Spelen terreuraanslagen in Parijs Hollande of Le Pen in de kaart?

Zondag worden de Fransen aan de stembus verwacht voor regionale verkiezingen. Waar in de eerste ronde geen meerderheid gehaald wordt, volgt een week later de beslissende ronde. Het politieke gewicht van de ‘régionales’ is eigenlijk vrij klein. Maar de stembusgang is de laatste voor de grote afspraak in 2017, “la présidentielle”.

Zo kort na de bloedige aanslagenreeks in Parijs is het bovendien uitkijken wie het meest electoraal garen spint bij die tragedie. President Hollande, impopulair sedert zijn ambtsaanvaarding, ziet zijn gespierde taal na ’13/11′ beloond met een opstoot van populariteit, die echter niet doorsijpelt naar zijn PS. En de clan-Le Pen wordt intussen slapend stemmen-rijk: voor de thema’s migrantencrisis en islamterreur zijn zij immers het origineel.

Werkloosheid

En intussen maakt de derde hond zich klaar om over ruim een jaar de vetste kluif te heroveren: “staatsman” Nicolas Sarkozy aast verbeten op een terugkeer in het Elysée. Momenteel zijn nog alle departementen minus één in handen van de PS. Na de dubbele ronde verkiezingen zullen er naar verwachting daarvan nog drie of vier in rode handen zijn. In de peilingen staan Les Républicains (LR), de nieuwe vlag waaronder de UMP al een tijdje vaart, en het Front National met 27 tot 30 procent van de kiesintenties zij aan zij. De PS hinkt achterop, met 22 tot 26 procent. Dat is vooral te wijten aan de barslechte economische cijfers die Hollande en co kunnen voorleggen, met een hoog percentage langdurig werklozen. Cru gesteld: zonder de sympathiegolf die Hollande na de terreur wist op te wekken, kon de PS nu al een kruis maken over de regionale verkiezingen.

Le Pen de volgende presidente?

Al jaren in opmars is het bruine ideeëngoed van de Le Pens, en de nieuwe opstoot van xenofobie, islamofobie en pure angst speelt op dat vlak extreemrechts nog meer in de kaart. De taakverdeling onder de Le Pens is bovendien voortreffelijk: partijleidster Marine Le Pen komt op in de post-industriële, aan België grenzende regio Nord-Pas-de-Calais-Picardie. Haar nationalistische, anti-Europese en anti-migrantendiscours vindt er in zijn salonfähige verpakking vruchtbare grond – zij leidt in de peilingen met 12 procent voorsprong. Marine’s grote droom is presidente worden, maar om dat te bereiken moet zij opboksen tegen het Franse meerderheidskiesrecht, dat de facto het FN uit het Elysée weert.

In de regio Provence-Alpes-Côte d’Azur staat Marion Maréchal-Le Pen er goed voor. Zij betokkelt in de meer traditionalistische regio van Frankrijk het, radicale, oer-ideeëngoed van stichter van het FN en haar grootvader Jean-Marie, met uitzondering dan van het antisemitisme. En ook in de regio Est (Elzas-Champagne-Ardennen-Lotharingen) maakt het FN zich op voor de zege. In die uitgestrekte regio komt Florian Philippot op, de rechterhand en “strateeg” van Marine, die munt weet te slaan uit “la colère”, de onvrede van de Fransen. Ook in Bourgogne-Franche-Comte pronkt het FN met plaats één in de peilingen.

Ook voor de tweede ronde liggen de kaarten uitstekend voor het Front. De PS had de Republikeinen voorgesteld, in gebeurlijke tweede rondes met een FN-kandidaat een anti-FN-verbond aan te gaan, maar dat idee werd woensdag door Nicolas Sarkozy himself weggewuifd. Hij ziet, met het oog op het Elysée, een links-rechts dansje tegen extreemrechts niet zitten.

Tegenwind FN

Het FN krijgt echter ook tegenwind. Zo heeft de regionale krant ‘La Voix du Nord’ in een over twee pagina’s uitgesmeerd artikel zich tegen Marine Le Pen gekant. De economische, sociale en culturele plannen van de partij staan haaks op de waarden van de krant, luidde het. De krant heeft namelijk haar wortels in ‘La Résistance’, het verzet in de Tweede Wereldoorlog tegen de Duitse bezetting.

De Republikeinen van Sarko treden aan in een gemeenschappelijk rechts, burgerlijk blok met de partijen UDI (Union des Démocrats et Indépendants) en de MoDem (Mouvement Démocrate). UDI is overigens geen partij, maar een samenraapsel van negen partijtjes.

De socialisten, daarentegen, krijgen ter linkerzijde nog concurrentie van groenen en “radicaal” links. Pas in de tweede ronde mogen zij op steun uit die hoek rekenen.

Regio’s terug naar 13

De regionale verkiezingen zijn de eerste sinds de politieke hertekening van het Franse vasteland. Het aantal regio’s is teruggebracht van 22 naar dertien. Voorts blijven er nog vijf regio’s “outremer”, residu’s van het kolonialisme. Met die hervorming wou Hollande regio’s van “Europese grootte” creëren – sterker en meer competitief. Maar in het centralistische Frankrijk blijven die lagere niveaus van weinig belang, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de gewesten in België of de Bundesländer in Duitsland. (Belga/WK)