Waarom een Rode Duivel niet zwart is

Romelu Lukaku © Reuters
Dirk Draulans
Dirk Draulans Bioloog en redacteur bij Knack.

Hoe verder mensen van ons af staan, hoe meer we ze ‘ontmenselijken’. Maar stop een succesvolle zwarte voetballer in een rood truitje, en hij wordt één van ons.

De Duitse nazi’s noemden de Joden ratten die vernietigd moesten worden. De Rwandese Hutu’s hadden het tijdens de genocide steevast over kakkerlakken als ze Tutsi’s beschreven. En in de ‘beschaafde’ blanke wereld worden zwarte medemensen nog steeds voor aap uitgemaakt – denk maar aan onze voetbalvelden met hun dartele zwarte parels.

Russische homo’s

De in Italië werkende Vlaamse psycholoog Jeroen Vaes legt in New Scientist uit dat we ons vrij makkelijk van zulke ‘ontmenselijking’ bedienen. Bijvoorbeeld om de wrange smaak na een slecht afgelopen relatie of vriendschap weg te spoelen. Ook het gemak waarmee in Rusland en veel andere landen homo’s worden gemolesteerd, kan worden toegeschreven aan dat mechanisme. Het betreft een universeel, dus ongetwijfeld natuurlijk gegeven, dat te maken heeft met het eenvoudige feit dat we mensen uit de eigen sociale groep als waardevoller beoordelen dan anderen. ‘Het is alsof we een wijzertje in ons hoofd hebben dat een waarde op een menselijkheidsschaal aanwijst als we iemand zien’, zegt Vaes.

Voordelen

Gelukkig is niet iedereen er even gevoelig voor, anders zou het samenleven onmenselijk worden. Vooral volk met een hoge dunk van zichzelf bezondigt zich gemakkelijk aan het minder menselijk maken van anderen.

Het principe kan ook voordelen hebben. Artsen die hun patiënten lichtjes ontmenselijken, schrijven gemakkelijker pijnlijker behandelingen voor, die soms efficiënter zijn dan de zachte aanpak.

Het volstaat ook succesvolle zwarte voetballers in een rood truitje te zien om ze plots als ‘één van ons’ te beschouwen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content