VS-senatoren proberen nucleaire deal met Iran te kelderen

Tom Cotton, de nieuwverkozen senator voor Arkansas, was de initiatiefnemer voor de brief © Reuters
Rudi Rotthier

In een onuitgegeven ingreep hebben 47 van de 100 Amerikaanse senatoren, alle Republikeins, een brief geschreven aan Iran, waarin ze stellen dat de volgende president niet gebonden zal zijn door de overeenkomst die in onderhandeling is. “Ironisch”, noemde president Obama het, “dat de senatoren op dezelfde lijn zitten als de hardliners in Iran”.

Het politiek debat over een nucleair akkoord met Iran leidt in de VS tot ongeziene politieke ingrepen.

Maandag verstuurden 47 Republikeinse senatoren een open brief aan “de leiders van de Islamitische Republiek Iran” waarin ze betogen dat een nucleair akkoord zonder parlementaire bekrachtiging niet veel waard is. Zo’n akkoord, schrijven ze, kan door de volgende Amerikaanse president “met een pennetrek” ongedaan gemaakt worden.

Vele Republikeinen en sommigen Democraten staan vijandig tegenover zo’n akkoord of hebben in elk geval hun twijfels. Sinds de Israëlische premier Benjamin Netanyahu vorige week het parlement toesprak, is de animositeit nog toegenomen. Netanyahu zei onder meer door zo’n akkoord de weg zou plaveien voor een Iraanse kernbom, in plaats van die bom onmogelijk te maken.

In een land waar buitenlands beleid in principe gezamenlijk door beide partijen wordt ondersteund, is de uitsluitend door Republikeinen ondertekende brief (6 Republikeinse senatoren ondertekenden hem niet), na de exclusief Republikeinse uitnodiging van Netanyahu, een teken van groeiende tweespalt, ook inzake het buitenlands beleid.

Het akkoord kan gesloten worden door de regering Obama. Ook kan de president de sancties tegen Iran opheffen. Maar om sancties, die door het parlement werden bekrachtigd, definitief ongedaan te maken, is er weer wel een parlementaire meerderheid nodig.

‘Ironisch’

Het Witte Huis en de president waren niet blij met de brief.

“Ik denk”, aldus de president, “dat het wat ironisch is dat Amerikaanse parlementsleden op dezelfde lijn zitten als de hardliners in Iran. Dat is een ongewone coalitie”. Die hardliners hebben ook bij herhaling hun wantrouwen tegenover het akkoord duidelijk gemaakt.

Voor de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken Javad Zarif is de brief “voornamelijk een propagandamiddel. Het is interessant vast te stellen dat, terwijl er nog onderhandeld wordt en terwijl er nog geen akkoord is, sommige politieke drukkingsgroepen zoveel schrik hebben van zo’n overeenkomst dat ze naar niet-conventionele methodes grijpen, ongezien in de geschiedenis van de diplomatie”.

De internationale onderhandelingen over de nucleaire capaciteit van Iran moeten tegen eind maart een raamakkoord opleveren en drie maanden later een definitief akkoord. President Obama schatte de kansen op een overeenkomst recent op “minder dan 50 procent”. Maar, zei hij toen, “er gaat niets boven een goed akkoord”.

Netanyahu en de 47 Republikeinen schijnen te denken dat een goed akkoord niet tot de mogelijkheden behoort, en vrezen in ieder geval dat een akkoord Iran te losse teugels zal laten.

Voor zover de lekken betrouwbaar zijn, zou Iran zijn nucleaire capaciteit beperken tot een niveau dat onvoldoende is om wapens te produceren. Als dat na een jaar bevestigd wordt door verregaande inspecties, zouden de internationale sancties afgebouwd worden. Na tien jaar zouden de beperkingen volgens sommige lekken grotendeels wegvallen. Vooral die termijn van tien jaar baart critici zorgen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content