Syrië: Obama wil niet wachten op ‘verlamde’ VN, binnen drie weken VN-rapport

De Amerikaanse president Barack Obama in gesprek met zijn nationale veiligheidsraad. Naast de president de vice-president Joe Biden. Naast hem John Kerry, minister van Buitenlandse Zaken. © REUTERS
Simon Demeulemeester

Amerikaans president Barack Obama vraagt in een ontwerpresolutie het parlement een mandaat voor militaire acties in Syrië. Binnen drie weken kennen we de resultaten van het onderzoek naar de gifgasaanval van de VN-experts.

Syrië: Het Witte Huis heeft aan het Amerikaans Congres officieel toestemming gevraagd voor een militaire aanval op Syrië. Enkele uren nadat president Barack Obama aankondigde dat hij de goedkeuring van dat Congres wil krijgen voor een ‘gerichte en beperkte’ aanval op het Syrische regime, werd de ontwerpresolutie naar de Amerikaanse parlementsleden gestuurd. De VN-experts lieten weten dat het drie weken wachten is op de resultaten van hun onderzoek.

‘De president is gemachtigd tot het inzetten van de krijgsmacht van de Verenigde Staten zoals hij het nodig en gepast acht, in verband met het gebruik van chemische wapens of andere massavernietingswapens in het conflict in Syrië’, vermeldt de tekst.

Het doel van de aanval moet zijn om het gebruik van chemische wapens in de toekomst te ontmoedigen, zo blijkt nog uit het voorstel. De tekst moet worden goedgekeurd door de beide kamers van het Congres, dat pas op maandag 9 september weer bijeen zal komen.

Dat een Amerikaanse president het Congres de bevoegdheid vraagt om ten oorlog te trekken, is uitzonderlijk. De laatste keer dat dat gebeurde was voor de Tweede Wereldoorlog.

Obama wil niet wachten op ‘verlamde’ VN-Veiligheidsraad

De Amerikaanse president Barack Obama zei klaar én bereid te zijn om ‘gerichte en beperkte’ aanvallen uit te voeren op het Syrische regime. Op een akkoord binnen de ‘verlamde’ VN-Veiligheidsraad wil hij niet wachten. Wel op dat van zijn Congres.

‘Ik heb beslist dat de VS militair zouden moeten handelen tegen doelwitten van het Syrische regime’, zo sprak Obama klare taal. Het land en het Amerikaanse leger zijn ook ‘klaar om toe te slaan wanneer we willen’, verzekerde hij. ‘Ik ben klaar om dat bevel te geven.’


De Amerikaanse Senaat zal volgende week al zittingen houden, zo meldde senator Harry Reid. ‘De Senaat zal zich meteen inlaten met dit cruciale debat’, zo zegt de Democratische fractieleider in de Senaat. De debatten zullen gevoerd worden tijdens de openbare zittingen van de senaatscommissie Buitenlandse Zaken, luidt het in de verklaring van Reid. Ook belangrijke leden van de Obama-regering zullen daarbij aanwezig zijn. Daarnaast worden er volgende week ook informatievergaderingen opgezet voor de senatoren.

De stemming over Obama zijn voorstel wordt wel nog altijd pas op 9 september gepland. Het Huis van Afgevaardigden, waar de Republikeinen in de meerderheid zijn, zal de debatten echter niet vervroegen. Die zullen pas op maandag 9 september worden aangevat, verklaarde de Republikeinse voorzitter John Boehner.

Obama wil in de komende dagen ‘alle volksvertegenwoordigers voorzien van alle informatie die nodig is om te begrijpen wat er gebeurde in Syrië en welke belangrijke gevolgen dat heeft voor de Amerikaanse nationale veiligheid’.

Obama: ‘Onze macht komt niet enkel voort uit militaire kracht, maar ook uit volk’

Het gebeurt niet vaak dat Amerikaanse presidenten het Congres betrekken bij de beslissing om militaire interventies uit te voeren. Historisch gezien heeft het Congres weliswaar de bevoegdheid om ‘de oorlog te verklaren’, maar de laatste keer dat dit formeel gebeurde, was bij de Tweede Wereldoorlog. In de praktijk vermeden Amerikaanse presidenten simpelweg de term ‘oorlog’, om zo unilateraal of samen met bondgenoten op eigen houtje ten strijde te kunnen trekken.

Obama doet dat nu anders. ‘Ik ben er al langer van overtuigd dat onze kracht niet enkel voortkomt uit onze militaire macht, maar ook uit het voorbeeld dat we stellen als regering van het volk, door het volk en voor het volk’, argumenteerde hij. Een breder draagvlak komt hem politiek gezien in elk geval goed uit, niet in het minst gezien de onvoorspelbare uitkomst van de actie. Voor de – beperkte – deelname aan de interventie in Libië vroeg hij in elk geval niet om het fiat van het Congres.

Obama: ‘Ergste chemische aanval van 21ste eeuw’

Het lijdt voor Obama in elk geval geen twijfel dat het Syrische regime chemische wapens heeft ingezet tegen de eigen bevolking. Hij had het over ‘de ergste chemische aanval van de 21ste eeuw’ in ‘een aanslag op de menselijkheid die ook een echte dreiging vormt voor onze nationale veiligheid’.

