Vervanging van Obamacare loopt niet over rozen: hoe Trump het de Republikeinen moeilijk maakt

Een manifestant laakt het gebrek aan dekking in Trumpcare © REUTERS
Rudi Rotthier

Dat het lastig is, zal niemand betwijfelen, maar de vervanging van Obamacare wordt voor vele Republikeinse parlementsleden een nachtmerrie. President Donald Trump maakt hun leven niet gemakkelijker.

President Donald Trump ontmoette deze week13 Republikeinse senatoren voor een discussie over de vervanging van Obamacare, het systeem van ziekteverzekering dat onder Obama tot stand kwam. Republikeinen hebben sinds het ontstaan van Obamacare in 2010 uitdrukkelijk en aanhoudend beloofd dat ze het systeem zouden opdoeken en vervangen. Dat was ook een verkiezingsbelofte van de nieuwe president.

Begin mei keurde het Huis van Afgevaardigden een alternatief voor Obamacare goed, dat volgens een berekening van het Congressional Budget Office tegen 2026 maar liefst 23 miljoen mensen méér onverzekerd dan onder Obamacare het geval zou geweest zijn. Dat wil zeggen dat het plan van het Huis bijna alle vooruitgang inzake aantal verzekerden die Obamacare had teweeggebracht weer ongedaan zou maken. De wet van het Huis zou besparend werken door de subsidies weg te halen die Obamacare voorzag voor mensen onder of net boven de armoedegrens.

In zijn besloten bijeenkomst met de Republikeinse senatoren die dinsdag doorging, legde Trump er volgens Politico (en later volgens ook vele andere media) de nadruk op dat hij wilde dat in het ultieme plan minder mensen hun verzekering zouden verliezen.

De president had gepleit voor een wet die ‘gul, aardig, met een hart’ zou zijn. ‘Dat kan betekenen dat er extra geld moet voorzien worden’, aldus Trump.

De versie van Trumpcare die het Huis van Afgevaardigden had goedgekeurd noemde hij onder meer volgens het persagentschap Associated Pressmean‘, of zelfs ‘mean, mean, mean‘. Mean betekent zowel ‘gierig’ als ‘gemeen’. De Senaat moest, zei Trump, op de proppen komen met een plan dat ‘guller’ was, en dat dus minder besparingen zou opleveren. ‘Hij praatte over de noodzaak om te zorgen voor mensen’, aldus Rob Portman, senator uit de staat Ohio. De president had gepleit voor een wet die ‘gul, aardig, met een hart’ zou zijn. ‘Dat kan betekenen dat er extra geld moet voorzien worden’, aldus Trump.

Rob Portman, Republikeins senator uit Ohio, wil delen van Obamacare behouden
Rob Portman, Republikeins senator uit Ohio, wil delen van Obamacare behouden© REUTERS

Voer voor tegenstanders

De uitspraak dat het Huis ‘mean’ was geweest, werd weliswaar niet officieel door het Witte Huis bevestigd, maar werd meteen een element van ongemak voor de Republikeinen in het Huis van Afgevaardigden.

Kort nadat de Republikeinse afgevaardigden in het Huis op 4 mei hun wet hadden goedgekeurd, bejubelde Trump het resultaat in een persmoment in de Rose Garden van het Witte Huis. Hij noemde de nieuwe wet onder meer ’terrific’ en ‘heel, heel ongelofelijk goed in mekaar gestoken’. Maar dat was voor de officiële becijfering werd gemaakt, en voor bekend werd dat in het eerste jaar 14 miljoen mensen hun verzekering zouden kwijtspelen, en tegen 2026 23 miljoen. Ook zouden de premies voor ziekteverzekering voor laagverdieners of mensen met een gemiddeld inkomen spectaculair stijgen. Zo werd, in een voorbeeld dat The New York Times citeert, berekend dat een 64-jarige met een jaarinkomen van 26.500 dollar (23.700 euro) voortaan 16.000 dollar per jaar aan ziekteverzekering zou moeten besteden, daar waar dezelfde persoon met hetzelfde inkomen onder het subsidiesysteem van Obamacare slechts 1.700 dollar aan premies moest bijdragen.

Volksvertegenwoordigers, die in 2018 opnieuw naar de kiezer moeten, vonden dat Trump hun tegenstanders munitie had verschaft met de term ‘mean’. Ze zien de advertenties al voor zich: ‘Zelfs Trump noemt hen gemeen’. Sommigen vonden het bovendien nogal minnetjes dat de president, die sommigen van hen de arm had omgewrongen om de wet goedgekeurd te krijgen, nu hen de schuld gaf voor het mager resultaat, daar waar hijzelf geen inhoudelijke bijdrage had geleverd.

