Eerste man met blauwe ogen is 7.000 jaar oud

© /
Trui Engels
Trui Engels Journalist Knack

Uit overblijfselen van een man uit het Stenen Tijdperk blijkt dat de eerste tot nog toe bekende mens met blauwe ogen 7.000 jaar geleden leefde.

Blauwe ogen en een lichte huidskleur zijn een relatief jong fysiek kenmerk in de menselijke geschiedenis, zo blijkt uit een studie in het vakblad Nature.

Wetenschappers bestudeerden 7.000 jaar oude, goed bewaarde overblijfselen van een jager-verzamelaar uit het Mesolithicum die in 2006 werden ontdekt in een grot in de bergen in het noordwesten van Spanje. Een DNA-analyse van zijn gebit toonde aan dat de man zo’n 1m70 groot was, tussen de 30 en 35 jaar oud en genetisch verwant met Zweden en Finnen.

Opmerkelijk echter is dat de man een ongewone combinatie heeft van genen voor blauwe ogen, een donkere huid en licht krullend donkerbruin haar. Wetenschappers gingen er altijd van uit dat de eerste Europeanen een lichte huidskleur hadden, toen ze verhuisden van Afrika naar Europa waar de ultraviolette straling laag is.

Oudst bekende individu

‘De grootste verrassing is dat dit individu Afrikaanse varianten heeft van de genen die de lichte huidskleur van de huidige Europeanen bepalen, wat erop wijst dat hij een donkere huid had’, zegt Carles Lalueza-Fox van het Instituut voor Evolutionaire Biologie in Barcelona en hoofdauteur van de studie. ‘Nog verrassender is dat hij de genetische varianten bezit die verantwoordelijk zijn voor de blauwe ogen bij hedendaagse Europeanen.’

‘Blauwe ogen bij de moderne mens komen voort uit dezelfde mutatie van het gen HERC2. Wanneer deze mutatie in beide kopieën van het chromosoom optreedt, heb je met zekerheid blauwe ogen. Dat is het geval bij deze man, die tot nog toe het oudst bekende individu is met blauwe ogen’, aldus Carles Lalueza-Fox .

Uit eerder onderzoek uit 2008 blijkt dat de vroegste mutaties in de genen die verantwoordelijk zijn voor de kleur van de ogen wellicht zo’n 10.000 jaar geleden voorkwamen bij mensen rond de Zwarte Zee.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content