentaal en fysiek getekend voor de rest van hun dagen. De associatie met een loopwedstrijd ontgaat ons allen. En toch. De twee bommen horen voor altijd bij de Boston marathon. Op 15 april 2013 werden mensen letterlijk weggeblazen en de dood ingejaagd. Waarom? De (sportieve) droomwereld stond stil. Voor even. Blijven lopen is immers de boodschap. Zinloos geweld mag ons niet tot stilstand brengen, geen halt toeroepen, verlammen of schrik inboezemen. Geweld mag nooit zegevieren. Het leven is daarvoor te mooi.

Boston, 20 april 1914. De Canadees James Duffy wint de Boston Marathon. Na een beklijvende wedstrijd mag hij het zegegebaar maken. Zijn landgenoot Edouard Fabre wordt tweede. Een krant kopt ‘Duffy wins marathon. Fabre, Second, Makes it Closest Finish Ever.’ De wedstrijd is een thriller. Duffy haalt het uiteindelijk na meer dan 42km met slechts 15 seconden voorsprong.

23 april 1915. Duffy is dood. Een krant schrijft ‘James Duffy among the dead.’. Als lid van het 16th Battalion in de ‘Second Battle of Ypres’ sneuvelt hij, samen met vele anderen, die aprildag. Een week voor zijn vijfentwintigste verjaardag en vier dagen nadat zijn sportieve concurrent Edouard Fabre de Boston marathon 1915 wint. Vele (sportieve) dromen had hij nog. Olympische dromen zelfs. Een mooie toekomst lachte hem tegemoet. In 1912 werd hij vijfde op de Olympische marathon van Stockholm. Duffy stond al met stip genoteerd op het favorietenlijstje voor de editie in 1916. De spelen zouden normaliter in Berlijn plaatsvinden. Van cynisme gesproken. Duffy werd in volle sprint geraakt door de vijandige kogels. In plaats van startschoten weerklonken dodelijke schoten. Hij was deze keer niet snel genoeg. Hij werd door een stuk van een schrapnel in het hoofd getroffen. De wreedheid van de oorlog. Men went er nooit aan. Men mag er ook nooit aan wennen. Duffy ligt ondertussen al bijna een eeuw in Vlamertinge begraven. Zijn kruis is een blijvende herinnering aan zijn gloriejaar 1914. ‘ex long distance champion runner’. Als ‘symbool’ ook voor nooit meer oorlog.

Binnenkort gaat de herdenking van 100 jaar ‘Groote Oorlog’ van start. Laat het vooral een herdenking en eerbetoon worden aan de vele verloren duizenden en duizenden levens van jonge mensen die droomden van een gelukkig leven. Ze zagen die droom als een zeepbel uit elkaar spatten. Ouders, echtgenotes, familie, vrienden en vriendinnen bleven wezenloos en troosteloos achter. Iedere dag overkomt dit nog veel te veel mensen. Het treurende ouderpaar van de Duitse kunstenares Käthe Kollwitz, die haar achttienjarige zoon Peter in de oorlog verloor, op het Duitse militaire kerkhof in Vladslo blijft er de stille getuige van.

Leren we dan als mensheid – of toch maar mensdom – nooit? Dagelijks laten mensen in allerhande conflicten het leven. Waarom? Het leven is toch te kort om het onaangenaam te maken? Waarom blijven we over onnozele zaken zaniken? Waarom blijven we het elkaar zo lastig maken?

De bekende ‘sportfilosoof’ Johan Cruijff zei ooit ‘Ieder nadeel heb zijn voordeel’. Het is inderdaad, ondanks alles, nooit allemaal kommer en kwel. Bij iedere aanslag, conflict,… zien we ook de schoonheid van de mensen. Gelukkig. Mensen die zonder schrik voor eigen lijf en leden voor anderen opkomen. Solidariteit in de praktijk. Ook nu. De vele mensen die o.a. in Syrië helpen om gewonden de nodige medische zorgen te verstrekken. Chapeau. Carlos Arredondo, beter bekend als de man met de cowboyhoed, wordt nu al geroemd als held van de aanslag in Boston. Hij heeft zijn deel van het leed nochtans al gehad. Hij deelt geregeld Amerikaanse vlaggen uit ter herinnering aan zijn zoon die op 20-jarige leeftijd in Irak sneuvelde. Zijn andere zoon pleegde zelfmoord. Hij was het echter die de zwaargewonde Jeff Bauman, die supporterde voor zijn vriendin, ter hulp snelde en zonder enige twijfel zijn leven redde. Een standbeeld verdienen dergelijke mensen.

Duffy kon niet meer gered worden. En toch. Ook hij werd, tijdens zijn laatste uren, bijgestaan door helpende handen. In nood kent men immers zijn vrienden.

Laat Boston, ondanks alles, een oproep worden om geweld achterwege te laten. Geweld kan nooit een oplossing zijn. Hopelijk kunnen media ooit uitpakken met ‘de oorlog is dood, leve de wereldvrede’.

Herwig Reynaert en Bart Vangrysperre (deelt met Herwig Reynaert de passie voor het afstandslopen en de Groote Oorlog)