Herman Matthijs (UGent, VUB)

‘Wat is de balans van de eerste 100 dagen van president Trump?’

Professor Herman Matthijs over de eerste honderd dagen van het presidentschap van Donald Trump.

Op 8 november 2016 heeft de Republikeinse partij een reuze overwinning binnengehaald, namelijk: de macht in het Huis van Afgevaardigden, de Senaat, het college van Gouverneurs en het Witte Huis. Sinds 20 januari van dit jaar is Donald Trump de 45ste President van de Amerikaanse federatie. Wat hebben zijn eerste 100 dagen opgeleverd van deze niet-conventionele President? Laten we de eerste honderd dagen van Donald Trump in het Witte Huis eens analyseren op basis van de volgende budgettaire, economische, financiële, juridische en politieke parameters.

1. President Trump heeft al 33 presidentiele decreten genomen die passen binnen bestaande wetgevingen, o.a. om de ‘Keystone pipeline’ te activeren, Trans-Pacific Partnership (TPP) niet te laten ratificeren, vele dereguleringen door te voeren met betrekking tot de banken, milieu en arbeid, en de heropening van de koolmijnen.

2. Trump is er in geslaagd om de al maanden vacante zetel in het hooggerechtshof in te vullen. Neil Gorsach wordt het nieuwe lid van het ‘supreme court’ en zo komt er een politieke meerderheid van Republikeinen (5 op 9) in dit hof.

3. Het voorgaande is belangrijk omdat de twee wetten van President Trump inzake het ingangsverbod voor zeven (moslim)landen werd vernietigd door de federale Hoven van Beroep. Het is nu aan de negen opperrechters om te oordelen over de grondwettelijkheid van de bedoelde wetten. In ieder geval worden de bestaande reglementeringen strenger toegepast ten aanzien van de toegang tot het Amerikaans grondgebied. Op dat vlak heeft President Trump zijn belofte gehouden.

4. De beloofde muur met Mexico staat er nog steeds maar half. Het is niet duidelijk wat President Trump gaat doen met de resterende halve onbestaande muur? Worden daar middelen voor vrijgemaakt in het budget van 2017/18? In ieder geval heeft Mexico al aardig wat betaald sinds november vorig jaar: dalende groeicijfers, krimpende economie, krimpende beurs en een waardeloze munt. Mexico zal dus onder meer toegevingen moeten doen inzake de NAFTA en de immigratie. Ze hebben daar weinig keus, want Mexico is op geen vlak opgewassen tegen de Amerikaanse wil.

5. Trump wil de belastingen hervormen en die hebben betrekking op de verlaging van de federale persoons- en vennootschapstaks. De vraag is of de Republikeinse partij de belangrijkste belastinghervorming sinds Ronald Reagan kan doen slagen. Als de burgers en de bedrijven hiervan de eerste resultaten zien tegen de verkiezingen van november 2018, dan kan dit de Republikeinen electoraal ten goede komen. Maar een dergelijke verlaging moet ook gerelateerd worden met het bestaande probleem van het begrotingstekort (ruim 500 miljard dollar) en de federale schuld van meer dan 19.000 miljard dollar

6. Ten aanzien van de uitgaven heeft president Trump aangekondigd dat 12 departementen bijna 60 miljard dollar moeten besparen. Homeland, Veterans en defence (plus 52 miljard) krijgen geld bij. Daarnaast moet er nog een wet worden gestemd ten aanzien van het gigantische investeringsplanplan van de President over de federale infrastructuur en dit ter waarde van 250 miljard dollar per jaar. Daarvoor gaat hij zeker een groep Democraten meekrijgen en een dergelijk neo-Keynesiaans beleid moet leiden tot veel hogere groeicijfers dan de huidige 2,1 procent

7. De toonaangevende ‘dow jones’ van de NYSE heeft ‘geboomd’ sinds 9 november vorig jaar. Inderdaad, de dag na zijn verkiezingsoverwinning stond de dow jones-index op 18.500 punten en nu (eind april) is dat 20.980 punten. Het is duidelijk dat de financiële- economische wereldveel verwacht van deze 45ste president. Dit gegeven wordt nog eens bevestigd door de verklaringen van de leidende mondiale zakenbank ‘de Rothschild’ dat begin februari de voorkeurslanden qua investeringen als volgt vastlegde: Canada en de VSA.

8. De federale sociale zekerheid in de VS wordt vandaag gekenmerkt door de zogenaamde ‘Obamacare’. Dit laatste heeft betrekking op de ‘Patient Protection and Affordable Care Act’, waardoor de verzekeringsmaatschappijen iedereen moeten aanvaarden als klant en ook dat de bestaande ‘medicaid’ (gezondheidszorgen lagere inkomens) alsook ‘medicare’ (gezondheidsverzekering gepensioneerden) worden uitgebreid. De Republikeinen zijn verdeeld over de hervorming vandeze Obamacare. Ondanks de meerderheid van de Republikeinen in het Huis van Afgevaardigden (241 op 435) slaagden ze er niet in om de bestaande regeling te wijzigen. De onenigheid is vooral een probleem voor ‘speaker ‘ Paul Ryan, die er niet in slaagt om zijn fractie op één lijn te krijgen inzake het Republikeinse beleid aangaande de sociale zekerheid.

9. Trump blijkt geen isolationist, maar een interventionist op mondiaal vlak. Inzake Syrië, Noord-Korea en Afghanistan heeft hij snel van zich laten spreken. In aansluiting met de traditionele republikeinse politiekten aanzien van het buitenland worden er duidelijke lijnen getrokken.Rusland en China weten zich aan wat te houden. Vele landen in Azië (bijv. Japan, Zuid Korea), in het Midden-Oosten (bijv Saoedi-Arabië, Israel, Turkije) en in West-Europa (bijv. de Baltische staten) zijn best tevreden met het Amerikaans optreden. Want het desbetreffende beleid van Obama was nogal wazig en zwak te noemen. Ook over het bestaan van de NAVO bestaat er geen onduidelijkheid. Wel is er nog eens herhaald door Washington DC dat de Europese NAVO-leden meer geld moeten spenderen aan hun defensie.

10. Binnen de Republikeinse partij blijft er ruzie bestaan en zijn er mensen die de overwinning van Trump nog niet hebben aanvaard. De nieuwe president heeft duidelijk nog niet zijn greep kunnen leggen op de leiding van de regerende partij. Maar de groep gebuisde kandidaten tijdens de ‘primaries’ (16!) en het feit dat Donald Trump niet de kandidaat was van het Republikeinse establishment, verklaren de huidige toestand.

Oppositie

De democraten blijven rondrijden met de Clintons en de Obama’s. De verkiezing van ‘Obama boy’ Tom Perez tot leider van de democratische partij legde de verdeeldheid in deze partij nog eens open en bloot. Als de democraten een rol willen spelen bij de verkiezingen van 2018, dan moet de vernieuwing daar zeer dringend gaan gebeuren.

Conclusie

Na honderd dagen Donald Trump kan men geen echt rapport maken van de 45ste President. Het nieuwe begrotingsjaar begint pas op 1 oktober aanstaande en dan zal het duidelijk zijn hoe de beloften kunnen worden ingevuld. De eerste belangrijke politieke afspraak blijven de tussentijdse verkiezingen van november 2018. Tot zolang kan de nieuwe President zich inleven in de belangrijkste politieke functie ter wereld.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content