“Twijfel is essentieel voor religie”

Bijbeldeskundige en rector van de K.U.Leuven Marc Vervenne filosofeert naar aanleiding van het Darwin-jaar over de raakvlakken tussen de evolutietheorie en het geloof in een god.

In 2009 worden Charles Darwin en zijn evolutietheorie gevierd. Bijbeldeskundige en rector van de K.U.Leuven Marc Vervenne filosofeert naar aanleiding daarvan over de raakvlakken tussen de evolutietheorie en het geloof in een god.

Van godsdienst zeggen evolutiebiologen tegenwoordig dat ze als mechanisme haar deugd heeft bewezen om niet-verwante mensen op grote schaal te laten samenwerken, waardoor complexe maatschappijen gevormd konden worden. Marc Vervenne is geen fan van dat soort exact wetenschappelijke dissecties van religie. Ze slaan de bal mis in hun verklaringen van de werkelijkheid, net zoals de creationisten die in de Bijbel de verklaring zoeken voor wetenschappelijke vragen als het ontstaan van de aarde en het leven. Allebei even onzinnig. Godsdienst is geen exacte wetenschap.

Vervenne vertrekt van de basisstelling dat verwondering en verbeelding essentieel zijn voor religie. Zonder beeldspraak kun je niet spreken over het onzichtbare. Twijfel is voor Vervenne al even onmisbaar voor een evenwichtig religieus geloof. Er moet plaats zijn voor onzekerheid. Je moet kunnen zeggen: ik weet het niet, al klinkt dat weinig wetenschappelijk. Maar je hoeft evenmin aan twijfel ten onder te gaan.

De teksten in de Bijbel zijn niet gemaakt om te zeggen: het is zo en niet anders. Wel willen ze op verschillende manieren een boodschap brengen, dikwijls met krachtige literaire procedés. Zo is de essentie van het christendom dat de dood niet het laatste woord heeft. Wat dan wel, is niet duidelijk, zodat je ook daar weer botst op de twijfel als de essentie van religie.

De laatste verklaring heb je nooit, stelt Vervenne. Wel is het duidelijk dat er in de testamenten een heel autonoom beeld van de mens zit. De relatie van de mens met God is er niet een van slaafse onderworpenheid.

Ten slotte, en voor een goed begrip: het interview vond plaats voor rector Vervenne negatief geëvalueerd werd door de inrichtende macht van zijn universiteit. Hij kan dus niet zomaar aan een tweede mandaat als rector beginnen. Met dit interview gooit Vervenne allerminst de handdoek in de ring: hij trekt zich niet terug in het wetenschappelijke werk dat hij eerder verrichtte.

Dirk Draulans

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content