Wie is wie in Trumps Rusland-affaire?

. © Dino
Eva Schram
Eva Schram Correspondent voor Knack.be in Noord-Amerika.

Al maandenlang wordt het presidentschap van Donald Trump geplaagd door nieuwe onthullingen over (voormalige) medewerkers die contact hebben gehad met Russische afgevaardigden. Er lopen inmiddels verschillende onderzoeken. De hoofdrolspelers in het Ruslanddossier op een rij.

De Verdachten

Van de volgende personen zijn dubieuze contacten met Russische afgevaardigden naar buiten gekomen de afgelopen maanden. Niet alle hieronder beschreven personen worden op dit moment strafrechtelijk onderzocht of vervolgd.

Michael Flynn

Michael Flynn
Michael Flynn© REUTERS

Voormalig luitenant-generaal Michael Flynn was Donald Trump’s voornaamste adviseur op het gebied van nationale veiligheid tijdens de campagne. Tijdens de Republikeinse conferentie in de zomer van 2016 gaf hij een felle speech waarin hij Barack Obama hevig bekritiseerde en was hij keihard voor Hillary Clinton. Hij ging het publiek voor in het luidkeels scanderen van de leus ‘Lock her up’, die later in de campagne nog vaak terug zou komen op Trump-rallies. Het gerucht ging dat Flynn een optie was om Trump’s running mate te worden. Na de verkiezingen werd Flynn beloond voor zijn loyaliteit en aangesteld als nationale veiligheidsadviseur, waarmee hij zich een belangrijke plek aan tafel in de situation room verzekerde.

In februari maakte de Washington Post bekend dat Flynn in de transitieperiode (tussen de verkiezingen op 8 november 2016 en de inauguratie op 20 januari 2017) contact had gehad met de Russische ambassadeur in Washington DC Sergey Kislyak. Dat op zich zou niet zo opzienbarend zijn, maar hij had daarbij de Amerikaanse sancties tegen Rusland besproken en daarover gelogen tegen vice-president Mike Pence. Omdat Kislyak gemonitord werd door de FBI, kwam al snel naar buiten via transcripten van die gesprekken dat Flynn wel degelijk de sancties besproken had. Dat leidde er op 13 februari 2017 toe dat hij gedwongen aftrad. Met 22 dagen is Flynn de kortst zittende nationale veiligheidsadviseur ooit geweest. Hij werd opgevolgd door luitenant-generaal H.R. McMaster.

De afgelopen maanden is gebleken dat het Trump-team meerdere signalen had gekregen dat Flynn nauwe contacten had met Rusland en, naar nu blijkt, Turkije. Twee dagen na de verkiezingen waarschuwde Barack Obama Trump voor het aannemen van Flynn, vanwege diens banden met Rusland. Op 4 januari, ruim twee weken voor de inauguratie, zei Flynn zelf tegen de nieuwe advocaat van het Witte Huis Don McGahn dat hij onderzocht werd vanwege lobbywerk dat hij voor de Turkse overheid. Na zijn gedwongen aftreden werd bekend dat zijn bedrijf ruim een half miljoen dollar betaald kreeg via een Nederlandse BV in handen van de Turkse zakenman Ekim Alptekin, die nauwe banden heeft met president Erdogan. Het werk dat Flynn’s bedrijf uitvoerde had ten doel Fethullah Gülen, een vijand van Erdogan, uitgeleverd te krijgen naar Turkije. Flynn heeft tijdens de transitie nooit aangegeven dat hij betaald werd door een buitenlandse overheid. Dat deed hij pas nadat hij al was afgetreden, op 7 maart.

In het voorjaar van 2017 werd ook bekend dat Flynn 45.000 had gekregen van Rusland om in 2015 samen met president Vladimir Poetin op een galadiner te verschijnen dat op de Russische nationale televisie werd uitgezonden. Ook dat had Flynn niet aangegeven voor zijn aanstelling als veiligheidsadviseur. Het Pentagon stelde daarop een onderzoek in om te kijken of zijn werk voor buitenlandse mogendheden (Rusland en Turkije) wel toegestaan was.

In mei 2017 getuigde voormalig minister van Justitie Sally Yates dat zij vlak na de inauguratie een waarschuwing had gegeven aan het Trump-team dat Flynn een veiligheidsrisico was vanwege zijn banden met Rusland. Hij zou kwetsbaar zijn voor afpersing, een ongewenste situatie voor iemand die de belangrijke veiligheidsadviseur van het land is. Kort daarop werd Sally Yates ontslagen, zogezegd vanwege haar onwil om het ingevoerde inreisverbod vanuit moslimlanden uit te voeren.

