Verkiezingen Mexico: Een op drie kiezers benaderd met aanbod om stem te verkopen

Aanhangers van Andres Manuel Lopez Obrador, de gedoodverfde winnaar van de Mexicaanse presidentsverkiezingen, tijdens een meeting in de deelstaat Oaxaca © REUTERS
Arthur Debruyne
Arthur Debruyne Medewerker Knack.be

In de aanloop naar de Mexicaanse presidentsverkiezingen van zondag is één op drie kiezers benaderd met een aanbod om hun stem te verkopen. Dat blijkt uit een peiling onder 1.253 Mexicanen. Alle partijen maken zich schuldig aan de illegale maar wijdverbreide praktijk.

Uit een enquête onder 1.253 stemgerechtigde Mexicanen blijkt dat 33,5 procent van ze door politieke partijen benaderd is om hun stem te verkopen. Dat onthulde de ngo Acción Ciudadana Frente a la Pobreza op woensdag in Mexico-Stad. Bovendien maken alle partijen die komende zondag aan de verkiezingen deelnemen zich schuldig aan de praktijk.

Kiezers zeggen dat ze ofwel een gemiddeld geldbedrag van 500 peso’s (ruim 21 euro) aangeboden krijgen, ofwel goederen zoals bouwmaterialen of de belofte dat ze ingeschreven worden voor financiële bijstandsprogramma’s.

‘Tegelijk is er weinig bewijs dat het proberen kopen van stemmen echt werkt’, zegt Alberto Serdán, directeur van Acción Ciudadana. ’79 procent van onze respondenten geeft aan dat ze zich niet gebonden voelen om voor deze of gene partij te stemmen wanneer ze er een geschenk van ontvangen. Ze voelen zich niet bedreigd als ze geen gevolg geven aan hun belofte.’

Bovendien weigereren de meeste bevraagde Mexicanen in te gaan op het aanbod: 17,3 procent (van het totaal van 33,5 procent) sloeg het aanbod af, 10,2 procent aanvaardde een geschenk en 6 procent werd iets beloofd wanneer de aanbieder verkozen zou raken.

Vooral armen benaderd

De bevraging werd uitgevoerd tussen 6 en 26 juni. Op zondag 1 juli houdt het land verkiezingen. Niet alleen kiezen Mexicanen een nieuwe president, maar ook een federaal congres en meer dan 2.500 lokale volksvertegenwoordigers, gouverneurs en burgemeesters. Nog nooit werden zoveel mandaten betwist: het heet een historische stembusslag.

Het kopen van stemmen en gunsten verlenen in ruil voor loyaliteit is een gangbare praktijk in Mexico. ‘Vooral arme en kwetsbare bevolkingsgroepen worden met zulke voorstellen benaderd: door gebrek aan scholing weten ze niet dat zulke praktijken illegaal zijn en bovendien hebben ze het geld nodig’, zegt Beatriz Camacho, coördinatrice van Alianza Cívica, een organisatie die op zondag het kiesproces zal monitoren, aan Knack.be.

‘Dat is het democratische proces voor hun: de kans om wat extra’s te krijgen, en daarna verdwijnt de politicus opnieuw en mogen ze degelijke vertegenwoordiging wel vergeten.’

De praktijk komt vaak voor in competitieve kiesdistricten. Naast het vragen van een stem in ruil voor een geldsom, vragen vertegenwoordigers van politieke partijen bijvoorbeeld ook dat stemmers hun identiteitskaart tijdelijk inleveren, opdat ze niet kunnen gaan stemmen voor de tegenpartij op verkiezingsdag.

Alle partijen schuldig

Alle drie grote coalities die naar het presidentschap mededingen hebben boter op het hoofd, met inbegrip van Juntos Haremos Historia (hoewel iets minder dan de PRI van presidentskandidaat José Antonio Meade en de PAN van Ricardo Anaya) van de gedoodverfde winnaar Andrés Manuel López Obrador. ‘Allen besteden ze er enorm veel middelen aan, terwijl het, nogmaals, onzinnig is. Het geld komt doorgaans uit verduisterde publieke kassen: beeld je eens wat het zou kunnen doen om armoede te verlichten’, zegt Serdán.

Het nationale electorale instituut INE en Fepade, de rechtbank die electorale misdrijven zou moeten vervolgen, zijn notoir tandenloos en ontbreken middelen. ‘Dat heeft te maken met de algeme straffeloosheid – slechts vijf à tien van de misdrijven worden vervolgd in Mexico – die nog schrijnender in zulke dossiers.’

‘Mexico is in de wereld een schoolvoorbeeld voor electorale fraude’, zei Alvaro Araya, professor politieke sociologie aan de Nationale Autonome Universiteit van Mexico (UNAM) in een eerder gesprek met Knack.be. ‘Het blijft gebeuren dat regeringen, lokaal of federaal, publieke middelen aanwenden voor de kiescampagnes van hun eigen partij. Dat is schering en inslag in dit land. Om nog maar te zwijgen van het kopen van stemmen, stelen van stembiljetten, intimidatie, noem maar op. Verkiezingen in Mexico zijn allesbehalve vrij of fair.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content