Zes vragen over Trumps strijd tegen ‘sanctuary cities’

Dennis Herrera, de aanklager in San Francisco die de federale overheid heeft aangeklaagd. © REUTERS
Eva Schram
Eva Schram Correspondent voor Knack.be in Noord-Amerika.

Maandag kondigde Trumps Justitiminister Jeff Sessions officieel aan staten en steden die vasthouden aan een ‘sanctuary’ status, zogenaamde vrijhavens, federale fondsen te onthouden. Wat betekent dit concreet?

Wat zijn ‘sanctuary cities’?

In het kort zijn ‘sanctuary cities’, of vrijhavens, steden die niet actief meewerken aan de deportatie door het federale agentschap ICE (Immigration and Customs Enforcement).

Steden als Los Angeles en San Francisco, waar grote groepen illegale immigranten uit voornamelijk Centraal-Amerika wonen, hebben staand beleid dat ze geen informatie over haar inwoners leveren aan de federale immigratiedienst.

De redenering is als volgt: illegale immigranten wonen vaak in armere wijken waar meer criminaliteit plaatsvindt. Als de illegale immigrant niet naar de politie stapt om aangifte te doen of als getuige te dienen van een criminele daad omdat hij bang is uitgezet te worden, leidt dat tot meer criminaliteit. De boodschap is daarom: er wordt nooit gevraagd naar de verblijfsstatus van mensen die in aanraking komen met de politie. Hetzelfde geldt voor scholen: in vrijhavens vragen scholen nooit naar de verblijfsstatus van een leerling, in de overtuiging dat elk kind recht heeft op onderwijs. Een illegale status staat dus nergens vermeld bij de autoriteiten.

Hoeveel vrijhavensteden zijn er?

Zo’n vierhonderd. Vrijwel alle grote steden aan beide kusten, en steden als Chicago, Dallas en Denver daartussenin hebben zich als vrijhaven geidentificeerd. Daarnaast zijn er vele honderden vrijhavencounties (gemeenten/regio’s) en zelfs een aantal vrijhavenstaten. In januari 2017 werd in Californie bijvoorbeeld de Trust-wet aangenomen, die het in de hele staat verboden maakt illegale immigranten vast te zetten als ze zich melden bij de politie voor bijvoorbeeld een aangifte.

Op onderstaande kaart is het meest up-to-date overzicht van alle vrijhavensteden, -counties en -staten te vinden.

Waar dreigen Trump en Sessions mee?

In januari tekende president Trump een decreet waarin stond dat staten en steden zich moeten houden aan federale wetten. Wie dat niet zou doen, kon voortaan fluiten naar federale gelden. Sessions kondigde in een toespraak afgelopen maandag aan dat alle rechtsgebieden die geld krijgen van het Justitieministerie en die daar aanspraak op willen blijven maken, zich van hun vrijhavenbeleid moeten ontdoen. “Ik verzoek onze staten en steden dringend om zorgvuldig na te denken over de schade die ze toebrengen aan hun burgers door te weigeren onze immigratiewetten uit te voeren, en om dit beleid opnieuw te overwegen. Dit beleid maakt hun steden en staten minder veilig en brengt het risico met zich mee dat ze waardevolle, federale fondsen verliezen.”

Zijn vrijhavens minder veilig?

Tegenstanders van het vrijhavenbeleid zeggen dat het beleid onveiligheid in de hand werkt. Zij mogen daarbij graag schermen met de dood van Kate Steinle in 2015 op de pier van San Francisco werd doodgeschoten door Francisco Sanchez, een illegale immigrant uit Mexico die al vijf keer was uitgezet.

Maar een enkel voorbeeld ten spijt, blijkt uit onderzoek juist dat vrijhavenbeleid veiligere steden creeert. In steden die het vrijhavenbeleid voeren, worden 35,5 minder criminele daden per 10.000 inwoners begaan dan in steden die het beleid niet voeren. Ook is er minder werkloosheid en minder armoede in de vrijhavensteden, schrijft de auteur van de studie.

Komen de vrijhavens in opstand?

Ja. San Francisco klaagde na het decreet dat Trump in januari tekende de federale overheid aan. “Ik neem deze stap niet lichtelijk”, zei de openbaar aanklager van de stad, Dennis Herrera, tijdens een persconferentie. “Maar het is een noodzakelijke stap om de mensen in deze stad, staat en dit land te beschermen tegen een president die zijn bevoegdheden schromelijk overtreedt en wiens woorden en daden weinig respect laten zien voor de grondwet.” De kern van de rechtszaak richt zich erop dat de federale overheid staten en steden niet kan dwingen beleid uit te voeren.

San Francisco ontvangt jaarlijks zo’n 1,2 miljard dollar direct of indirect (via de staat Californië) aan federale gelden – een achtste van de totale begroting. Dat geldt wordt onder meer gebruikt voor daklozenopvang, openbaar vervoer en voorzieningen voor mensen met (zeer) lage inkomens (waaronder voedselbanken).

Zijn er ook vrijhavens die hun status opgeven?

Ja, onder andere Miami-Dade County (waar Miami onderdeel van is), Suffolk County (in New York) en Dayton (Ohio) hebben hun status opgegeven om geen federale fondsen te verliezen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content