Op 22 mei maakte Flynn bekend niet mee te werken aan een dagvaarding van de Senaat Inlichtingen Commissie die onderzoek doet naar de Rusland-affaire. Flynn weigerde documenten daarover vrij te geven en beroept zich daarbij op het Vijfde Amendement, dat Amerikanen het recht geven te zwijgen als spreken hen in juridische problemen kan brengen.

Carter Page

Carter Page
Carter Page© REUTERS

In het voorjaar van 2016 meldde Carter Page, een zakenman uit de energiewereld, zich bij het campagneteam van Trump en na een korte google-zoekactie bij wijze van doorlichting werd hij aangesteld als lid van de buitenlandse zaken-commissie van de campagne. In de zomer van dat jaar trad hij alweer af. Later werd bekend dat de FBI Page sinds juli 2016 afluistert en al sinds 2013 op de radar heeft staan met het vermoeden dat hij een spion van het Kremlin is of was. Page had in 2013 een ontmoeting met een Russische bankier die achterof een spion van het Kremlin bleek te zijn. Ook had Page aandelen in Gazprom, wat een belangenconflict zou zijn als hij Trump ooit zou briefen over sancties tegen Rusland. Volgens de Washington Post sprak Page bij een lunch met de Indiase premier ongevraagd of hoe Poetin een betere president was dan Obama en dat de relatie tussen Rusland en de VS sterk zou verbeteren als Trump president zou worden. En in het gelekte document geschreven door Britse oud-spion, dat Buzzfeed vlak voor de inauguratie publiceerde en waaruit onder het voorval met Trump, Russische prostitues en urine bekend werd, kwam Page’s naam voor. Hij zou met topambtenaren van Rusland overlegd hebben hoe ze Trump verkozen konden krijgen.

Page doet het FBI-onderzoek en de aantijgingen af als een hetze tegen zijn persoon. Hij zegt Trump in zijn vijf maanden als adviseur nooit persoonlijk ontmoet te hebben. Maar Page blijft een person of interest. Ook de inlichtingencommissie van de Senaat heeft inmiddels de pijlen op Page gericht en wil al zijn communicatie met de Trump-campagne en Russische entiteiten inzien.

Paul Manafort

Paul Manafort
Paul Manafort© REUTERS

Als politiek consultant en lobbyist werkte Manafort in het verleden onder andere voor Ronald Reagan en George Bush senior. Op 19 mei 2016 wordt hij voorzitter van de campagne (hij was toen al een paar maanden actief als adviseur) van Donald Trump. Een paar maanden later, op 14 augustus, wordt bekend dat Manafort tussen 2007 en 2012 ruim 12 miljoen dollar in contante betalingen ontving van de partij van de Oekraïense president Yanukovych. Hij zou deel zijn van een systeem, waaronder ook verkiezingsofficials in Oekraine vielen, die de herverkiezing van Yanukovych moesten bewerkstelligen. Een paar dagen later trad Manafort af. Inmiddels is hij vanwege zijn financiële belangen in Oekraine en Rusland onderwerp van strafrechtelijk onderzoek in de VS. Manafort heeft aangegeven mee te willen werken aan het onderzoek van de inlichtingencommissie van het Huis van Afgevaardigden.

Roger Stone

Roger Stone
Roger Stone© REUTERS

Stone is een partner van Manafort in zijn lobby-firm en werkte als lobbyist eerder voor talloze Republikeinse presidentskandidaten. De Democraten beschuldigden hem van samenzwering met de Russen omdat hij vijf dagen voor de gehackte emails van Clinton’s campagnevoorzitter John Podesta via Wikileaks openbaar werden gemaakt al het volgende tweette: ‘Op woensdag is het gedaan met Hillary Clinton. #Wikileaks’. Eerder al had Stone bekend gemaakt dat hij contact had met Julian Assange, oprichter van Wikileaks. Stone ontkende dat hij contact had met de Russen.

In maart 2017 gaf Stone toe dat hij via een direct bericht Twitter contact heeft gehad met Guccifer 2.0, de hacker die achter Podesta’s emailhack zat. Amerikaanse inlichtingendiensten vermoeden dat Guccifer 2.0 een alter ego is voor hackers van de Russische inlichtingendiensten.

