Studie: ‘Tot 3.000 IS-jihadisten zouden kunnen terugkeren naar Europa’

Strijders van Islamitische Staat in voormalig Syrische bolwerk Raqqa, van waaruit de terreurgroep nu verdreven is. © reuters

Tussen 1.200 en 3.000 Europeanen die naar Irak en Syrië trokken om te vechten voor terreurbeweging Islamitische Staat, zouden nog kunnen terugkeren naar Europa. Dat staat in een expertenrapport van het Radicalization awareness network (RAN), opgericht door de Europese Commissie.

De experten roepen de betrokken landen, waaronder België, op om zich grondig voor te bereiden. ‘De meeste EU-landen verwachten zich aan een trage maar progressieve toename van terugkerende strijders’, stelt het rapport. Zeker als het ‘kalifaat’ van IS militair overwonnen wordt of instort, zal het aantal terugkeerders toenemen, klinkt het.

De schattingen gaan uit van 1.200 tot 3.000 terugkerende Europese IS-strijders met verschillende achtergronden. Ongeveer 30 procent zou al teruggekeerd zijn, met medeweten van de autoriteiten of clandestien. Volgens de experten zijn ruim 42.000 buitenlandse terroristische strijders uit meer dan 120 landen tussen 2011 en 2016 vertrokken om met IS te strijden. Ongeveer 15 à 20 procent van hen stierf ter plekke.

Van de 5.000 strijders uit Europa waren de meesten uit België, Frankrijk en Duitsland afkomstig. Daarnaast kwamen er ook aanzienlijke aantallen uit het Verenigd Koninkrijk, Oostenrijk, Denemarken, Finland, Italië, Nederland, Spanje en Zweden. Het percentage dat terugkeert ligt het hoogst – ongeveer de helft – in Denemarken, Zweden en het Verenigd Koninkrijk.

Het rapport ziet twee generaties terugkeerders. De eerste groep bestaat voornamelijk uit mannen. Het zijn diegenen die naar Syrië zijn vertrokken om humanitaire redenen of om te vechten tegen het regime. Zij komen vaker gedesillusioneerd terug en zijn mogelijk minder gewelddadig dan een tweede groep: de strijders die om ideologische reden vertrokken en bij hun terugkeer misschien aanslagen willen plegen.

Het rapport lijst een reeks maatregelen op om de terugkeerders op te vangen, met name door snel een dreigingsevaluatie te maken en een volledige en individuele opvolging te starten met accent op normalisering en resocialisatie.

Partner Content