Waarom zo hard gebikkeld wordt over Betsy DeVos, Trumps kandidaat voor Onderwijs

Betsy DeVos voor de Senaatscommissie © REUTERS
Rudi Rotthier

Betsy DeVos is een vrouw met grote middelen, ze is duidelijk gebeten door het onderwijs, maar toch vechten voor- en tegenstanders een bitter gevecht over haar aanstelling als minister van Onderwijs. Vandaag wordt dat gevecht allicht beslecht.

In het verleden werd over de post van Onderwijs nauwelijks een druppel zweet vergoten. Het nationaal budget is relatief beperkt, en over onderwijs werd nog wel eens overeenstemming bereikt tussen de partijen.

Niet eens zolang na zijn eigen verkiezing duidde Donald Trump Betsy DeVos (59) aan als zijn kandidaat voor de ministerpost van Onderwijs. Dat leek weliswaar een gekleurde aanstelling, want DeVos is haar leven lang al tegen het openbaar onderwijs gekant, maar het leek binnen de perken te blijven van de Republikeinse orthodoxie. Een relatief gematigde figuur binnen de partij, zoals Jeb Bush, stond aan de kant te applaudisseren omdat DeVos, zoals hij, een voorstander is van charter schools (met openbare middelen uitgebouwd maar privé of in elk geval onafhankelijk van de overheid geëxploiteerd) en vooral van vouchers, waardebonnen, waarmee kinderen of hun ouders kunnen betalen voor het onderwijs van hun keus.

Al op de dag van Trumps aankondiging sloegen enkele invloedrijke onderwijsvakbonden alarm. Hun idee was: je moet geen tegenstander van het openbaar onderwijs aanstellen als minister van Onderwijs, en al zeker niet als die minister middelen van het departement wil wegsluizen om vouchers te betalen, waarmee kinderen dan eventueel naar privé- of religieuze scholen zullen kunnen overstappen. En ook dat noch zijzelf noch haar kinderen ooit met het publiek onderwijs in aanraking zijn gekomen, maar op privéscholen zaten, wekte argwaan.

Mede onder invloed van die vakbonden begon een eerste telefoonronde. Tienduizenden misnoegde burgers, vaak werknemers in het onderwijs, legden de telefoonsystemen plat van senatoren die zich over de confirmatie van DeVos moeten buigen.

Kerk en staat?

Betsy DeVos, miljardair en erfgenaam van twee fortuinen, allebei van Hollandse komaf – een fortuin van auto-onderdelen (familie Prince, oorspronkelijk Prins), en een aangetrouwd, nog groter fortuin van voedselgigant Amway (familie DeVos), deelde met haar familie de afgelopen jaren naar schatting 200 miljoen dollar uit aan christelijk-Republikeinse kandidaten. Ze deed daar ook niet moeilijk over: ze gaf dat geld weg om invloed te kopen, zei ze ooit.

Ze was een tijdlang voorzitter van de Republikeinen in de staat Michigan, en werkte onvermoeibaar om privé-opties in het onderwijs te promoveren. Een van haar acties in Michigan was de promotie van charterscholen, die ze niet koppelde aan regelgeving en normen inzake kwaliteit van onderwijs.

Seculiere mensenrechtenorganisatie ACLU schreef dat “het promoten van scholen met winstbejag zonder te kijken naar de ernstige schade die werd berokkend aan traditionele openbare scholen” gebeurde ondanks “overdonderend bewijs dat charterscholen niet meer succesrijk waren dan hun traditionele tegenhanger”.

Maar ook het seculiere karakter van het openbaar onderwijs stond bij de DeVos-familie onder druk.

The New York Times vond een quote uit 2001 waarin DeVos haar streven naar onderwijsvorming omschreef als een poging om “Gods koninkrijk vooruit te helpen”. In principe -en volgens de scheiding van kerk en staat – kan in de VS overheidsgeld voor onderwijs niet naar religieuze scholen gaan. Maar via de vouchers voorziet DeVos een achterpoort en krijgen ouders en kinderen – dat is toch haar bedoeling – wel degelijk de optie om voor religieus onderwijs te kiezen.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Omwille van een grizzlybeer

Dat alles was al reden genoeg voor een forse oppositie, en dat beterde er niet op toen DeVos midden vorige maand voor de Senaatscommissie Onderwijs verscheen om vragen over haar kandidatuur te beantwoorden. De repliek die het vaakst via sociale media werd gedeeld, kwam toen ze wapens op school verdedigde door te verwijzen naar het gevaar van grizzlyberen die de schoolgebouwen konden binnendringen – een wapen zou in zo’n geval toch wel handig zijn.

