Stroompannes India: klimaatverandering speelt mee

Het broeikaseffect lijkt een rol gespeeld te hebben in de gigantische stroompannes deze week in India. Hogere temperaturen en zwakke moessonregens zorgen voor een hogere vraag naar elektriciteit en een lager aanbod.

De Indische stroompannes zetten 600 miljoen mensen in het donker. Dat zijn meer mensen dan er in de hele Europese Unie bij elkaar wonen. Daarmee kreeg India af te rekenen met de grootste stroompanne aller tijden.

Volledige duidelijkheid over de oorzaken is er nog niet, en wetenschappers waarschuwen dat je één specifiek weerfenomeen nooit rechtreeks aan klimaatverandering mag toeschrijven, maar het ziet ernaar uit dat het opwarmende klimaat op zijn minst een factor was.

Stuwmeren droog

India kent al meerder jaren abnormaal zwakke moessonregens. Dat heeft een aantal gevolgen. Om te beginnen haalt het land een flink deel van zijn elektriciteit uit waterkracht. Tegenvallende regenval betekent dat de waterstand in de stuwmeren laag is en dat de waterkrachtcentrales niet op volle kracht draaien. Bijgevolg is er minder elektriciteit beschikbaar.

De droogte in Noord-India, waar de stroompannes het grootste waren, zorgt er ook voor dat landbouwers het water om hun gewassen te bevloeien elders moeten halen. Dat wil zeggen dat ze elektrische pompen gaan gebruiken om grondwater omhoog te halen. Die zetten meer druk op het elektriciteitsnetwerk.

India is de laatste jaren behoorlijk wat rijker geworden. Dat is goed nieuws, maar het betekent ook dat er steeds meer airconditioners in gebruik genomen worden. Wanneer de regens uitblijven en de temperaturen omhoog gaan, draaien die massaal.

Krakkemikkig netwerk

Bovendien zorgt de economische boom ervoor dat er in de steden steeds meer glazen kantoorgebouwen opgetrokken worden die opwarmen als serres en dus ook weer elektrische koeling nodig hebben.

Gevolg van dat alles: de elektriciteitsproductie kan de vraag niet bijhouden en er ontstaan onevenwichten op het netwerk. Aangezien India’s elektriciteitsnetwerk sowieso al behoorlijk krakkemikkig is, krijg je vervolgens stroompannes van welhaast Bijbelse proporties.

Deuk in de reputatie

Dat onbetrouwbare netwerk is een geluk bij een ongeluk voor India. 300 miljoen van de 1,2 miljard Indiërs leven sowieso zonder stroom. In grote delen van het land zijn kleinere pannes schering en inslag. Veel gebouwen hebben dus hun eigen noodgeneratoren. Al waren de gebeurtenissen van deze week buiten alle proporties, het subcontinent weet hoe het met stroompannes moet omgaan.

Toch is het opletten voor India, zei Chandrajit Banerjee de directeur-generaal van de Confederation of Indian Industry in een reactie op de stroompannes. “Als een van de opkomende economieën en het thuisland van een zesde van de wereldbevolking, is het van dwingend belang dat onze basisinfrastructuur gelijke tred houdt met de Indische aspiraties. De ontwikkelingen van gisteren en vandaag hebben een grote deuk gemaakt in de reputatie van het land.”

Gletsjers smelten

Of India zijn netwerk snel genoeg kan vernieuwen om de komende jaren gelijkaardige calamiteiten te voorkomen, is een open vraag. Economische groei en klimaatverandering zullen er wellicht voor zorgen dat de druk op de infrastructuur hoog blijft.

“Eén trend is duidelijk”, schreef het Britse weekblad The Economist recent: “India is de laatste zes decennia warmer geworden. Gletsjers in de Himalaya smelten af en boomgaarden in de valleien moeten op steeds maar hogere hellingen geplant worden, op zoek naar een mild klimaat. Gewassen in de noordelijke graangordel zitten dichtbij hun maximumtolerantie voor hitte en zijn dus kwetsbaar voor temperatuurpieken op korte termijn.”

Extreme regenval en droogte

Over moessonregens hebben de wetenschappers nog een en ander te leren, maar de patronen van de laatste jaren zijn in overeenstemming met wat klimatologen voorspellen, schrijft het Amerikaanse weekblad Time. Dat wil zeggen: periodes van droogte afgewisseld met extreme regenval, zoals in 2005, toen de grootste moessonregens ooit gemeten voor overstromingen zorgden die tientallen mensen doodden en tienduizenden op de vlucht joegen in Mumbai. (TV)