‘Voorouders konden 10 miljoen jaar geleden al met alcohol om’

De primaten die aan de mens voorafgingen, hadden 10 miljoen jaar geleden al het vermogen om alcohol te verteren. De afstammelingen, bonobo’s, chimps, gorilla’s en mensen kunnen alcohol aan. De iets vroegere afsplitsingen, zoals de orang-oetang, kunnen daarentegen niet met alcohol om.

Dat blijkt uit onderzoek onder leiding van bioloog Matthew Carrigan aan het Santa Fe College in Gainesville, Florida, waarover de Los Angeles Times bericht.

Tot dusver, aldus Carrigan, situeerde men het ontstaan van menselijke alcoholconsumptie 9.000 geleden. De mens ontwikkelde, dacht men, in die periode een techniek om fermentatie te controleren, te versnellen, en zo alcohol te produceren. Het menselijk verteringssysteem zou zich in die hypothese wonderwel aan alcohol hebben aangepast.

Uit vergelijkend onderzoek blijkt nu dat het enzym dat nodig is om alcohol af te breken, ADH4, ook bij andere primaten aanwezig is, maar niet bij alle. Wel bij mens, bonobo, chimpansee en gorilla, maar niet bij de andere takken. Aangezien de voorouders van die 4 zich ongeveer 10 miljoen jaar geleden hebben afgesplitst van bijvoorbeeld de tak waar de orang-oetang uit voortkwam, situeert Carrigan de introductie van het enzym in die periode. Wat de mens heel wat langer de tijd gaf om met drank te leren omgaan.

Uit de boom

Rond die tijd, 10 miljoen jaar geleden, kwamen de vruchtenetende voorouders van deze vier soorten uit de boom om meer op de begane grond te leven en naar eten te zoeken. Vruchten die op de grond gevallen waren, hadden de neiging te rotten, te fermenteren, en een diersoort die het rottend, alcoholiserend fruit kon eten, had het iets makkelijker om te overleven.

Tijdens het oplijsten van alcoholverteerders en niet-alcoholverterende dieren, stonden de onderzoekers ook nog voor een raadsel. Het vingerdier, een bedreigde lemuur uit Madagaskar, die zich ongeveer 50 miljoen jaar geleden afsplitste van de tak waaruit de mens voortkwam, is een begenadigd alcoholconsument. Wat dan de vraag opwerpt, of de tak van de mens het vermogen om alcohol af te breken ooit had, het dan kwijtspeelde, en het enzym opnieuw ontwikkelde, dan wel dat deze lemuur na de afsplitsing het enzym ontwikkelde.

(RR)