Tweede Republikeins debat met harde duels maar zonder knock-out

In een vooral in het begin heel vinnig marathondebat met 11 Republikeinse presidentskandidaten kwam het tot veel hitsige woordenwisselingen, waarin vaak Donald Trump, koploper in de opiniepeilingen, betrokken was. Maar niemand ging KO. De winnaar was, volgens focusgroepen: Carly Fiorina.

The New York Times had enkele uren voor het debat op basis van gesprekken met medewerkers van Donald Trump gemeld dat de miljardair zich in dit debat wat zou inhouden. Dat voornemen, als het al een voornemen was, duurde twee minuten. Vervolgens zei hij dat wat hem betreft Rand Paul niet op het podium thuishoorde. Tien kandidaten was al meer dan genoeg. Vervolgens verwees hij naar de één procent (in de peilingen) van Paul. Wat later ging hij een man tegen vrouw gevecht aan met Carly Fiorina, de gewezen CEO van Hewlett-Packard. Hij citeerde een rapport waarin ze bij de slechtste 20 CEO’s van het land werd geplaatst. Het bedrijf, dat dezer dagen tot 30.000 extra ontslagen doorvoert, is haar regime nog altijd niet te boven, aldus Trump.

Trump kwam ook, en in het begin vrijwel voortdurend, onder vuur van de andere kandidaten. Zo verklaarde Jeb Bush dat Trump geprobeerd had hem geld toe te stoppen om een casino in Florida te kunnen bouwen, maar dat Bush hem wandelen had gestuurd (wat Trump ontkende: “Als ik een casino had gewild, zou het er gekomen zijn”).

Het debat verliep onder meer woelig, omdat de CNN-moderatoren de elf een grote vrijheid lieten om tussen te komen.

‘Ze is een mooie vrouw’

De hardste aanvallen tegen Trump kwamen toch van Paul en van Fiorina, die allebei hun twijfels uitten over het vermogen van Trump om over het gebruik van kernwapens te beslissen. Hij is een groot entertainer, zei Fiorina smalend, hij is koleriek, vond Paul.

Op een punt moest hij volgens de zaal en de sociale media duidelijk he onderspit delven. Hij had in een recent interview gemijmerd over het niet-presidentiële gezicht van Carly Fiorina. Fiorina werd daarnaar gevraagd en antwoordde: “Ik denk dat vrouwen in dit land duidelijk begrepen hebben wat mijnheer Trump gezegd heeft”.

Het leverde haar het luidste applaus van de avond op.

Trump probeerde te reageren, noemde haar “een mooie vrouw”, maar daar kwamen geen handen voor op mekaar.

Fiorina en Paul kwamen wellicht het best uit de avond. Paul kon duidelijk maken waarom hij niet in Syrië wil tussenkomen, en waarom de wetgeving inzake drugs soepeler wil. Fiorina gaf wat langere betogen, met de nadruk op de kracht die de VS in de wereld moesten tonen, en straalde samenhang uit, ook wanneer die er niet noodzakelijk was. Zo zei ze, alweer onder applaus, onder meer dat wat haar betreft het Iranakkoord en de abortuswetgeving eigenlijk verwijzen naar hetzelfde probleem: ze bedreigen het karakter van het land.

Uit focusgroepen, die onmiddellijk na het debat hun bevindingen gaf, kwam Fiorina als de grootste winnaar van de avond naar voor.

Trump, die zoals in het vorige debat centraal op het podium stond, had, los van de aanvallen, eigenlijk een makkelijke avond. Hij werd niet al te hard naar programmapunten gevraagd. Hij kon nog eens zijn anti-illegalenmuur uit de doeken doen. Hij kon de kant kiezen voor hogere belastingen voor rijken (tegen de meeste andere kandidaten in).

Van de twee mannen die sinds het vorige debat het felst in de peilingen gezakt zijn, Jeb Bush en Scott Walker, deed vooral Walker het slecht. Hij werd door Trump bekritiseerd voor de toestand in Wisconsin, waar hij gouverneur is, en kwam de aanval niet te boven. Bush verdedigde zo goed hij kon de oorlog in Irak (‘mijn broer zorgde ervoor dat we veilig waren’) maar ging enkele keren de mist in, onder meer op de vraag waarom zijn broer een opperrechter heeft aangesteld die nu Obamacare en het homohuwelijk heeft helpen goedkeuren..

Ben Carson, die zijn stemintenties verdrievoudigde sinds het vorige debat, had minder memorabele momenten, en hij werd alom aangevallen toen hij leek te suggereren dat de VS misschien Afganistan niet hadden moeten binnenvallen.