Opnieuw historisch ruimtemoment: mens ontmoet voor het eerst dwergplaneet

Ruimtesonde Dawn nadert Ceres © Reuters
Trui Engels
Trui Engels Journalist Knack

Vrijdag zal voor het eerst een menselijk ruimtetuig een ontmoeting hebben met een dwergplaneet. De sonde zal dwergplaneet Ceres in kaart brengen om meer inzicht te krijgen in het ontstaan van ons zonnestelsel.

De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA zal ruimtesonde Dawn na een reis van zeven jaar in een baan rond de dwergplaneet Ceres brengen. Dit is een primeur, want nog nooit eerder cirkelde een ruimtetuig rond een dwergplaneet.

Ceres is niet de eerste bezienswaardigheid die Dawn op haar reis tegenkomt. De onbemande sonde bezocht reeds de gigantische asteroïde Vesta en bleef er in 2011 en 2012 veertien maanden rond draaien. Daarmee is het niet alleen de eerste missie naar een dwergplaneet, maar ook de eerste missie die rond twee hemellichamen draait.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

‘Door Vesta en Ceres te bestuderen krijgen we meer inzicht over het ontstaan van ons zonnestelsel, in het bijzonder van de aarde-achtige planeten en, belangrijkst van al, de Aarde zelf’, aldus hoofdonderzoekster van Ceres, Carol Raymond.

Voor het eerst gezien in 1801, bevindt Ceres zich in de asteroïdengordel tussen Mars en Jupiter. Het ruimteobject heeft gedurende die 200 jaar een heuse identiteitscrisis gekend. Het werd eerst geïdentificeerd als planeet, later gedegradeerd tot asteroïde, maar staat nu ingeboekt als dwergplaneet. Dat wil zeggen: een object dat zo groot is dat het onder invloed van zijn eigen zwaartekracht bolvormig is geworden, maar niet groot genoeg om een volwaardige planeet te zijn. Volgens de International Astronomical Union (IAU) zijn er vijf dwergplaneten: Eris, Pluto, Ceres, Makemake en Haumea.

Intrigerende lichtjes

Ceres heeft wetenschappers al heel wat weten te verrassen. ‘Op de eerste foto’s zijn enkele verwarrende elementen te zien’, zegt Raymond. Een van die elementen zijn twee intrigerende heldere vlekken in een 92 kilometer brede krater. De vlek in het centrum van de krater is twee keer zo helder als de vlek aan de zijkant van de krater. De zeer reflecterende plekken kunnen ijs of zouten omvatten.

Als het om ijs gaat, zou dit stroken met eerdere waarnemingen van waterdamp komende van het Ceres-oppervlak. In 2014 ontdekte de ondertussen afgedankte Europese ruimtetelescoop Herschel immers in dezelfde regio waar de vlekken zich bevinden ‘watervulkanen’. Het water op Ceres ligt onder het oppervlak, zeggen de wetenschappers. Het wordt verhit door de warmte van de zon en schiet dan in de vorm van gas de ruimte in. Het proces is te vergelijken met een geiser op aarde. Het is mogelijk dat objecten zoals Ceres water naar de Aarde brachten. Wat ons meteen bij de vraag brengt? Is er leven op de dwergplaneet Ceres? Het antwoord volgt de komende maanden.

De ruimtesonde Dawn werd in 2007 gelanceerd vanop Cape Canaveral.
De ruimtesonde Dawn werd in 2007 gelanceerd vanop Cape Canaveral.© EPA

Van start tot finish kost de missie 473 miljoen dollar. Eenmaal de missie voorbij en de brandstof opgebruikt, zal het 747 kilo wegende tuig wellicht nog honderden jaren rond Ceres blijven draaien.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content