Waarom dieren heden en verleden vergelijken

Wanneer de omgevingsfactoren van dieren plots veranderen, loont het voor hen om terug te koppelen naar eerdere ervaringen.

Onderzoekers aan de universiteit van Bristol stelden een positief ‘contrast’-effect vast wanneer ze onder andere muizen, die in ongunstige omstandigheden leefden, met een plotse verbetering confronteerden. De dieren bleven minstens evenveel energie steken in bijvoorbeeld het verzamelen van voedsel als voorheen – zelfs al was dat niet meer nodig.

Omgekeerd stelden ze een negatief effect vast bij muizen die plots met veel minder gunstige omstandigheden kregen af te rekenen – ze deden niet meer moeite om te overleven, terwijl dat een logische strategie zou zijn geweest. Dergelijke ‘contrast’-effecten werd eerder al vastgesteld bij ratten, bijen, spreeuwen, en een aantal zoogdieren, maar konden nooit echt wetenschappelijk worden geduid.

‘Evolutionair voordeel’

Die effecten zijn volgens de studie niet toevallig. “In een veranderlijke omgeving kan het verleden een waardevolle indicator zijn voor de toekomst”, zegt medeauteur Tim Fawcett in een bericht op de website ScienceDaily.com. “Dat heeft een impact op het aanpassingsvermogen van dieren.”

“Een dier dat bijvoorbeeld gewend is aan overvloed, beschouwt een plotse verslechtering slechts als een tijdelijk dipje”, verklaart Fawcett. “Dieren die aan slechte levensomstandigheden gewend zijn, verwachten echter dat die zullen doorzetten en kunnen het zich dus niet veroorloven te rusten.”

Dat vermogen om gedrag aan te passen naargelang de huidige situatie beter dan wel slechter is dan voorheen, biedt volgens Fawcett een belangrijk evolutionair voordeel: “Onvoorspelbare omgevingsfluctuaties spelen immers een belangrijke rol in het evolutieproces.” (JDW)