Stone heeft gezegd te zullen getuigen voor de inlichtingencommissie van de Senaat.

Jared Kushner

Jared Kushner
Jared Kushner© REUTERS

Kushner is getrouwd met Ivanka Trump, de dochter en vertrouweling van de president, en wordt gezien als zijn belangrijkste adviseur. In het Witte Huis houdt hij zich onder andere bezig met het vredesproces in het Midden-Oosten, de diplomatieke relaties met Mexico en China en het oplossingen van de binnenlandse verslavingsproblematiek rondom opioide geneesmiddelen. Tijdens de campagne stuurde hij onder andere het sociale media-team aan. Mede daarom wordt hij nu onderzocht door de FBI. Die heeft namelijk data verzameld over chatbots die mogelijk zijn ingezet door Rusland om negatieve Facebookberichten over Hillary Clinton en positieve over Donald Trump omhoog te halen.

Daarnaast blijkt Kushner in december, in de transitieperiode, twee Russische afgevaardigden ontmoet te hebben. Begin december sprak hij in Trump Tower met de ambassadeur Kislyak. Bij dat gesprek was ook Michael Flynn aanwezig. Vrijdag werd bekend dat Kushner in dat gesprek aan Kislyak vroeg een geheim communicatiekanaal op te zetten. Dat vond geen doorgang, maar alleen al het verzoek wordt in Amerikaanse inlichtingenkringen als zeer ongebruikelijk gezien. Verschillende Amerikaanse agentschappen zouden ook de mogelijkheid hebben zo’n kanaal op te zetten. Om de Russen vragen het te doen, moet er veel vertrouwen zijn dat zij informatie uit dat kanaal niet zouden lekken.

Daarnaast wordt een gesprek dat Kushner eind december met bankier Sergei Gorkov had in Trump Tower onderzocht door de FBI.

Kushner’s advocaat heeft aangegeven dat Kushner bereid is te getuigen voor zowel de inlichtingencommissie van de Senaat als van het Huis.

Jeff Sessions

Jeff Sessions
Jeff Sessions© REUTERS

Sessions was een van Trumps eerste supporters tijdens de campagne en werd na de verkiezingen benoemd als minister van Justitie. Hij kwam begin maart in opspraak nadat de Washington Post berichtte dat hij in het voorgaande jaar contact had gehad met Kislyak (de Russische ambassadeur), terwijl hij tijdens zijn benoemingshoorzitting voor de Senaat onder eed had gezegd dat hij geen contact had gehad met Russische afgevaardigden. Nadat de controverse uitbrak gaf hij aan dat de contacten onschuldig waren geweest, maar onder druk van zowel Democraten als Republikeinen trok hij zich terug als hoofd van eventueel onderzoek naar Russische inmenging in de verkiezingen.

Afgelopen week werd bekend dat Sessions de ontmoetingen met Kislyak ook niet had vermeld toen hij de benodigde security clearance, zijn status om vertrouwelijke informatie te mogen ontvangen, aanvroeg.

De Onderzoekers

James Comey (FBI)

FBI-directeur James Comey
FBI-directeur James Comey© REUTERS

James Comey was tot 9 mei van dit jaar directeur van de FBI en leidde namens die organisatie het onderzoek naar Russische inmenging in de presidentsverkiezingen. Het ontslag kwam onverwachts. De officiële verklaring van het Witte Huis was dat het ontslag op basis van aanbevelingen van Justitieminister Jeff Sessions en onderminister Rod Rosenstein was, vanwege hoe Comey het onderzoek naar het emailschandaal van Hillary Clinton had aangepakt. Minder dan twee weken voor de verkiezingen liet Comey aan de Senaat weten dat het onderzoek heropend werd, naar aanleiding van emails die gevonden werden op de computer van Anthony Weiner, die strafrechtelijk vervolgd werd voor seksueel contact met een minderjarige. Weiner was getrouwd met Huma Abedin, een belangrijke medewerker van Clinton. Velen, waaronder Clinton, denken dat die melding van Comey Clinton de verkiezing gekost heeft.

Een paar dagen na het ontslag van Comey gaf Trump in een tv-interview echter toe dat het ontslag vanwege het Ruslandonderzoek was. Sindsdien is via mediaberichten bekend geworden dat Trump ook in een ontmoeting met de Russische ambassadeur Kislyak en de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergei Lavrov zei dat Comey moest gaan vanwege het Ruslandonderzoek en dat Comey een ‘nutjob’, een mafkees, was.

