De Europese liberalen overwegen om de Catalaanse separatisten van PDeCAT uit de partij te verbannen. De Catalaanse onafhankelijkheid is een doorn in het oog voor de andere parlementsleden. Bovendien is de PDeCat in een andere partij opgegaan en komt het haar financiële verplichtingen niet na.
Bij de Alliantie van Liberalen in Democraten voor Europa (ALDE) groeit de frustratie over de houding van de Catalaanse separatisten. Omdat de partij van voormalig Catalaans president Carles Puigdemont PDeCAT in een nieuwe beweging is opgegaan en haar financiële verplichtingen niet langer nakomt, wordt het lidmaatschap van de Europese fractie opnieuw overwogen. Bovendien groeit de frustratie over de Catalaanse separatisten zienderogen.
Catalaans separatisme versus Madrileens unionisme
De ALDE bestaat momenteel uit 73 Europees parlementsleden en is daarmee de vierde grootste fractie in het Europees halfrond. Opvallend genoeg maken zowel de PDeCAT als de Spaanse unionistische partij Ciudadanos deel uit van de fractie. Beide partijen streven een gelijkaardig sociaaleconomisch programma na, maar liggen op ramkoers als het over de Catalaanse onafhankelijkheid gaat.
Dat liberalen hun alliantie met de Ciudadanos verkiezen om hun postjes veilig te stellen, is ronduit beschamend.
Sinds huidig Catalaans president Quim Torra het roer heeft overgenomen van Puigdemont, is de wrevel tussen de onafhankelijkheidsbeweging en de unionisten er niet minder op geworden. Torra is namelijk een even grote voorstander van een onafhankelijk Catalonië als zijn voorganger. Het hoeft niet te verbazen dat de Catalaanse regering nog steeds in onmin leeft met de nationale partijen die van een Catalaanse onafhankelijkheid niet willen weten.
Vorige week beschuldigden Torra en de voorzitter van de Ciudadanos Albert Rivera elkaar nog van fascistische neigingen. De Ciudadanos is een rabiate tegenstander van de Catalaanse onafhankelijkheidsbeweging. Zijn partij houdt er zelfs nog een strengere koers op na dan voormalig Spaans premier Mariano Rajoy van de Partido Popular.
Europese spanningen
Die spanning sluimert ook door tot in de liberale fractie van het Europese parlement waar beide partijen dus in vertegenwoordigd zijn. Europees parlementslid voor de Ciudadanos Javier Nart verweet zijn fractiegenoten van de PDeCAT twee weken geleden nog aan ‘politieke zelfbevlekking’ te doen.
De Nederlandse ALDE-partijvoorzitter Hans Van Baalen (VVD) tweette midden mei dat de ‘racistische en fascistische taal van Quim Torra in strijd is met de Spaanse grondwet en ingaat tegen meerderheid van het Catalaanse volk.’ Fractievoorzitter van ALDE in het Europees parlement Guy Verhofstadt noemde de Catalaanse onafhankelijkheidsstrijd in een opiniestuk op zijn beurt ‘een schertsvertoning’. De interne wrevel zorgt ervoor dat de ALDE al langer overweegt om de PDeCAT uit de partij te zetten.
Nieuwe Catalaanse beweging
Daarnaast is de voormalige partij van Puigdemont en Torra in juli opgegaan in de bredere beweging Crida Nacional per la República. Naar aanloop van de Europese verkiezingen in 2019 willen de Catalaanse onafhankelijkheidspartij een breder verzamelbekken worden om de kiezer achter zich te scharen. Het zorgde voor heel wat interne spanningen in de PDeCAT. Voorzitter Marta Pascal is opgestapt als voorzitter omdat de zich zorgen maakt over de radicalere koers van de partij.
Deze regionale ontwikkelingen hebben belangrijke implicaties voor het Europese niveau. ‘Onze partijstatuten bepalen dat het ALDE-lidmaatschap moet worden herbekeken als een partij opgaat in een andere partij’, zegt Van Baalen aan Knack. ‘Op zeven september komt het partijbureau bij elkaar, en die zal de situatie van de Catalaanse partij onder de loep nemen’, aldus van Baalen.
Volgens ALDE-woordvoerder Dirk De Schaetzen kan het partijbureau enkel een aanbeveling formuleren voor de algemene vergadering die half november zal plaatsvinden. Ironisch genoeg wordt die vergadering door de Ciudadanos in Madrid georganiseerd.
Volgens ALDE-Europarlementslid en lid van het partijbureau Annelou van Egmond (D66) is het nog niet zeker of het überhaupt zo ver komt. ‘De PDeCAT moet eerst een nieuwe aanvraag indienen om terug bij de ALDE te willen horen. En tot op heden is er nog niets binnengekomen’, aldus Van Egmond. Daarnaast hekelt de ALDE-fractie dat de PDeCAT haar jaarlijkse financiële contributie aan ALDE nog niet heeft betaald. ‘Ook dat zal begin september op het partijbureau worden besproken’, aldus Van Baalen.
Vraag is dus of de PDeCAT überhaupt nog tot de ALDE-fractie wil behoren. De Catalaanse separatisten maken als sinds 2005 deel uit van de Europese liberale partij, maar er wordt intern stevig gedebatteerd of er andere pistes niet interessanter zijn.
De partij heeft altijd een pro-Europese koers gevaren omdat ze in Brussel een potentiële bondgenoot zag om tot meer regionale autonomie te komen. Maar omdat er vanuit de Europese instellingen geen officiële verklaring kwam op het resultaat van het onafhankelijkheidsreferendum en het omstreden optreden van de Spaanse politie, is die pro-Europese houding intussen veranderd.
N-VA-fractie
Het lijkt niet onwaarschijnlijk dat de PDeCAT zich in de toekomst bij de Europese fractie van Conservatieven en Hervormers (ECR) wil voegen. In diezelfde fractie zitten onder meer de Vlaamse bondgenoten van de N-VA. Europees parlementslid voor de PDeCAT Ramon Tremosa verliet vorig jaar tijdens een zitting in het halfrond zijn fractie en ging bij de ECR zitten. Een symbolisch signaal dat door zijn partijgenoten van ALDE woedend werd onthaald.
De N-VA is alleszins niet opgezet met de eventuele verwijdering van de PDeCAT uit de ALDE-fractie. ‘Dat liberalen hun alliantie met de Ciudadanos verkiezen om hun postjes veilig te stellen, is ronduit beschamend’, zegt Europarlementslid Sander Loones (N-VA). ‘Van een liberale fractie zou je verwachten dat ze het opsluiten van verkozen politici en van burgermanifestanten zou veroordelen. Wie stoere verklaringen aflegt over de rechtstaat in Polen en Hongarije, zou beter consequent zijn en ook de Spaanse mistoestanden eenduidig veroordelen’, aldus Loones. Maar indien dat betekent dat de de ECR er een Europese zetel bij krijgt, zou de N-VA niet enorm rouwig zijn om dit scenario.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
