Moeder of vrouw Alexander de Grote in 2.300 jaar oude Griekse tombe?

De mozaïek in de tombe bij de Griekse Amphipolis-site beeldt goden Hermes, Hades en godin Persephone af. De tombe wordt aan Alexander de Grote gelinkt. © Griekse ministerie van Cultuur
Wided Bouchrika
Wided Bouchrika Freelancejournaliste

De afbeelding van de godin van het dodenrijk in een 2.300 jaar oude Griekse graftombe die aan Alexander de Grote gelinkt wordt, werpt nieuw licht op het voorlopig onopgeloste mysterie: wie vond eeuwige rust in het royale graf?

Griekse archeologen hebben een mozaïek van een jonge, roodharige godin ontdekt in een 2.300 jaar oude graftombe bij de Amphipolis-site in het noorden van het land. Nooit eerder werd zo’n grote tombe in Griekenland gevonden. De grootsheid en royaliteit ervan, deed velen vermoeden dat het om de laatste rustplaats van veroveraar Alexander de Grote ging. Maar Persephone, dochter van Zeus en Demeter en vrouw van Hades, werpt nu nieuw licht op wie echt in de tombe ten noordoosten van Thessaloniki begraven werd.

Zelfde tekening als graf vader

De Kasta tumulus, zoals de Amphipolis-tombe in Macedonische stijl genoemd wordt, ligt in de buurt van de Egeïsche haven die Alexander de Grote voor zijn vloot gebruikte. Hoewel oorspronkelijk geschat werd dat de tombe uit 300 – 325 v.C. dateerde, hebben archeologen de datum verlaat tot het laatste kwartaal van de vierde eeuw voor Christus. De bouw van de imposante tombe zou dus gevolgd zijn op de turbulente periode na Alexander de Grotes overlijden in 323 v.C. Die informatie heeft speculaties in het leven geroepen dat de tombe voor een naaste van de heerser gebouwd werd. Maar tot op heden ontbreekt elk solide bewijs.

De pas ontdekte afbeelding van Persephone lijkt echter op een schilderij van het koninklijke kerkhof van Vergina, waar de vader van Alexander de Grote begraven werd. ‘De ontdekking linkt de Amphipolis-tombe aan de koninklijke bloedlijn van Alexander de Grote’, meent Lena Mendoni van het Griekse ministerie van Cultuur in National Geographic. ‘Het politieke symbolisme is erg sterk.’

Godin van het dodenrijk, Persephone, wordt door Hades ontvoerd.
Godin van het dodenrijk, Persephone, wordt door Hades ontvoerd.© Griekse ministerie van Cultuur

Ontvoering van Persephone

Over een oppervlakte van meer dan 13 vierkante meter, beeldt de mozaïek de Griekse mythe van de ontvoering van Persephone uit. Volgens het aloude verhaal zag god van de onderwereld, Hades, de godin op het land werken toen hij besloot met haar te trouwen. Hij ontvoerde haar naar de onderwereld waar ze zijn koningin en godin van het dodenrijk werd.

Op de mozaïek wordt Hades met baard afgebeeld terwijl hij de roodharige Persephone te paard wegbrengt. Voor de paarden is een derde figuur te bespeuren: Hermes, de boodschapper, leidt de weg naar de onderwereld.

Vrouw of moeder van Alexander de Grote

Ian Worthington van de Universiteit van Missouri speculeert op de website van National Geographic dat er ‘mogelijk een vrouw in de tombe ligt, omdat de mozaïek een vrouw afbeeldt die naar de onderwereld wordt gebracht.’ Als dat het geval is, gelooft Worthington dat het om de overblijfselen van Roxane gaat, de vrouw van Alexander de Grote, of zijn moeder Olympias.

Beide vrouwen werden door een van de generaals van de heerser, Cassander, omgebracht. Volgens antieke teksten werden Roxane en haar zoon in Amphipolis vermoord in 310 v.C., waardoor het – zo meent Worthington – goed mogelijk is dat ze in de tombe ligt.

Anderen denken veeleer aan Olympias. Alexander de Grote zou van zijn moeder een godin gemaakt willen hebben, zoals de afgebeelde Persephone. Bovendien had Olympias ook na de dood van haar zoon nog aanzienlijke politieke macht. Zo zegt Philip Freeman van het Luther College in Iowa op de nieuwssite, dat hoewel ze vermoord werd door Cassander, ‘ik denk dat ze nog steeds met zo’n tombe vereerd zou worden.’

De archeologen die de tombe en de mozaïek ontdekten, willen zich niet uitspreken over wie er mogelijk in het graf ligt. Maar de ontdekking doet hopen dat er een nieuw hoofdstuk aan de tumultueuze geschiedenis van het oude Macedonische koningshuis kan worden toegevoegd. ‘Zonder twijfel’, zegt archeologe Katerina Peristeri op National Geographic, ‘was de overledene extreem belangrijk.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content