Nancy Pelosi, topfiguur van de Democraten in het Huis, strooide in een tweet zout in de wonde. ‘Trumpcare’, schreef ze, is niet allleen mean, maar een moreel misbaksel. De versie van de Senaat is even wreed’. (niet dat al bekend is hoe de versie van de Senaat er zal uitzien)

In het geheim

Dit was volgens Politico de kernboodschap die Trump tegenover de 13 Republikeinse senatoren bracht:

-de strenge vervangwet van het Huis van Afgevaardigden valt moeilijk te verdedigen

-nadat ze 7 jaar hebben beloofd dat ze Obamacare zouden vervangen, kunnen Republikeinen nu niet van gedacht veranderen. Als ze de wet niet vervangen, zullen ze bij de verkiezingen van 2018 afgeslacht worden

-de Senaat moet met een wet komen die niet algemeen beschouwd kan worden als een aanval op Amerikanen met een laag inkomen (dat werd aan de wet van het Huis verweten).

De president, concludeerden enkele senatoren, heeft in deze nu de kant van de gematigde Republikeinen gekozen.

De Senaat, die hoe dan ook niet geneigd was de versie van het Huis te bekrachtigen, heeft beslist de vervanging van Obamacare in besloten sessies te behandelen, zonder hoorzittingen met experts. Dat is voor een initiatief met dergelijke impact hoogst ongebruikelijk. Ten tijde van Obamacare werden enkele aspecten van de wet niet in het openbaar behandeld, wat door de Republikeinen werd bekritiseerd. Nu gaan de Republikeinen zelf veel verder.

Donald Trump met Mitch McConnell
Donald Trump met Mitch McConnell© REUTERS

Waarom een dergelijke geheimhouding? Senaatsleider Mitch McConnell beweert dat in het verleden zoveel publieke discussies en hoorzittingen over het thema zijn gehouden, dat alle elementen wel bekend zijn. Ingewijden stellen dat McConnell zijn troepen in alle sereniteit de kans wil geven om hun mening bij te sturen, en het met hun krappe meerderheid (52 van de 100 zetels) eens te geraken over een compromis tussen degenen die de laatste morzel van Obamacare willen wegwerken, en anderen die delen willen behouden. Er is elders in Washington trouwens zoveel kabaal over het Rusland-onderzoek, met de getuigenissen van ex-FBI-baas James Comey en minister van Justitie Jeff Sessions (dat laatste op de dag dat Trump lunchte met de senatoren), dat de Republikeinen sowieso in de luwte aan hun ziekteverzekeringswet kunnen werken.

Bedoeling is dat ze klaar zijn voor het reces van de nationale feestdag (4 juli), maar het is onduidelijk hoe realistisch dat tijdschema is.

Ongelijke staten

Want Obamacare was geen eenvoudig systeem, en wie aan het ene element tornt, veroorzaakt onevenwichten die nieuwe problemen opleveren.

Zo waren er binnen Obamacare twee mogelijkheden. Staten konden een soort ziekteverzekeringsbeurs organiseren, waarbij gegadigden idealiter konden kiezen bij welke privémaatschappij ze al dan niet door de overheid gesubsidieerde dekking zouden vinden. Maar staten kregen ook de mogelijkheid om Medicaid uit te breiden, en daartoe een verhoging van de subsidies vanwege de federale overheid te krijgen. Medicaid is een overheidsverzekering die in het verleden bedoeld was voor een beperkte groep mensen: kinderen, zwangere vrouwen, gehandicapten… Onder Obamacare werd het mogelijk Medicaid toe te kennen aan mensen die in principe gezond waren en in staat om te werken, maar die in armoede leven.

Lisa Murkowski, Republikeins senator uit Alaska
Lisa Murkowski, Republikeins senator uit Alaska© REUTERS

In de wet die het Huis van Afgevaardigden goedkeurde, is voorzien dat over een periode van 10 jaar 800 miljard dollar bespaard wordt op Medicaid.

Nogal wat door Republikeinen bestuurde staten hebben een uitbreiding van Medicaid verkregen. Senatoren uit deze staten (onder meer Rob Portman uit Ohio en Lisa Murkowski uit Alaska) zijn er niet happig op om die uitbreiding weer af te schaffen, en zo een groot aantal inwoners hun verzekering te ontnemen. Ze zijn ook niet happig op een forse besparing op Medicaid, en dat hebben ze aan de president uitgelegd.

Hardline Republikeinen willen wel de uitbreiding van Medicaid ongedaan maken, onder meer omdat er anders rechtsongelijkheid ontstaat tussen staten die wel de uitbreiding hebben aangevraagd en staten die niet hebben gedaan.

Als de Senaat het eens wordt, en een wetsvoorstel goedkeurt, moet die wet weer aan het Huis van Afgevaardigden voorgelegd worden.

In afwachting van een eigen wet blijven Trump en zijn medestanders er maar op hameren hoe ten dode opgeschreven Obamacare wel is, en hoe onleefbaaar het oude systeem wordt. Wat betwist wordt door factcheckers en voorstanders van het systeem, hoewel Obamacare zeker regionaal problemen heeft om verzekeringsmaatschappijen tot medewerking te bewegen en om de premies onder controles te houden.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content