Voorverkiezing in Wisconsin: de vrees voor zombiewinnaars

Een Trumpsupporter met kaashoed © REUTERS
Rudi Rotthier

De voorverkiezing van vannacht in de staat Wisconsin is van belang omdat ze weerbaarheid van Donald Trump test, na een slechte week of zelfs een slechte maand. Ook bij de Democraten staat er in deze staat van koeien en kaas veel op het spel. Wordt Hillary Clinton een zombiewinnaar?

De voorbije maand was niet glorieus voor Donald Trump. Hij won wel staten en delegates, en meer dan de andere Republikeinen, maar hij beging ook blunders, of hij was gewoon zichzelf (het onderscheid is niet altijd duidelijk). Hij deed er lang over om de steun van de Ku Klux Klan af te wijzen. Hij had 48 uur nodig om via, al naargelang de telling, drie of vijf etappes tot een abortusstandpunt te komen waarbij hij de vrouw niet zou bestraffen als ze een abortus laat uitvoeren (de man wilde hij nooit bestraffen). Zijn campagnemanager werd in beschuldiging gesteld voor gebruik van geweld tegen een journaliste. Trump zelf retweette een onflatterende foto van de vrouw van zijn voornaamste concurrent, Heidi Cruz (een vergissing, zei hij intussen, in een zeldzaam moment van inkeer). 73 procent van de vrouwelijke kiezers heeft nu een negatief beeld van Trump.

Of zijn andere recente uitspraken en voorstellen, het afbouwen van het Amerikaans aandeel in de NAVO, zijn dreigement met het inzetten van kernbommen tegen IS, zijn plan om van Japan en Zuid-Korea kernmogendheden te maken, zijn populariteit hebben aangetast, is onduidelijk.

Terwijl hij elders nog won, daalde de populariteit van Trump in het politiek wat bizarre Wisconsin. Wisconsin koos voor Barack Obama maar verkoos ook de heel conservatieve anti-vakbondsgouverneur Scott Walker, en de conservatieve speaker van het Huis van Afgevaardigden Paul Ryan. De staat heeft veel laaggeschoolde witte arbeiders, wat in vorige staten goed was voor Trump, de verkiezing staat open voor onafhankelijken en Democraten, wat ook goed is voor de zakenman, maar de 6 meest invloedrijke talkradiosterren in de staat voeren campagne voor Ted Cruz – wat elders in het land minder systematisch het geval is.

Zombie-Trump?

Vorige week lag Trump, die zowel gouverneur Walker als Paul Ryan over de hekel had gehaald, volgens een peiling 10 procent achter bij Cruz. Dat was deze week, na een intense campagne van The Donald, waarin hij zich concentreerde op de economie en op de negatieve effecten van vrijhandelsakkoorden, al verminderd tot 5 of 7 procent (40 procent voor Cruz tegen 35 of 33 voor Trump), al naargelang de poll, met John Kasich op een verre derde plaats. Zowel Cruz als Trump hebben Kasich overigens nog eens opgeroepen om uit de race te stappen, wat de gouverneur van Ohio zonder meer weigerde.

Wisconsin is bij de Republikeinen een winner-takes-most staat, waarbij de algemene winnaar alle staatsdelegates wint, en de winnaar per district telkens drie delegates. Er staan in totaal 42 afgevaardigden op het spel, niet zoveel, maar Cruz, die nederlagen als overwinningen verkoopt, zal zeker garen spinnen uit een overwinning. Hij heeft nu al gesuggereerd dat het begin van het einde van Trump is aangebroken.

Op dit ogenblik moet Trump 60 procent van de resterende delegates halen om de absolute meerderheid van 1.237 te halen. Met een fikse nederlaag in Wisconsin wordt dat 65 procent of meer. Niet onmogelijk maar een stuk moeilijker dan 60 procent (bij de Republikeinen staan nog enkele winner-take-all staten op het programma). Als Trump verrassend wint in Wisconsin daalt dat percentage, en is hij weer helemaal op snelheid.

De tussenstand in de race is:

735 delegates voor Donald Trump,

461 voor Ted Cruz,

171 voor Marco Rubio die al uit de race is gestapt, maar die zijn delegates nog niet heeft vrijgegeven,

en 143 voor John Kasich.

Over 14 dagen gaat de belangrijke voorverkiezing in New York door, de thuisstaat van Trump, waar Cruz dan weer nergens staat. Dan begint de laatste fase in de voorverkiezingen, met kort daarna onder meer Pennsylvania – ook lastig voor Cruz.

