Met een petitie willen Bruno De Wever en Laurence Van Ypersele staatssecretaris voor Wetenschapsbeleid Elke Sleurs overtuigen om het gerenommeerde Studiecentrum Oorlog en Maatschappij (CegeSoma) te redden.
De besparingen van de regering Michel I bedreigen het voortbestaan van het gerenommeerde Studiecentrum Oorlog en Maatschappij (CegeSoma). Een petitie probeert staatssecretaris voor Wetenschapsbeleid Elke Sleurs (N-VA) op andere gedachten te brengen.
Initiatiefnemers Bruno De Wever (UGent) en Laurence Van Ypersele (UCL) vormen een markant ‘koningskoppel’: de Vlaming De Wever is de broer van de N-VA-voorzitter, de Franstalige Van Ypersele het nichtje van de ex-kabinetschef van Boudewijn en Albert. Dat zij hun naam verbinden aan een petitie met politieke implicaties, duidt op de ernst van de zaak.
De federale besparingen treffen het CegeSoma, het voormalige Navorsingscentrum voor de Tweede Wereldoorlog, uitzonderlijk hard. Het CegeSoma heeft niet het officiële statuut van federale wetenschappelijke instelling. De staf bestaat niet uit ambtenaren, maar uit contractuele werknemers. Daardoor vallen de personeelskosten niet onder de collectieve personeelsenveloppe, als enige wetenschappelijke instelling betaalt CegeSoma die volledig vanuit haar eigen werkingsmiddelen. Toch moet CegeSoma evenveel besparen op personeel, werkingsmiddelen en investeringen. Dat is ondoenbaar.
Donkerste jaren
Als Sleurs geen oplossing vindt, dreigt het vaste team medewerkers gedecimeerd te worden. De Wever en Van Ypersele: ‘De ruggengraat van de instelling wordt aangetast.’ Maar zelfs ontslag is geen oplossing. Het CegeSoma-personeel bestaat vooral uit hooggeschoolde wetenschappers met veel anciënniteit. Door de hoge kosten van hun ontslag is hen wegsturen duurder dan hen in dienst houden. De directe toekomst van het studiecentrum dreigt dus onbetaalbaar te worden. Ook omdat eerdere besparingen de reserves al hebben uitgelepeld.
Het CegeSoma zou dus kunnen verdwijnen. Volgens De Wever en Van Ypersele is dat een ramp: ‘Het Cegesoma is gespecialiseerd in de studie van de donkerste jaren van de eerste helft van de vorige eeuw en een vertrouwd servicecentrum voor de overheid.’ Dat beaamt CegeSoma-directeur Rudi Van Doorslaer: ‘De overheid heeft belangrijk onderzoek aan ons toevertrouwd, zoals de Jodenvervolging en de moord op Lahaut. Nu zouden we graag onafhankelijk, objectief onderzoek verrichten naar seksueel misbruik in de kerk. Want ook dat moet je op lange termijn bestuderen. Niet psychiaters, maar historici zijn in staat om in archieven de historische waarheid te vinden. We hebben getoond dat we genuanceerd kunnen omgaan met delicate gegevens.’
Mes op de keel
Maar dan moet het CegeSoma kunnen overleven. Van Doorslaer benadrukt dat hij geen actie wil voeren tégen de staatssecretaris. ‘Elke Sleurs wil de wetenschappelijke instellingen hun oude onafhankelijkheid teruggeven en ze performanter maken. Zij zet meer in op wetenschap en minder op bureaucratie.’ Maar: ‘Het is niet gemakkelijk om de staatssecretaris het voordeel van de twijfel te gunnen als je tegelijk het mes op je keel voelt.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier