‘Zal Trump zijn vetorecht tegen zijn eigen partij gebruiken?’

Tom Garcia van Vlinks heeft bedenkingen bij de vele doemberichten over de verkiezing van Donald Trump. Volgens hem is het even goed mogelijk dat zijn presidentschap ‘een bijzonder interessante richting uitgaat’.

Er is al veel inkt gevloeid over de vers verkozen president van de Verenigde Staten. En hoewel hij pas over enkele maanden echt in functie treedt, zijn nu al de kampen netjes verdeeld. Opvallend is dat je maar zeer weinig blije reacties hoort. Zij die in het winnende kamp zitten, scheppen eerder genoegen in de zogenaamde ‘nederlaag van de politieke correctheid’, het ‘falen van de zelfverklaarde experts’ en natuurlijk ‘de afgang van de mainstream media’. Of ze zijn heel blij dat dat ‘corrupte Clinton-mens‘ in het zand bijt.

De anderen vervallen in pessimisme tot zelfs doemdenkerij. Met Trump zou ‘de democratie definitief gestorven zijn’ en komt een ‘seksistische, racistische ultrapopulist’ aan de macht die zijn verkiezing te danken heeft aan het roeren in de diepste krochten van de Amerikaanse onderbuik. Nochtans is er, mits wat goeie wil, geen enkele reden om de moed in de schoenen te laten zakken. Een beetje slimme oppositie kan Trump makkelijk aan de hand van zijn eigen voorstellen zachtjes in een bijzonder interessante richting leiden. Belangrijk hierbij is om net niet tegen hem te zijn, maar hem het gevoel te geven dat hij gewoon zijn eigen verkiezingsprogramma uitvoert. Pruttelt hij tegen dan volstaat het gewoon te verwijzen naar zijn eigen verkiezingsbeloftes.

Laten we vanuit dat standpunt eens wat beleidsvoorstellen van de nieuwe Leider van het Vrije Westen bekijken.

In zijn buitenlands beleid ligt al een mooie opportuniteit om het internationale grootkapitaal een hak te zetten. Uiteraard is het Trump daar niet om te doen wanneer hij zegt de grote handelsverdragen allemaal te willen herzien en zich alvast tegen TTIP uitspreekt. Hij denkt meer vanuit zijn protectionistische invalshoek, maar zolang het resultaat is dat die handelsverdragen er niet komen, maakt dat toch weinig uit? Wallonië heeft er alvast een sterke bondgenoot bij. Dat laat Trump dan drie opties: hij doet zijn ding en TTIP sterft, hij draait zijn kar en breekt dus zijn verkiezingsbelofte of hij geeft toe aan de druk van de zakenwereld en wordt dus even corrupt als die politici waar hij zo op afgeeft. Een win-win-win, zou je kunnen zeggen.

NAVO

Bovendien is hij ook gekant tegen onder meer de NAVO. Alweer om de foute redenen natuurlijk, want hij wil gewoon meer te zeggen hebben en zijn zin kunnen doen zonder pottenkijkers. Maar mits enige handigheid kan je hem maken tot grote criticus van die supranationale instellingen en hem zo sturen dat die organisaties in gunstige zin hervormd worden. Ook hier verschillende win-win scenario’s: of hij volgt om zijn aura van onversaagdheid te etaleren en er komen belangrijke hervormingen of hij slaagt er niet in zijn zin door te drijven en verwordt dus tot een zelfde marionet van de geopolitiek als alle andere.

Lagere belastingen

Op binnenlands vlak wil hij vooral de belastingen verlagen, tot maximum 33% voor de rijksten, gemiddeld 30% minder voor de middenklassers en zelfs 0% belastingen voor de armsten. Wat kan je daar op tegen hebben? De bedrijfsbelasting zakt ook naar 15% met de overtuiging dat dat de economie een flinke boost zal geven. Als dit werkt is iedereen content en als dit allemaal niet te financieren blijkt, zal hij zich moeten verantwoorden voor zijn slechte beleid en het oplopen van de nationale schuld.

Obamacare

Zelfs zijn plan om de Affordable Care Act -ook gekend als Obamacare- af te schaffen en te vervangen door een federaal ziektefonds is eigenlijk goed nieuws voor een attente oppositie. Obamacare was ongetwijfeld heel erg goed bedoeld maar helemaal perfect is het systeem zeker niet. Met dit voorstel van Trump kan daar verandering in komen. Hetzij doordat het systeem verbeterd wordt, hetzij doordat het vervangen wordt door een beter systeem. In beide gevallen is het dan zaak de president in de juiste richting te leiden. Als hij een nieuw systeem wil dan kunnen daar meteen de nodige sociale elementen in verwerkt worden. Als hij eerder kiest voor de aanpassing en dus het behoud van het huidige systeem, breekt hij een tweede belangrijke verkiezingsbelofte. Nooit leuk om onder je neus gewreven te krijgen. Alweer een paar vliegen in één klap.

Migratie

Je kan als oppositie natuurlijk niet de hele tijd constructief meegaan met het gevoerde beleid. Gelukkig heeft Trump ook nog een paar beleidspunten waar je ongegeneerd tegenin kan gaan. Migratie is er zo eentje. Trump wil een muur bouwen op de grens met Mexico, die bovendien door Mexico zelf betaald moet worden. Hij wil extreme controle van migranten uit moslimlanden en de miljoenen illegale immigranten deporteren. Los van het feit of dat allemaal juridisch en praktisch haalbaar is kan je daar op puur ethisch en menselijk niveau al flink tegen protesteren.

Ethische vraagstukken

Op ethisch vlak kunnen overigens nog wel een paar gevoelige snaren beroerd worden. Zo wil Trump het recht op abortus weer uit de grondwet halen en homohuwelijken opnieuw verbieden. Wapenbezit is volgens hem zelfs een goddelijk recht. Daar kunnen bij elke volgende massale schietpartij best wel pittige vragen over gesteld worden. En tot slot is Trump uiteraard ook een klimaatscepticus. Het is te zeggen: volgens hem is de opwarming van de aarde niets meer dan een mythe. Daar kan je als oppositie ook wel weg mee, mét internationale steun.

Alle gekheid op een stokje, er zijn ook ernstige redenen om de verkiezing van Trump niet als het einde van de wereld te zien. Om te beginnen is er het simpele gegeven dat de verkiezing van Hillary Clinton nog erger zou geweest zijn. Niet omwille van de complotterige onzin die over haar verteld wordt, als zou ze de meest corrupte politica ooit zijn en in haar eentje de verfoeilijke traditionele mainstream vertegenwoordigen. Wel omdat Trump een ongenoegen aanspreekt dat overduidelijk leeft bij een groot deel van de bevolking.

Dat ongenoegen, dat verschillende redenen en oorzaken heeft, moest een uitweg krijgen of het zou onderhuids blijven verder zweren en etteren, met alle mogelijke gevolgen van dien. De verkiezing van Trump kan dus louterend werken. Op dit moment is de Amerikaanse democratie immers nog lang niet dood, maar net sterk genoeg om een klap als deze op te vangen.

Bovendien wordt de soep nooit zo heet gegeten als ze geserveerd wordt, vooral in Amerika. De verkiezingscampagne was ongemeen hard. Dat komt in de VS wel vaker voor, dus ook al was het deze keer wel extreem, kiezers en kandidaten aldaar kunnen tegen een stootje. In zijn overwinningsspeech klonk Trump alweer een heel stuk gematigder. Met zijn verzoenende taal over eenheid en het vertegenwoordigen van de hele natie, klonk hij zelfs even traditioneel als al zijn voorgangers. Het zou niet eens zo overdreven zijn te stellen dat inhoudelijk enkel het ontbreken van “Yes, we can!” een groot verschil maakte met de overwinningsspeech van Obama.

De hand van de Republikeinse partij

En dan zijn er natuurlijk nog het Congres, de Senaat en de departementen. Een Amerikaanse president beslist immers niets alleen. Het is geen geheim dat ook zijn eigen partij, de Republican Party, niet zo onverdeeld gelukkig is met de figuur van Trump. Het is dan ook zo goed als zeker dat de partij achter de schermen het beleid strak in de hand zal houden via de kabinetten en een aantal belangrijke figuren. Trump heeft dan wel vetorecht, maar het zou toch wat raar overkomen mocht hij dat tegen zijn eigen partij gebruiken. Hier en daar wordt zelfs geopperd dat Trump gewoon een protocollaire president wordt, uitsluitend geschikt voor public appearances en fundraisers. Het establishment weet wel raad met rebelse ego’s.

Tom Garcia is kernlid van Vlinks.