Vrije Tribune

Wie eerlijk is, splitst Justitie in ieders belang (Karl Vanlouwe)

Vrije Tribune Hier geven we een forum aan organisaties, columnisten en gastbloggers

Bij de vele achterhoedegevechten die er in België nog gevoerd worden, hoort ook het gevecht over de regionalisering van Justitie.

Bij de vele achterhoedegevechten die er in België nog gevoerd worden, hoort ook het gevecht over de regionalisering van Justitie. Terwijl de Vlaamse balies duidelijk kiezen voor een splitsing van justitie, komen gevestigde krachten in het verweer.

De vrije tribune van “Magistratuur & Maatschappij”/”Association Syndicale des Magistrats” (M&M / ASM) op Knack.be kondigde zich al aan toen stafhouder Jo Stevens, de voorzitter van de Orde van Vlaamse Balies, op 1 februari pleitte voor een splitsing van Justitie (zelfs toewijzing aan de gemeenschappen in plaats van de gewesten).

Magistratuur & Maatschappij gebruikt in haar pleidooi tegen de splitsing van justitie het aloude argument dat België al zo klein is. Dat er Europees nood is aan een harmonisering van het recht en de procedure. Maar het één spreekt het ander helemaal niet tegen. Integendeel, deze globalisering moedigt de lokalisering juist aan. En Justitie is bij uitstek een bevoegdheid die dicht bij de mensen uitgeoefend moet worden.

Er moet duidelijkheid komen, en die is er vandaag niet. Want naast de verschillende regelgeving die er reeds bestaat op het vlak van ruimtelijke ordening, huisvesting, enz. wordt de federale wetgeving door rechters in Vlaanderen ook veelal anders geïnterpreteerd dan door hun Franstalige collega’s. Dat valt bijvoorbeeld op in de sociale rechtspraak. “In Wallonië is wat stakingsrecht betreft bijna alles toegelaten, in tegenstelling tot in Vlaanderen”, zei Jo Stevens in De Standaard. En hij voegde er nog aan toe: “De talenkennis gaat er bovendien zo erg op achteruit dat ik, als ik in Wallonië pleit, niet kan verwijzen naar een Nederlandstalig vonnis of arrest of een Nederlandstalig juridisch boek, want ze kunnen het toch niet verstaan.”

Uit de Vrije tribune van Magistratuur & Maatschappij valt verder een panische angst te ontwaren voor wat in het rapport-De Wever (van 18 oktober 2010) stond over de defederalisering van justitie. Dat rapport werd vrijwel onmiddellijk afgeschoten door de Franstalige partijen, maar de ongerustheid blijft blijkbaar groot. Zo groot, dat men het nodig vindt dit rapport te demoniseren. En als het niet op basis van inhoud kan, dan maar met de vage beschuldiging dat politieke benoemingen de echte motivatie van De Wever zouden zijn.

Laat ons ernstig blijven. De Orde van Vlaamse Balies is niet toevallig tot de omgekeerde conclusie gekomen. In de feiten is justitie al lang gesplitst, maar men wenst dat blijkbaar niet te weten. Het zou nochtans logisch zijn om de instellingen aan te passen aan de werkelijkheid en niet aan het droombeeld van een Belgische magistratenvereniging.

Het gaat om de kwaliteit
We willen niet splitsen om te splitsen, maar om de kwaliteit van justitie daadwerkelijk te kunnen verbeteren. Zij die het status quo bepleiten, kunnen toch niet ontkennen dat het niet goed gaat met Justitie in België. Grote financiële zaken lopen op een sisser uit, de toestand van de internering is wraakroepend, gevangenissen zitten overvol, op organisatorisch vlak bestaat er geen werkmeting of externe evaluatie van de magistratuur. En ga zo maar door.

Prof. Hendrik Vuye stipte terecht aan (De Morgen, 03/12/2010) dat België voortdurend op de vingers wordt getikt door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens wegens een ontoelaatbare gerechtelijke achterstand die de rechtszekerheid van burgers ondermijnt.

De hervorming is met andere woorden broodnodig en hoogdringend, maar ze blijkt er niet te kunnen komen met deze Belgische structuur, waar er gigantische verschillen in opvatting bestaan tussen noord en zuid. Ook het Atomiumoverleg liep in 2009 volledig op de klippen omdat de standpunten van Vlamingen en Franstaligen mijlenver uiteen lagen. Tot grote frustratie van de bevoegd minister, Stefaan De Clerck. De Vlamingen willen een justitie dat efficiënt kan werken, een eenheidsrechtbank met gespecialiseerde afdelingen bijvoorbeeld. Maar zonder akkoord, zal de slechte werking van justitie zich onverminderd doorzetten.

Er is geen enkele reden om te veronderstellen dat het morgen anders zal zijn, de Belgische magistratenbonden kunnen dus voorlopig blijven dagdromen. Maar wie de splitsing uit liefde voor België afwijst, moet beseffen dat hij er haar burgers een grote prijs voor laat betalen.

Homogene pakketten
Als men wil hervormen, zal men homogene bevoegdheden moeten creëren. Dat klopt. De magistraten hebben een punt als ze wijzen op de praktische moeilijkheden die de defederalisering van de jeugdbescherming heeft teweeggebracht. Maar ze laten wel na te vermelden hoe dat komt, namelijk door een onvolmaakte overdracht van bevoegdheden. De gemeenschappen werden bevoegd voor de jeugdbescherming, maar de federale overheid bleef bevoegd voor het jeugdsanctierecht. Over dat laatste bestaan er in noord en zuid totaal andere zienswijzen, waardoor een dubbelzinnige toestand blijft bestaan.

Prof. Vuye stipt terecht aan dat het geen zin heeft de organisatie van justitie aan de deelstaten te geven en de regels over de bevoegdheid van de rechtscolleges en de rechtspleging federaal te houden. Die twee dingen hangen samen. Als je geen homogene bevoegdheidspakketten kan maken, begin je er beter niet aan. Maar dan ga je als politicus wel voorbij aan je verantwoordelijkheid om het beleid te verbeteren. Wie eerlijk is met zichzelf, splitst justitie in ieders belang.

Karl Vanlouwe Senator N-VA

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content