Kost het medicament Motilium mensenlevens?

Volgens een Belgische farmacoloog veroorzaakt Motilium in ons land jaarlijks honderden doden door plotse hartstilstand.

Motilium is een succesverhaal. Het geneesmiddel is door de farmaciereus Janssen Pharmaceutica ontwikkeld op basis van de in 1974 ontdekte molecule domperidon. Het wordt veel gebruikt bij misselijkheid en een zwaar gevoel van de maag. Het middel kwam in 1978 op de markt, en sindsdien zijn er wereldwijd ongeveer 1,4 miljard behandelingen van verkocht. In ons land (en in Nederland) is het verkrijgbaar zonder voorschrift, en wordt er vrijelijk reclame voor gemaakt.

Maar in de Verenigde Staten is het middel nooit goedgekeurd voor gebruik, zelfs niet op voorschrift, omdat het risico op een plotse dood te hoog werd ingeschat. De Belgische farmacoloog Luc Hondeghem trekt nu ook in ons land aan de alarmbel: hij vindt dat het middel alleen nog in specifieke omstandigheden, en altijd op voorschrift, zou mogen worden gebruikt, omdat het risico op een plotse hartstilstand te groot is.

Hondeghem deed in 2000 en 2002 zes experimenten met domperidon op konijnenharten en evalueerde de molecule toen als te gevaarlijk, omdat ze zware hartritmestoornissen kon uitlokken. Maar hij ontdekte pas achteraf dat zijn tests om domperidon gingen. Begin dit jaar las hij in de medische vakliteratuur dat er (Nederlandse) studies bestaan die stellen dat de molecule een vier keer verhoogd risico op een plotse hartstilstand geeft. Hij rekent op basis daarvan voor dat Motilium alleen al in ons land sinds 2000 3200 doden heeft veroorzaakt. Hij vindt dat de consument hiervan op de hoogte moet worden gebracht.

Producent Janssen Pharmaceutica blijft volhouden dat het middel slechts heel uitzonderlijk bijwerkingen geeft, en dat de voordelen ervan veel groter zijn dan de nadelen. Een stelling die door de officiële gezondheidsinstanties wordt gevolgd, zoals het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten. Dat waarschuwt artsen en apothekers wel dat alleen de laagst werkzame dosis mag worden aanbevolen.

Hondeghem is geschokt door deze passieve houding. Hij eist een doorlichting van het Ferderaal Agentschap en heeft bij het parket van Turnhout een klacht ingediend tegen Janssen Pharmaceutica voor fraude en criminele activiteit. Zijn relatie met het bedrijf is sterk gebrouilleerd sinds medewerkers van Janssen in 2006 een omstreden artikel in een vakblad publiceerden, waarin zijn methode (en dus zijn broodwinning) op wetenschappelijk ongefundeerde wijze in diskrediet werd gebracht.

Dirk Draulans