Niet de Archeopterix, maar de nieuw ontdekte Aurornis xiu ligt aan de basis van de vogelstamboom.
Een paleontoloog van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen (KBIN) heeft samen met Chinese, Italiaanse en Britse collega’s de meest primitieve gekende vogel ontdekt.
De Aurornis xiu, wat staat voor “dageraad van de vogel”, stoot daarmee de Archeopterix van de troon als oudste voorloper van de vogel, zo staat in Nature.
Het fossiel van de Aurornis, met deels bewaarde veren, werd door fossielenverzamelaars gevonden in de Tiaojishanformatie in de Noordoost-Chinese provincie Liaoning.
Een internationaal team onder leiding van paleontoloog Pascal Godefroit (KBIN) onderzocht het fossiel en ontdekte dat het zowat 165 tot 155 miljoen jaar oud was. “Het dier was ongeveer 50 centimeter groot en kon wellicht goed lopen. Zijn kleine tandjes doen vermoeden dat het om een insecteneter gaat.”
Primitieve dinosauriër vs. Primitieve vogel
Via een uitzonderlijk omvangrijke analyse van de ontwikkelingsgeschiedenis, waarbij beschreven wordt hoe de ene groep organismen uit de andere ontstaat, blijkt dat het dier aan de basis staat van de vogelstamboom.
“Het verschil vinden tussen een primitieve dinosauriër of vogel is bijzonder moeilijk”, aldus Godefroit. “De studie bevestigt ook dat de typische vogelvlucht maar één keer ontstond binnen de zogenaamde Paraves, een groep die gevederde dinosauriërs en vogels omvat.”
De Archeopterix, waarvan sinds 1861 een twaalftal exemplaren zijn beschreven, wordt tien miljoen jaar jonger geschat dat de Aurornis. Door de ontdekking van de Aurornis blijft hij evenwel tot de tak van de vogels behoren, in 2011 nog plaatste men hem bij de gevederde dinosauriërs. “De Archeopterix blijft een primitieve vogel, maar het dier dat we nu beschreven, is nog primitiever.” (Belga/TE)
