Hoe groot is de kans op een echte kernramp?

© Epa

De angst voor een mogelijke kernramp in Japan is enkele dagen na de zware aardbeving nog altijd niet geweken. Wat is er precies aan de hand en hoe verontrustend is de huidige situatie?

We vroegen het aan professor Peter Baeten van het Studiecentrum voor Kernenergie in Mol.

Er zijn nu al twee ontploffingen geweest in de kerncentrale van Fukushima. Wat is er precies gebeurd?
Baeten: “Eerst en vooral is het belangrijk om te weten dat de kernreactoren zelf niet ontploft zijn. Het gaat wel degelijk om waterstofontploffingen. Net na de aardbeving werd de kettingreactie onmiddellijk stopgezet zoals in de noodscenario’s voorzien is, maar het vermogen in de kernreactor was nog steeds zo’n 5 tot 6 procent van het initiële vermogen. Dat is heel wat energie en die verdwijnt niet zomaar. Die warmte moet ergens naartoe. Zolang de omhulsels van de splijtstof in het water zitten, is er geen probleem. Maar als de koeling wegvalt, kan de splijtstof opwarmen. Wanneer die zo’n 2800 graden Celsius bereikt, valt het water uiteen in waterstof en zuurstof. Als de waterstofbel vervolgens met de lucht in contact komt, ontstaat een ontploffing.”

Er wordt vaak gesproken over een zogenaamde meltdown. Wat is dat eigenlijk?
“Wanneer de splijtstof niet meer volledig in het water zit, gaat ze smelten. Door de hitte kan radioactiviteit mogelijk via stoom in de lucht terecht komen of door het reactorvat heen smelten en zich doorheen de grond verspreiden. Maar de kernreactoren in Fukushima zijn zover we weten nog intact.”

Hoe groot is de kans dat er zich echt een grote kernramp voordoet? “Dat is moeilijk te zeggen. Het belangrijkste wat nu moet gebeuren is enerzijds de koeling verzekeren – dat gebeurt door zeewater aan te voeren – en anderzijds ervoor zorgen dat het waterniveau hoog genoeg is. Hoe de situatie verder gaat verlopen, weet niemand.”

Heeft de Japanse overheid op een gepaste manier gereageerd?
“Ja, de overheid doet al het nodige om de ramp aan te pakken. Het is ook voor de Japanse autoriteiten niet evident om exact op te volgen wat er nu precies aan de hand is. Zij weten bijvoorbeeld ook niet of er al splijtstof gesmolten is. Maar zij beschikken over goed werkende noodplannen. Iedereen die zich in een straal van 20 km rond de kerncentrale van Fukushima bevond, werd tijdig geëvacueerd.”

Hoe komt het dat Japan, een land dat toch erg gevoelig is voor aardbevingen, maar liefst 55 kerncentrales telt?
“Dat is heel eenvoudig. Japan is een geïndustrialiseerd land en om haar samenleving alle nodige comfort te geven, heeft het land veel energie nodig. Maar Japan heeft zelf geen grondstoffen, dus moet het aardolie en aardgas invoeren uit ondermeer Rusland. Om situaties te vermijden dat Rusland bijvoorbeeld de gaskraan dicht draait, wil Japan ook over enige onafhankelijkheid beschikken en investeert ze daarom sterk in kernenergie.”

(TE)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content