‘Dit is de vraag die ik stel aan alle leden van het Congres en aan de internationale gemeenschap’, besloot Obama. ‘Welke boodschap sturen we uit als een dictator honderden kinderen mag vergassen en doden onder ieders ogen en daar geen prijs voor betaalt? We zijn de oorlog moe, ik weet het. Maar we zijn de Verenigde Staten van Amerika. We kunnen en we mogen niet doen alsof we negeren wat er gebeurt in Damascus.’

Obama lichtte François Hollande eerst in

De Britse premier David Cameron, die in eigen land geen groen licht kreeg van de parlementsleden, tweette intussen dat hij begrip heeft voor de keuze van Obama om steun te zoeken in het Congres. Dat Cameron ‘zijn’ parlement niet kon overtuigen, maakt dat plots Frankrijk de nauwe bondgenoot van de VS wordt inzake Syrië. Obama briefte immers zijn Franse evenknie François Hollande via de telefoon alvorens zijn aanpak voor een militaire interventie in Syrië publiek te maken. Dat zei een bron binnen het Witte Huis.

Het zou wel Obama’s bedoeling blijven om tot een grote coalitie te komen. Nederland is alvast niet van plan zijn standpunt te wijzigen. Dat liet minister van Buitenlandse Zaken Frans Timmermans intussen verstaan. Het Nederlandse kabinet blijft van mening dat de route via de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties bewandeld moet worden en wil het Amerikaanse bewijsmateriaal over de gifgasaanval van 21 augustus goed bestuderen om een eigenstandig oordeel te kunnen vormen.

Rapport VN-experts binnen drie weken

De VN-experten die in Syrië de vermoedens van chemisch wapengebruik onderzochten, zullen daarover ‘geen enkele conclusie’ trekken voor de resultaten van de laboratoriumtesten binnen zijn. Dat heeft VN-woordvoerder Martin Nesirky benadrukt. Secretaris-generaal Ban Ki-moon dringt wel aan op een snelle analyse van de genomen stalen.

‘Het team heeft tijd nodig’, onderstreepte Nesirky, enkele uren nadat de onderzoekers met hun stalen in het Nederlandse Den Haag waren aangekomen. Eens ze klaar zijn, zullen ze hun conclusies aan VN-topman Ban Ki-moon overmaken, die ze vervolgens aan de lidstaten doorspeelt. Het team is alvast ‘uitzonderlijk goed geplaatst om onafhankelijk en geloofwaardig werk af te leveren’, klonk het nog.

Het rapport zal ten laatste binnen drie weken worden voorgesteld, zo is meegedeeld door de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OPCW) in Den Haag.

‘De bewijzen die door het team verzameld werden, moeten geanalyseerd worden in een laboratorium’, meldt de OPCW. ‘Deze procedures kunnen tot drie weken in beslag nemen.’ ‘Alle mogelijke inspanningen worden geleverd om dat proces sneller te laten verlopen’, klinkt het nog.

Eerder hadden diplomaten nog laten uitschijnen dat het rapport van de inspecteurs al binnen tien tot veertien dagen beschikbaar zou zijn.

Bloedstalen

De negen inspecteurs van de OPCW en drie experts van de Wereldgezondheidsorganisatie zijn zaterdagochtend uit Syrië vertrokken. Daar hebben ze een onderzoek gevoerd naar het mogelijk gebruik van chemische wapens. Hun werkzaamheden waren toegespitst op de aanval die op 21 augustus in de buurt van Damascus werd uitgevoerd.

De onderzoekers hebben ziekenhuizen bezocht en hebben ook artsen en slachtoffers ondervraagd. Daarnaast hebben ze monsters genomen van de grond en van de lucht, en werden er ook bloedstalen afgenomen bij mogelijke slachtoffers.

‘Verscherpt toezicht op Syriërs in de VS’

De FBI heeft het toezicht verscherpt op Syriërs die in de VS wonen, om zo mogelijke represailles te kunnen voorkomen wanneer het tot Amerikaanse aanvallen komt tegen het Syrische regime. Dat schrijft de New York Times.

Volgens de krant gaan FBI-agenten de komende dagen honderden Syriërs ondervragen. De agenten op het terrein kregen ook instructies mee om hun bronnen in Syrische milieus van nabij op te volgen, luidt het. Dat moet gesprekken over mogelijke represailles zo snel mogelijk aan het licht brengen.

Waarschuwing voor cyberaanvallen

In een vertrouwelijk bulletin waarschuwen de FBI en het Department of Homeland Security alle veiligheidsdiensten ook voor potentiële dreigingen door een Amerikaanse interventie.

Tegelijk hebben het National Investigation Agency (NIA) en Homeland Security de federale agentschappen en privébedrijven gewaarschuwd dat een Amerikaanse interventie ook cyberaanvallen zou kunnen veroorzaken, aldus nog de krant. Het zogenoemde ‘elektronische Syrische leger’ nam de voorbije maanden al verschillende Amerikaanse bedrijven in het vizier, waaronder ook de New York Times.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content