Astronomen zijn er voor het eerst in geslaagd de oorsprong van een Fast Radio Burst te bepalen. Lang werd aangenomen dat de vreemde radiopulsen afkomstig waren van buitenaardse technologie.
Wetenschappers hebben lang met de handen in het haar gezeten over vreemde boodschappen die diep uit het universum komen. Het gaat om zogenaamde Fast Radio Bursts (FRB’s), dat zijn korte, heldere radiopulsen met een kennelijke oorsprong buiten ons melkwegstelsel. De pulsen of flitsen houden soms minder dan een milliseconde aan en worden niet herhaald. Wetenschappers geloven dat ze zo’n duizenden keren per dag voorkomen, maar tot nu zijn er slechts 16 waargenomen.
Sommige van die pulsen hebben zulke vreemde kenmerken dat er zelfs even gespeculeerd werd dat ze veroorzaakt worden door een buitenaardse technologie. Zo komt in een milliseconde bij deze FRB’s evenveel energie vrij als de Zon in 10.000 jaar uitstoot. De signalen werden in 2007 ontdekt, maar waar ze vandaan komen en waarom ze gebeuren was tot nu toe een raadsel.
Astronomen hebben nu een mogelijke bron ontdekt voor minstens één van de vreemde boodschappen. Dat schrijft het wetenschappelijk vakblad Nature. De samensmelting van twee neutronensterren in een ovalen sterrenstelsel op een afstand van 6 miljard lichtjaren van de Aarde lijkt aan de basis te liggen van de puls FRB 150418 die op 18 april werd gedetecteerd door een radiotelescoop in Australië. Het sterrenstelsel zou ongeveer 70.000 lichtjaar groot zijn, zijn massa zou het equivalent zijn van 100 miljard sterren ter grootte van onze Zon.
Universum op de weegschaal
Doorgaans worden FRB’s gevonden door gegevens maanden of zelfs jaren later te onderzoeken, waardoor het moeilijk is om de bron nog te achterhalen. Maar dankzij een quick-response-systeem zijn de signalen dit keer niet aan de aandacht van de wetenschappers ontsnapt en konden ze de nasleep van de FRB nog onderzoeken.
Daarmee zijn nog niet alle mysteries rond FRB’s ontrafeld, maar de wetenschap kan ze wel al inzetten om de verspreiding van materie in het universum te berekenen. FRB’s worden immers vervormd als ze door materie passeren waardoor sommige frequenties van het signaal een beetje eerder arriveren dan andere. Zo kunnen wetenschappers op basis van de vertraging berekenen hoe veel partikels aan ruimtegas en -stof de golf tijdens zijn reis gepasseerd is. Dankzij de bijkomende informatie van afstand, kunnen de wetenschappers nu ook het universum wegen door te meten hoe dik de materie is tussen de bron en de Aarde.
Deze nieuwe weegmethode heeft bovendien al meteen een hele hoop materie gevonden die ‘vermist’ was. Aangenomen wordt dat het universum bestaat uit 70 procent donkere energie, 25 procent donkere materie en 5 procent gewone materie. Zowat de helft van dat laatste is nu rechtsreeks gemeten kunnen worden.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier