Tips voor de doorgewinterde tv-kijker om op tijd te gaan slapen

© iStock
Trui Engels
Trui Engels Journalist Knack

Uit een studie naar de slaap- en tv-gewoontes van de Belgen blijkt verrassend genoeg dat gewoontekijkers het minst last hebben van uitstelgedrag. Wat kunnen we van hen leren?

Het is bekend dat mediagebruik een verstoring van onze nachtrust veroorzaakt. Tv-kijken, gamen of met de smartphone bezig zijn zorgen er allemaal voor dat we minder lang en minder goed slapen. Maar over het hoe en waarom van het uitstellen van onze bedtijd tastten we in het duister. Tot nu.

821 Belgen namen deel aan een studie van Liese Exelmans, doctoraatstudent aan de Leuven School for Mass Communication Research, en professor Jan Van den Bulck, verbonden aan de University of Michigan. De deelnemers vulden een vragenlijst in over hun slaap- en tv-gewoontes en algehele welzijn.

Uit de studie, die in het vakblad Communication Research verscheen, blijkt dat zelfcontrole een grote rol speelt. Mediagebruik heeft geen vast eindpunt, dus de gebruiker moet zelf aan timemanagement doen en controle uitoefenen over zijn kijkgedrag. Daarin blinken we niet uit. “Vergelijk onze zelfcontrole of wilskracht met een emmer zand. Aan het begin van de dag is die emmer goedgevuld, maar met elke moeilijke beslissing die we daarna nemen, vermindert de hoeveelheid zand. Tegen de avond is onze zelfcontrole in die mate uitgeput dat we het moeilijk hebben om onze prioriteiten te stellen: de langetermijnvoordelen van een goede nachtrust verbleken bij het kortetermijnplezier van entertainment. Hoe minder zelfcontrole, hoe groter de kans dat we langer voor de buis blijven zitten dan gepland. Daardoor gaan we later slapen en verkorten we onze nachtrust.”

Dit is een verfrissend resultaat in tijden waarin mediagebruik vaak in een zeer negatief daglicht staat.

Liese Exelmans

Bedtijd uitstellen heeft dus alles te maken met je persoonlijkheid. “Die voorspelt hoeveel tijd je spendeert aan tv-kijken en hoeveel moeite je hebt om dat onder controle te houden, en dus op tijd naar bed te gaan.”‘

Tips tegen het uitstellen

Verrassend genoeg blijkt dat mensen voor wie tv-kijken echt een gewoonte is minder de neiging hebben om hun nachtrust uit te stellen. “We hadden verwacht dat deze gewoontekijkers op automatische piloot handelen, niet echt meer monitoren wat ze doen, en daardoor later in bed kruipen”, zegt Exelmans. “Maar ze hebben hun vaste momenten om te beginnen en stoppen met tv-kijken en houden zich daaraan. Daardoor hebben ze minder problemen om qua bedtijd op schema te blijven. Ze zitten misschien uren aan de buis gekluisterd, maar ze gaan gedisciplineerd om met de afstandsbediening. Een verfrissend resultaat in tijden waarin mediagebruik vaak in een zeer negatief daglicht staat.”

“Dat wil niet zeggen dat deze doorgewinterde tv-kijkers beter slapen – dat hebben we niet onderzocht. We toonden alleen aan dat zij er beter in slagen om altijd op hetzelfde moment onder de wol te kruipen dan mensen met minder vaste rituelen.”

Tips om op tijd te gaan slapen:

– Stel je nieuwe goede gewoonte visueel voor. Maak een tijdlijn van je bedritueel: plan wanneer je wilt gaan slapen, hoe laat je je tanden wilt poetsen en hoeveel tijd je daarvoor nog wilt ontspannen.

– Gebruik een timer om je tv-tijd te beperken.

– Beslis op voorhand hoeveel afleveringen je mag bekijken.

– Zoals bij het afleren van andere slechte gewoontes geldt: hoe minder drastisch de aanpassingen zijn die je doorvoert, hoe groter de kans op slagen. Stap voor stap werkt nog altijd het best.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content