Olifanten herkennen de menselijke stem

© Thomas Breuer
Wided Bouchrika
Wided Bouchrika Freelancejournaliste

Olifanten kunnen enkel door het luisteren naar de stem van de mens, onderscheid maken tussen verschillende etnische groepen, genders, volwassenen en kinderen.

Uit een studie waarbij onderzoekers stemopnames lieten horen aan wilde Afrikaanse olifanten, blijkt dat de dieren de menselijke stem kunnen herkennen en onderscheid kunnen maken tussen etnische groepen, gender, volwassenen en kinderen.

De olifanten uit de omgeving van het nationale park Ambroseli in Kenia hebben zich leren aanpassen aan de menselijke dreiging en kunnen zelfs het verschil horen tussen Ma, de taal van de Maasai, en andere talen. Dat schrijft een groep onderzoekers in de Proceedings of the National Academy of Sciences.

Rode kleding

Vorige studies toonden aan dat de wilde olifanten angstig reageren op de geur en zelfs de rode kleding van de Maasai. De Maasai houden vee en kruisen vaak het pad van de wilde olifanten, wat tot gewelddadige conflicten kan leiden. De Kamba focussen meer op landbouw, waardoor ze minder vaak in agressief contact komen met de dieren. Het ruiken van een Kambaman, baart de dieren blijkbaar minder zorgen.

Olifanten zijn zich ook bewust van een andere jager: de leeuw. Op basis van hun brul, kunnen olifanten uitmaken hoeveel leeuwen er in de buurt zijn en of er een mannetje bij de groep zit. Daarop volgt een agressieve, aanvallende reactie.

Dreiging mens detecteren

De onderzoekers wilden met de nieuwe studie uitzoeken of de olifanten hun gevoelige gehoor gebruiken om een potentiële dreiging van mensen te detecteren.

Daarvoor gebruikten ze opnames van Maasaimannen, -vrouwen en -kinderen die in hun eigen taal zeiden ‘kijk, kijk daar, er komt een groep olifanten aan’. Daarnaast gebruikten ze geluidfragmenten van Kambamannen die dezelfde zin zeiden.

Gedurende twee jaar lieten ze de opnames 142 keer afspelen bij 47 olifantenfamilies. Er werd telkens een andere menselijke stem door een gecamoufleerde luidspreker gestuurd die op 50 meter van de dieren stond. De reacties van de olifanten werden gefilmd.

Gender onderscheiden

De olifantenfamilies reageerden angstiger op de stemmen van de Maasaimannen, dan op die van de Kamba. Bij het horen van de Maasai kwamen ze defensief samen en trokken zich zo snel terug. De stem van de volwassen mannelijke Maasai lokte die defensieve reactie vaker uit dan de stemmen van vrouwen of jongens.

In de studie werden ook fragmenten afgespeeld waarbij de toonhoogte en frequentie van een volwassen mannelijke Maasaistem werd aangepast, zodat die vrouwelijker zou klinken. Toen bleek dat de olifanten nog steeds op dezelfde manier reageerden als bij de originele opname. De onderzoekers denken daarom dat de olifanten zich op andere kenmerken van de stem baseren om een verschil in gender uit te maken.

Het onderzoek toont aan dat olifanten zich hebben aangepast aan de menselijke dreiging. Maar de onderzoekers menen dat de dieren zich niet kunnen verdedigen tegen automatische wapens of vergiftiging door stropers. De bevindingen uit de studie geven een beter inzicht in het gedrag van de olifanten en moeten leiden tot een betere bescherming van de dieren in het wild.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content