Vermiste Boeing: wat schuilt er achter de warrige communicatie van de Maleisische regering?

De Maleisische minister van Transport Hishammuddin Tun Hussein © Reuters
Trui Engels
Trui Engels Journalist Knack

Bijna een week na de mysterieuze verdwijning van een passagiersvliegtuig van Malaysia Airlines komt er steeds meer internationale kritiek op de verwarrende communicatie en een gebrek aan transparantie van de Maleisische regering.

Hoewel de Maleisische autoriteiten beweren dat ze zo goed als mogelijk proberen om te gaan met een exceptionele en uiterst complexe crisissituatie, blonk de overheid de voorbije dagen vooral uit in het geven van onbeholpen persconferenties en incorrecte details, zo schrijft het persagentschap Reuters.

De misstappen variëren van tegenstrijdige informatie over het laatste moment waarop er contact was met het vliegtuig tot het verspreiden van foto’s van twee passagiers met hetzelfde paar benen. Bovendien is het aantal persconferenties sinds de eerste dag na het verdwijnen van het vliegtuig aanzienlijk verminderd.

Ook blijft Maleisië de theorie ontkennen dat het toestel honderden kilometer van zijn koers afweek en in de richting van de Indische Oceaan vloog, terwijl die theorie steeds meer gestaafd wordt door de Amerikaanse krant Wall Street Journal. Daarnaast vrezen Amerikaanse autoriteiten dat de laattijdige vrijgave van militaire radargegevens ertoe geleid heeft dat belangrijk bewijs mogelijk verloren gegaan is.

Vriendjespolitiek

De regering van Maleisië, al gedurende de 57 jaar sinds de onafhankelijkheid met dezelfde coalitie aan het roer, worstelt duidelijk met het vergrootglas dat de internationale gemeenschap op haar gericht houdt. Ook in eigen land ligt de grootste Maleisische partij, de UMNO (United Malays National Organisation) al een tijdje onder vuur wegens vriendjespolitiek, autoritaire trekjes, een gebrek aan transparantie en een politieke cultuur waarin loyauteit belangrijker is dan talent.

Zo genieten etnische Maleisiërs van een system van economische en sociale privileges ten koste van de etnische Chinezen en Indiërs, die belangrijke minderheden zijn in een land van 29 miljoen mensen.

Het is de Maleisische eerste minister Najib Razak zelf die de crisiscommunicatie overziet. Hij stelde zijn neef, minister van Transport Hishammuddin Tun Hussein, verantwoordelijk voor de dagdagelijkse operaties en de communicatie met de media.

‘Wat we meemaken is uniek’, antwoordde Hishammuddin op de kritiek van de media over een gebrek aan transparantie. ‘Met zoveel verschillende landen samenwerken is niet gemakkelijk.’

Correcties en nog meer correcties

Al in de eerste uren nadat vlucht MH370 mysterieus van de radar verdween, heerste er verwarring. Aanvankelijk zei Malaysia Airlines dat ze contact verloor met het vliegtuig om 2u40, twee uur na het opstijgen. Uren later werd dat gecorrigeerd naar 1u30.

Toen bekend raakte dat enkele passagiers aan boord waren gegaan met gestolen paspoorten, zei de minister van Binnenlandse Zaken dat de twee mannen met Italiaanse en Oostenrijkse documenten een ‘Aziatisch uiterlijk’ hadden. Dat werd later ontkend door Hishammuddin. De verwarring was compleet toen het hoofd van de Maleisische Rijksluchtvaartdienst, Azharuddin Abdul Rahman een gelijkenis zag met de zwarte Italiaanse voetballer Mario Balotelli.

De mannen bleken uiteindelijk Iraniërs te zijn die niet verdacht worden van iets te maken te hebben met de verdwijning van het vliegtuig. Maar een foto van de mannen die door de Maleisische politie werd vrijgegeven deed de wenkbrauwen helemaal fronsen: de benen van beide mannen waren precies hetzelfde. Een kopieerfout, gaf de politie als uitleg.

Twee verschillende Iraniërs, twee dezelfde benen
Twee verschillende Iraniërs, twee dezelfde benen© Reuters

Een mededeling van de luchtvaartdienst dat vijf ingecheckte passagiers niet aan boord waren gegaan werd dan weer ontkend door de chef van de nationale politie, Khalid Abu Bakar. Volgens Malaysia Airlines waren het vier passagiers die niet kwamen opdagen.

Maar het meeste verwarring was er misschien nog wel toen het Maleisische leger onthulde dat het vliegtuig mogelijk teruggekeerd was. Meer informatie over die onthulling kwam er niet, wat vermoedens deed aanwakkeren dat de Maleisische regering iets te verbergen had.

Misnoegde Chinezen

Vooral China – zo’n twee derde van de passagiers aan boord waren Chinezen – steekt zijn ongenoegen over de Maleisische aanpak niet onder stoelen of banken en riep al verschillende keren op om de inspanningen met betrekking tot de zoektocht naar het vliegtuig te verhogen. China is er namelijk meer en meer van overtuigd dat zij beter de leiding over de zoektocht zouden overnemen.

‘De kern van de Maleisische informatie is van in het begin niet consistent’, schrijft de invloedrijke Chinese krant Global Times. ‘Het ondermijnt duidelijk het vertrouwen dat de rest van de wereld heeft in de capaciteiten van Maleisië om de reddingsoperatie te leiden.’

Niet alleen de Chinese overheid, maar ook tal van familieleden van de meer dan 154 vermiste Chinese passagiers richten hun pijlen op Maleisische afgevaardigden in China omdat ze vinden dat de informatie te traag wordt meegedeeld. Zo kreeg de Maleisische ambassadeur in Peking onlangs allerlei verwijten naar het hoofd geslingerd. Een van de aanwezigen riep ‘Is de ambassadeur aan het slapen’, een ander gooide een flesje water naar de man.

Partner Content