Een VN-commissie lijstte onder meer buitengerechtelijke executies, folteringen, seksueel geweld, verdwijningen en willekeurige arrestaties op.
Het Internationaal Strafhof moet onderzoek voeren naar de misdaden tegen de menselijkheid en andere wreedheden door hooggeplaatste leden van het Burundese regime. Dat is de vraag van een VN-onderzoekscommissie die maandag in Genève een eerste rapport over mensenrechtenschendingen in Burundi voorstelde.
De VN-commissie lijstte onder meer buitengerechtelijke executies, folteringen, seksueel geweld, verdwijningen en willekeurige arrestaties op, en wijst daarvoor naar hooggeplaatste leden van de inlichtingendienst, de politie en het leger en leden van de Imbonerakure, de jongerenmilitie van regeringspartij CNDD-FDD. Die wreedheden gebeurden sinds de start van de politieke crisis in het Centraal-Afrikaanse land, in april 2015.
De drie commissieleden baseerden zich voor hun bevindingen op interviews met meer dan 500 getuigen. In het verslag wordt niemand, ook president Pierre Nkurunziza niet, met naam genoemd, maar de commissie heeft wel namen opgelijst ‘die gedeeld kunnen worden met de VN of andere organen die een geloofwaardig onderzoek willen voeren’.
‘De schaal en de brutaliteit van de misdaden schokte ons’, aldus commissievoorzitter Fatsah Ouguergouz. ‘We merkten ook op dat de Burundese autoriteiten absoluut niet bereid zijn te strijden tegen straffeloosheid en de onafhankelijkheid van justitie te garanderen. Daardoor is de kans groot dat daders van deze misdrijven onbestraft zullen blijven.’
De Burundese autoriteiten weigerden mee te werken aan het onderzoek en hebben ‘een klimaat van diepgaande angst in het land gecreeërd’.
Aanleiding voor de crisis was de aankondiging van Nkurunziza om zich kandidaat te stellen voor een ongrondwettelijke derde ambtstermijn.
De exit uit het Strafhof die Burundi op 27 oktober vorig jaar heeft aangekondigd, wordt een jaar later, dus over minder dan twee maanden, effectief. Tot dan heeft het Strafhof tijd om een onderzoek te openen. Na die datum kan enkel de VN-Veiligheidsraad beroep doen op het Strafhof.
