Er heerst opwinding in de wetenschappelijke wereld over de mogelijke ontdekking van gravitatiegolven in de ruimte waarvan het bestaan 100 jaar geleden door Albert Einstein al werd voorspeld. Beleeft de fysica deze week zijn ‘water op Mars’-moment?
Er doen al langer geruchten de ronde over de ontdekking van gravitatiegolven in de ruimte. Dat ze bestaan, weten we met bijna zekerheid dankzij de relativiteitstheorie van Albert Einstein. Het fenomeen is echter de enige voorspelling van Einstein die nog nooit is gespot mits observationeel bewijs.
Gravitatiegolven zijn de rimpels in de kromming van de ruimtetijd, die zich van de bron af naar buiten voortplanten als een golf. Einstein voorspelde in zijn algemene relativiteitstheorie het bestaan van deze golven die theoretisch gezien drager zijn van gravitatiestraling. Ze komen voor door het samensmelten van een koppel neutronensterren of door de botsing van twee zwarte gaten.
Hoewel Einsteins theorie in 2015 zijn honderdste verjaardag vierde, hebben wetenschappers deze gravitatiegolven nog nooit gezien. De ruimtetijdfluctuaties zijn enkel nog maar indirect geobserveerd en experimenten die ze moeten ontdekken, zoals de Laser Interferometer Gravitational Wave Observatory (LIGO), hebben voorlopig nog geen sporen ervan gevonden.
De gigantische laser bestaat uit twee identieke, supergevoelige detectoren in de Amerikaanse staten Louisiana en Washington. Ze pikken heel kleine bewegingen op in de ruimtetijd die veroorzaakt worden door de gravitatiegolven die de Aarde bereiken. De Europese tegenhanger van de LIGO staat nabij het Italiaanse Pisa, de Virgo-detector.
De LIGO werd intussen uitgerust met betere instrumenten die 10 keer gevoeliger zijn en in september van vorig jaar opnieuw aangezet. Ook de Virgo kreeg een upgrade en is aan een tweede leven begonnen. Mogelijk komt er dus groot nieuws en wordt 2016 het jaar waarin Einstein alweer gelijk krijgt. (TE)
Donderdag, 11 februari, om 16.30 uur is er een persconferentie van wetenschappers van de LIGO en Virgo over hun zoektocht naar de gravitatiegolven.
