Mannen ondervinden nadeel van genen die ze van hun moeder krijgen

Genen in de mitochondriën versnellen de veroudering van mannen

Vrouwen leven gemiddeld vijf tot zes jaar langer dan mannen, waardoor er op een leeftijd van 85 jaar gemiddeld zes vrouwen voor vier mannen zijn. Een overwicht aan vrouwtjes, zeker op latere leeftijd, is trouwens een algemeen verschijnsel in de natuur.

Er is al druk gespeculeerd over de kwestie waarom dat verschil er is, ondanks het feit dat vrouwen fysiek meer investeren in de voortplanting dan mannen. Het vakblad Current Biology lanceert een nieuwe stelling: mannen ondervinden nadeel van genen die ze van hun moeder krijgen. De vloek van de moeder, is die hypothese in het wetenschappelijk jargon gaan heten. Ze is ondertussen onderbouwd door genetische gegevens.

De verantwoordelijkheid hier ligt bij de mitochondriën: kleine organellen in elke cel die onder meer als energieleverancier fungeren. Iedereen, dus ook de jongens, krijgt zijn mitochondriën van de moeder, omdat de vaderlijke versies verloren gaan bij het vormen van de zaadcellen, die alle ballast overboord gooien om toch maar zo snel mogelijk in de buurt van een eitje te kunnen komen.

De mitochondriën dragen een kleine hoeveelheid genen, die dus uitsluitend door de moeder worden doorgegeven. Onderzoek heeft aangetoond dat mutaties daarin een veel sterker effect op de veroudering van mannen hebben dan op die van vrouwen. Vrouwen hebben dus een streepje voor gehad in de ontwikkeling van de natuur. Dat lijkt logisch, want zij zijn veel crucialer voor de allesoverheersende voortplanting. (DD)