Wat Trump niet wist is dat Comey van zijn ontmoetingen met Trump gedetailleerde memo’s bijhield, die hij met anderen bij de FBI deelde. Daaruit is onder andere gebleken dat Trump hem loyaliteit te zweren, waarop Comey antwoordde altijd eerlijk te zullen zijn. Uit de memo’s kwam ook naar voren dat Trump aan Comey had gevraagd om het onderzoek naar Flynn te staken omdat Flynn ‘a good guy’ was.

Comey was al langer gezakt in aanzien van Trump, vooral nadat hij in maart van dit jaar voor de inlichtingencommissie van de Senaat had getuigd had er al sinds juli 2016 onderzoek werd gedaan door de FBI naar contacten tussen Rusland en de Trump-campagne. Bovendien was Trump boos op Comey omdat die tegenover de Senaat had verklaard dat er geen basis was voor Trump’s claims dat Obama hem had later afluisteren in Trump Tower tijdens de campagne.

Met het ontslag van Comey is er geen einde gekomen aan het FBI-onderzoek naar de Russische banden tussen de Trump-campagne en Rusland. Plaatsvervangend directeur Andrew McCabe verklaarde voor de Senaat dat het onderzoek nog altijd gaande is.

Robert Mueller (Ministerie van Justitie)

Robert Mueller
Robert Mueller© REUTERS

Op 17 mei van dit jaar werd Robert Mueller, tot 2013 directeur van de FBI, aangesteld als speciaal aanklager door onderminister voor Justitie Rod Rosenstein. Rosenstein heeft die bevoegdheid nadat Sessions zich eerder dit jaar verschoonde van enig onderzoek dat te maken heeft met Russische inmenging. Naar verluid was Rosenstein zeer ontevreden met hoe zijn rol in het ontslag van James Comey naar buiten kwam.

Mueller wordt in Washington DC alom geprezen om zijn onafhankelijkheid en professionaliteit. Hij werkt met een budget vanuit het ministerie van Justitie en heeft de mogelijkheid alle documenten die hij nodig acht via een dagvaarding op te vragen en iedereen die hij wil spreken, inclusief de president, te dagvaarden om te getuigen. Bovendien heeft hij de macht, mocht het zover komen, om een strafrechtelijke vervolging te starten.

Op het moment is Mueller bezig zijn onderzoeksgroep samen te stellen en een operationele begroting te maken. Zijn onderzoek neemt zeker een aantal maanden in beslag, en zou zelfs jaren kunnen duren.

Devin Nunes (Huis van Afgevaardigden)

Devin Nunes
Devin Nunes© AFP

De commissie voor inlichtingen doet onderzoek naar Russische inmenging in de presidentsverkiezingen en werkt samen met de FBI. De voorzitter van de commissie, de Republikein Devin Nunes, moest zichzelf verschonen van het onderzoek nadat hij in maart een persconferentie gaf waarin hij zei dat leden van het Trump-team per ongeluk waren afgeluisterd door Amerikaanse inlichtingendiensten. Dat was inderdaad het geval, de gesprekken waren onderschept bij het monitoren van buitenlandse partijen, maar volgens de inlichtingendiensten waren de afgetapte gesprekken niet gerelateerd aan Rusland. Nunes werd in die tijd twee keer in het Witte Huis gespot, en het leek erop dat hij de persconferentie, die als afleiding van het onderzoek door de commissie werd gezien, gecoördineerd was met het team van Trump.

Inmiddels wordt het onderzoek voorgezeten door Republikein Mike Conaway. Afgelopen week getuigde voormalig CIA-directeur John Brennan voor de commissie. Hij zei dat Rusland zich agressief had gemengd in de Amerikaanse verkiezingen, onder andere door Amerikanen actief ‘wetend en onwetend’ te rekruteren voor het beïnvloeden van de verkiezingen.

Senaat

De Senaatscommissie voor inlichtingen doet ook onderzoek naar Russische inmenging in de Amerikaanse presidentsverkiezingen. De commissie wordt voorgezeten door Republikeinse senator Richard Burr en de Democratische senator Mark Warner. Op vrijdag heeft de commissie het campagneteam van Trump alle documentatie, telefoondata, etcetera die verband houden met Rusland sinds juni 2015 aan de commissie te verschaffen. Eerder al getuigde onder andere voormalig Justitieminister Sally Yates voor de commissie, waarin ze aangaf het Trump-team gewaarschuwd te hebben voor de positie van Michael Flynn.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content