Wat meer gevolgen had: ze bleek geen al te groot benul te hebben van meer technische aspecten van het onderwijs, zoals IDEA, het systeem waarbij gehandicapte kinderen recht hebben op aangepast openbaar onderwijs. De Senaatscommissie bekrachtigde haar kandidatuur volgens partijlijnen: 12 Republikeinen tegen 11 Democraten. Maar haar gebrek aan parate kennis over het departement stelde ook Republikeinse ouders, onder meer ouders van gehandicapte kinderen, op hun ongemak. Kort na de doortocht van DeVos in de Senaat maakten twee Republikeinse senatoren, Lisa Murkowski uit Alaska en Susan Collins uit Maine, bekend dat ze in plenaire zitting tegen de benoeming van DeVos zouden stemmen. Ook in Alaska, en los van de vakbonden, waren er nu vele duizenden, bezorgde, telefonerende ouders, verklaarde Murkowski. In Maine kreeg Collins applaus van plaatselijk schrijver Stephen King.

De beslissing van de twee Republikeinse senatoren zorgde voor enig tumult. De Republikeinen bezetten 52 van de 100 Senaatszetels, maar minus de twee bleven ze over met 50. In geval van gelijke stand moet vicepresident Mike Pence, persoonlijk bevriend met DeVos, in de Senaat de doorslag geven. “We hebben er veel vertrouwen in dat Betsy DeVos de volgende minister van Onderwijs zal worden”, zei Pence zondag, “en het zal mijn grote eer zijn de beslissende stem uit te brengen”. Het is overigens van Dick Cheney geleden, in maart 2008, dat een vicepresident de Senaat op dergelijke manier uit de nood moest helpen.

De stemming is gepland voor vandaag om 18 uur Belgische tijd, en de twee kampen zijn niet heel zeker van hun stuk. Trump houdt zijn kandidaat-minister van Justitie weg van benoeming omdat Jeff Sessions tot dan senator is en kan meestemmen over DeVos. De Democraten houden in aanloop naar de stemming een 24 uur durende Senaatssessie om alsnog Republikeinen te overtuigen om tegen DeVos te stemmen.

Druk langs beide zijden

En terwijl vakbondsleden en verontruste houders maar blijven telefoneren naar senatoren, hebben ook de voorstanders van DeVos een publiciteitscampagne opgezet, waarbij ze de Democraten die tegen haar ingaan “slechte verliezers” noemen, of “boze progressieven”, en druk uitoefenen om Democraten te doen overlopen. Rechtse non-profit organisaties Club for Growth en America Next voeren een offensief ten voordele van DeVos.

Het Center for Public Integrity, dat de financiën in politiek nagaat, meldt dat beide organisaties hun donoren niet moeten bekendmaken, wat de mogelijkheid openlaat dat DeVos zelf deze campagne van cash voorziet. Ook hebben meerdere senatoren in de loop van hun loopbaan kunnen genieten van de largesse van de familie DeVos, wat allicht onvermijdelijk is in Trumps kabinet van miljardairs, maar daarom niet minder frustrerend is voor mensen die hopen op een eerlijk en redelijk debat.

NPR, de openbare omroep, stelde een vraag die in de andere richting gaat: of het feit dat DeVos een vrouw is de bijtende, soms ridiculiserende kritiek van Democraten verklaart. Ook andere ministers, denk Ben Carson op Huisvesting, wisten tijdens hun ondervraging in de Senaat de meeste vragen niet met kennis van zaken te beantwoorden, en toch werd Carson zonder problemen geconfirmeerd. Andere kandidaten, zoals op Volksgezondheid, Energie en Milieu, zijn zoals Devos in zekere mate gekant tegen hun eigen ministerie, en toch worden zij geconfirmeerd. Is DeVos erger dan deze kandidaat-ministers, vraagt NPR zich af?

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content