AZ Sint-Lucas ontwikkelt zorgpad voor orgaandonatie

Het AZ Sint-Lucas ontwikkelde een zorgpad voor orgaandonatie bij hersendode patiënten.

In 2011 telde België een recordaantal van 29,3 orgaandonoren per miljoen inwoners. Toch sterven er wekelijks 2 Belgen door een tekort aan donoren. Om het aantal donaties in het AZ Sint-Lucas te doen toenemen ontwikkelde Pieter Hoste (UGent) in het kader van zijn masterproef een zorgpad voor orgaandonatie bij hersendode patiënten.
In België mogen volgens de wet op orgaantransplantatie bij iedere overledene die in het bevolkingsregister is ingeschreven organen worden weggenomen, tenzij die persoon expliciet verzet heeft geuit tegen orgaandonatie. De toestemming of de weigering om organen weg te nemen, kan men laten registreren in het gemeentehuis. De naaste familie kan zich wettelijk gezien niet verzetten tegen een donatie, tenzij de overledene zich niet uitdrukkelijk als orgaandonor liet registreren. In dat geval heeft de naaste familie alsnog het recht om de donatie een halt toe te roepen.

Een goede begeleiding en opvang van de naaste familie in het ziekenhuis kan helpen om donatie bespreekbaar en mogelijk te maken. Hierin kunnen de donorcoördinatoren en het zorgpad een belangrijke rol spelen.

Complex verhaal
De donorcoördinatoren hebben als taak om de algemene werking rond orgaandonatie in Belgische ziekenhuizen te verbeteren. Zij moeten ervoor zorgen dat het personeel voldoende opgeleid is om een mogelijke donor te identificeren en te behandelen. Alle informatie omtrent de donor moet zo snel mogelijk worden doorgespeeld aan een coördinator van een transplantatiecentrum, zodat men een analyse voor donor en ontvanger kan uitvoeren. Als daaruit blijkt dat de donor in aanmerking komt, kunnen de organen een bestemming krijgen.

De donorcoördinatoren vervullen dus een belangrijke organisatorische rol in de keten van donor tot ontvanger. In dat complexe verhaal zijn heel wat zorgverstrekkers betrokken.

Pionier in België
Om het bestaande proces rond orgaandonatie in het A.Z. Sint-Lucas Gent te optimaliseren, ontwikkelde Pieter Hoste met een team van zorgverleners een zorgpad. Artsen, verpleegkundigen, een psycholoog, een maatschappelijke werker, een medewerker van de pastorale dienst en een transplantatiecoördinator van het UZ Gent werkten eraan mee. Het zorgpad geeft weer wie, wat, wanneer, waarom en met welke middelen doet, zodat de vele schakels in de zorgverlening beter op elkaar worden afgestemd.

Enkele klemtonen zijn de identificatie en de behandeling van de donor, de communicatie met het transplantatiecentrum en dus ook de benadering en opvang van de naaste familie. Ook de huisarts wordt, als vertrouwenspersoon van de familie, nog meer betrokken.
De bedoeling is dat door de implementatie van het zorgpad het aantal donoren en de kwaliteit van de organen toeneemt. Het A.Z. Sint-Lucas is met dit zorgpad voor orgaandonatie de pionier in België.