Wat als ik een man was geweest?

Wat als Mia Doornaert, Fientje Moerman, Liesbeth Homans en Dani Klein mannen waren geweest?

Op 8 maart 1908 staakten er in New York voor het eerst vrouwen. Zeventig jaar later werd Internationale Vrouwendag erkend door de Verenigde Naties. Anno 2013 blijft de hamvraag in hoeverre de sekse van een vrouw nog haar levensloop bepaalt. Is gendergelijkheid utopie, toekomstideaal of realiteit van vandaag? Weekend Knack vroeg het aan vier sterke vrouwen.

Mia Doornaert, columniste voor De Standaard “De enige keer dat ik een jongen had willen zijn, was ik negen jaar. Mijn oudere broer was misdienaar en ik had dolgraag ook met een wierookvat willen zwaaien.”

“Als ik als man was geboren, had mijn leven er denk ik niet veel anders uitgezien. Op De Standaard heb ik nooit last gehad van seksisme. Ik heb mij als journaliste breed kunnen ontplooien. Dat zou veel moeilijker geweest zijn als ik kinderen had gekregen. Ik heb nooit de drang gehad om kinderen op de wereld te zetten. Mijn partner was twaalf jaar ouder dan ik en we deelden dat gevoel.”

“Moederschap fnuikt nog altijd loopbanen. Ook ambitieuze vrouwen voelen zich schuldig als ze vaak weg zijn van huis. Mannen, daarentegen, gaan maar naar huis als ze niets beters te doen hebben. Iemand noemde me ooit ‘een voorbeeld’. Ik zei: ‘Neen, voorbeelden zijn vrouwen die een gezin en een echte loopbaan combineren’.”

“Als ik een man was geweest, had ik in mijn interview met bijvoorbeeld Indira Gandhi gevraagd hoe zij haar functie kon verzoenen met haar gezin. Ik weigerde dat aan prominente vrouwen te vragen zolang die vraag ook niet aan mannelijke leiders werd gesteld. Anders versterkt men het eeuwige schuldgevoel van vrouwen.”

Liesbeth Homans, OCMW-voorzitter en schepen van Antwerpen
“Als een vergadering uitloopt, wordt me steevast gevraagd of ik een babysit voorzien heb, terwijl rond de tafel ook vaders zitten die nooit worden aangesproken op hun ouderlijke verantwoordelijkheid. Ik vind dat niet fair. Ik mag dan wel op het thuisfront alles goed geregeld hebben, dergelijke vragen zadelen me toch op met een schuldgevoel. Ongewild doet het me twijfelen of ik wel goed bezig ben als moeder.”

“Biologisch zijn we natuurlijk voorbestemd om meer met de zorg van de kinderen bezig te zijn. Ik zou dat ook niet anders willen. Ik beschouw het als een voorrecht. En toch heb ik nooit overwogen om gas terug te nemen voor de kinderen. Zelfs niet toen ze heel klein waren. Ik heb zo hard moeten vechten om te kunnen studeren dat het voor mij buiten kijf stond dat ik iets met mijn diploma moest doen. Bovendien maak ik me sterk dat ik zonder deze job een slechtere moeder zou zijn omdat ik thuis de muren zou oplopen. Met alle respect voor vrouwen die wél die keuze maken.”

“Anderzijds word ik als OCMW-voorzitter te vaak geconfronteerd met vrouwen die in de armoede belanden als ze na jaren zorg voor het gezin worden verlaten door hun partner. Ik ijver om de randvoorwaarden van arbeid aan te passen, zodat loopbaan en gezin beter te combineren zijn.”


Fientje Moerman, Vlaams volksvertegenwoordiger voor Open VLD

“Als ik een man was, leefde ik in een maatschappij die op mijn maat was geschreven. Mannen bepalen nog steeds de norm. Met als gevolg dat ze ook een grotere maatschappelijke druk moeten trotseren. Vandaag de dag mag je als vrouw alles, maar je moet niets. Nadeel is dat je de drive in jezelf moet vinden. Dat mis ik soms bij jonge vrouwen. Wettelijk is er geen enkele hinderpaal meer en toch grijpen ze niet alle kansen. Voor de kinderen werken ze vaak parttime, zonder te beseffen dat ze daarmee hun eigen armoede op latere leeftijd creëren. De nieuwe echtscheidingswetgeving biedt geen bescherming meer. Terwijl vrouwen zich nog te vaak opofferen om de combinatie werk en gezin leefbaar te maken. Nu steeds meer vaders in co-ouderschap leven _ waarmee hun verplichting tot alimentatie ook wegvalt _ groeit in politieke middens het idee om ‘schoolbelcontracten’ uit te werken. Daarin zijn de werkuren afgestemd op de schooluren. Zo zie je maar: als je een probleem wil oplossen, maak er dan eerst een mannenprobleem van.”

“Gelukkig begint het bastion van de old boys club scheuren te vertonen doordat steeds meer vrouwen in de arena treden. Niettemin worden ze nog steeds harder aangepakt door de media. De initiële berichtgeving over Maggie De Block is in dat opzicht wraakroepend. Ik ben nu 54 en heb geleerd seksistische opmerkingen te counteren. Ervaring is een goede leermeester. En toch blijft het vermoeiend, altijd op je hoede zijn.”


Dani Klein, bezielster Vaya Con Dios “Als ik een man was, zou ik meer begrip betrachten. Mannen houden van een vrouw die naar ze luistert en ze aandacht geeft, maar omgekeerd blijft een pijnpunt. Empathie is niet hun sterkste kant. Ik heb op geen enkel moment in mijn leven een man willen zijn. Vrouw zijn is voor mij een vanzelfsprekendheid.”
“Het heeft lang geduurd voor ik me bewust werd van het verschil tussen beide seksen. Pas op latere leeftijd is me duidelijk geworden dat we anders redeneren. Een man wordt gedetermineerd door zijn seksuele drang. Geprogrammeerd als hij is om voor een groot nageslacht te zorgen. In Afrika vindt een man trots in het aantal kinderen dat hij voortbrengt. Terwijl de zorg voor kinderen in mijn ogen primeert. Met dat in gedachten, kan ik me niet voorstellen hoe het is om iemand anders te zijn. Als dat wel zo was, zouden we meer begrip voor elkaar kunnen opbrengen.”

“Mijn moeder heeft me opgevoed met het adagium dat een vrouw altijd financiële onafhankelijkheid moet nastreven. Mijn grootmoeder heeft mijn grootvader verlaten maar is op haar stappen moeten terugkeren omdat ze haar kinderen niet alleen kon grootbrengen. De vraag of ik als vrouw heb moeten knokken, heeft me lang verbaasd. Stilaan groeide het besef dat hoge functies bij platenfirma’s uitsluitend door mannen worden ingenomen. Nog steeds. Ik ben zangeres maar ook zakenvrouw, om mijn eigen belangen te verdedigen. Dat wil niet zeggen dat ik mannelijk ben. Integendeel. Maar het maatschappelijk denken zit nog steeds geprangd in clichés.”


Pascale Baelden