Dus zelfs als Cruz fors wint in Wisconsin is Trump niet uitgeteld, en is Cruz niet aan de winnende hand.

Op 7 juni eindigen de voorverkiezingen met een hele serie primaries, onder meer in Californië waar 172 delegates op het spel staan in een winner-takes-most verkiezing.

De vrees bij vele Republikeinen is dat Trump een zombie-kandidaat wordt, verkozen door pakweg 37 procent van de Republikeinen, maar uitgespuwd door een meerderheid van het algemeen kiespubliek, en door een heel grote meerderheid van de vrouwen. Dat maakt hem wellicht onverkiesbaar in nationale verkiezingen, maar hij ligt dan zover voor op de ook weinig sympathieke Cruz dat Republikeinen bijna niet anders kunnen dan hem te nomineren.

De vrees van partijbonzen is onder meer dat Trump hen de meerderheid in het Huis van Afgevaardigden en Senaat zal kosten.

Zombie-Hillary

Diezelfde vrees bestaat ook bij de Democraten, waar in Wisconsin Bernie Sanders in sommige peilingen voorligt op Hillary Clinton. Wie er ook voorsprong heeft, het verschil is klein.

Als Trump en Clinton de genomineerden worden, krijg je een ” strijd van de zombies

Clinton heeft intussen een forse voorsprong in delegates opgebouwd, maar Sanders knabbelt al enkele weken zijn achterstand weg. Als Sanders in Wisconsin wint, wordt hij naar eigen zeggen ook een bedreiging in New York – waar Hillary in 2008 fors won van de latere president Obama. Hillary woont in New York en werd er senator. Sanders is geboren in New York.

Het weerkerend probleem van Hillary Clinton is dat ze van de radar verdwijnt wanneer ze een voorsprong heeft, zodat Sanders weer dichterbij komt. Het andere weerkerend probleem is dat ze, zoals Trump, meer negatieve reacties bij kiezers opwekt dan positieve (zij het in mindere mate dan Trump). Sanders blijft ook maar meer geld inzamelen dan Clinton (hij zamelde 43 miljoen dollar in in maart). Het is ook niet hoopvol voor Clintonaanhangers dat Hillary de voorbije weken meer staten verliest dan wint.

Als Trump en Clinton de genomineerden worden, heb je een strijd van negatief gewaardeerde kandidaten, of zoals sommige Amerikaanse commentatoren het formuleren: de strijd van de zombies.

Bernie Sanders en Hillary Clinton
Bernie Sanders en Hillary Clinton© REUTERS

De Sanderscampagne is zich in toenemende mate bewust dat ze in februari kansen heeft laten liggen in Iowa en Nevada, waar relatief nipt werd verloren. Als de campagne daar feller tegen Clinton was ingegaan, is nu het idee, meer haar zwakte had uitgebuit, dan kon ze verslagen worden. En met winst in 3 van de 4 vroege staten, met vroegere inspanningen om de zwarte en latino gemeenschappen te bereiken, zou Sanders misschien nu op gelijke hoogte zitten. De realisatie is, volgens een relaas in The New York Times: we hadden dit kunnen winnen, we kunnen het misschien nog altijd winnen. Zo was Sanders pas laattijdig bereid Clintons drie toespraken voor de in opspraak geraakte bank Goldman-Sachs, waarvoor ze 675.000 dollar betaald kreeg, uit te spelen. Zo weigert hij nog altijd haar stichting, met onder meder Saudisch geld, en haar e-mails, in de campagne te gebruiken. Republikeinen zullen in het najaar minder mededogen tonen.

Bij de Democraten worden de 96 delegates in Wisconsin proportioneel verdeeld.

Hillary Clinton leidt met 1.243 verdiende delates, tegen 980 voor Sanders. Sanders zou in de resterende races 60 procent van de stemmen moeten behalen om alsnog meer verdiende delegates te halen dan Clinton, wat toch wel een heel lastige opgave is. 2.383 delegates geeft bij de Democraten de meerderheid. Ook superdelegates (partijbonzen) hebben een stem. Zij zijn in overgrote meerderheid voor Clinton, maar kunnen onderweg hun voorkeur veranderen.

Vanaf 2 uur in de Belgische nacht sluiten de stembureaus, en kunnen er uitslagen volgen. Volg het vanaf 1 uur live bij knack.be

Partner Content