‘Super Bowl van de hemel’: volg zonsverduistering live online

Al weken worden de Amerikanen door de media klaargestoomd voor het ‘mooiste wonder van de Aarde’: een totale zonsverduistering. Als het aan diezelfde media lag, zouden ze het komende natuurspektakel wellicht nog onderbreken voor reclame. Want zo’n 300 miljoen Amerikanen zullen de zonsverduistering kunnen zien.

Volledige zonsverduisteringen zijn zeldzaam. Ze komen elke drie jaar gemiddeld twee keer voor, meestal boven de oceaan of onbewoonde gebieden zoals Antarctica of Siberië. Deze editie is de eerste totale zonsverduistering sinds 1979 in de Verenigde Staten. Ze gaat vrijwel diagonaal over de Verenigde Staten en dat is zelfs al geleden van 1918.

Geen wonder dat de Amerikaanse pers al weken wild om zich heen slaat, net als doemdenkers, astrologen en complottheoretici die het einde van de wereld voorspellen.

The All American Total Solar Eclipse begint maandagochtend in de staat Oregon. Gedurende net geen drie minuten zullen de toeschouwers kunnen zien hoe de maan tussen de zon en de Aarde beweegt en de spectaculaire corona onthult in een voor de rest duistere hemel. Daarna begint het spektakel zijn reis doorheen de VS: Idaho, Montana, Wyoming, Nebraska, Kansas, Missouri, Iowa, Illinois, Kentucky, Tennessee, North Carolina, Georgia en South Carolina. In alle andere staten is de zonsverduistering gedeeltelijk te zien.

Aardebewoners zijn een van de weinigen die het privilege hebben om een volledige zonsverduistering mee te maken. Onze maan is immers 400 keer kleiner dan de zon, maar staat wel 390 keer dichter bij de Aarde, waardoor ze allebei even groot lijken. Mercurius en Venus hebben geen manen. De manen van Mars, Diemos en Phobos, zijn zo klein dat ze slechts kleine stipjes zijn in de zonneschijf. De manen van Saturnus en Jupiter zijn dan weer zo groot dat ze de zon letterlijk overschaduwen en de schitterende corona dus niet zichtbaar is.

Ook voor wetenschappers zijn zonsverduisteringen een welgekomen fenomeen in hun wetenschappelijk onderzoek. Zo zorgden zonsverduisteringen voor de bevestiging van de algemene relativiteitstheorie van Albert Einstein en de ontdekking van helium. Ook nu klopt het hart van veel wetenschappers sneller. Het is immers enkel bij totale zonsverduisteringen dat de corona, de dampkring van de zon, zo goed te zien is. Vooral de zonnewind, de stroom van geladen deeltjes die ontsnapt van het oppervlak van de zon, wekt de belangstelling op. Welke invloed heeft ze op de Aarde en hoe bewegen de deeltjes zich voort in de ruimte? Astronomen hopen er meer inzichten over te krijgen.

Maar ook de meer Aardse gevolgen van zonsverduisteringen zullen worden bestudeerd. Bij een zonsverduistering wordt de hemel niet op dezelfde manier donker als wanneer de zon gewoon ondergaat. Gedurende eeuwen worden daarom de reacties van wilde dieren onderzocht op die plotse duisternis: vogels worden stil, eekhoorns blijven plots stokstijf staan en vleermuizen en andere nachtelijke wezens verschijnen. Wetenschappers willen deze reacties registreren.

Volledige zonsverduisteringen zijn aan het uitsterven. De maan beweegt zich immers langzaam weg van de Aarde, waardoor ze op een dag zo klein zal zijn dat zijn schijf de zon niet meer zal kunnen verduisteren.

Ter verduidelijking: de maan verwijdert zich slechts enkele centimeters per jaar weg van de Aarde. Het zal dus nog wel zo’n honderden miljoenen jaar duren voor volledige zonsverduisteringen letterlijk de wereld uit zijn.