‘Speechen is Obama’s sterkste kant’

President Barack Obama is altijd te vinden voor een charismatische en krachtige speech. ‘Deze State of the Union was opnieuw heel sterk’, aldus Bart Kerremans, Amerika kenner en hoogleraar internationale relaties en Amerikaanse politiek aan de Katholieke Universiteit Leuven.

De president begon zijn speech met een verwijzing naar het Amerikaanse leger en een onderhuidse sneer naar de Republikeinse partij en de tegenwerking die ze hebben geboden gedurende zijn legislatuur.

‘Obama heeft het over het falen van enkele overheidsinstellingen, maar de vinger wordt vooral gewezen naar het Congres. Het feit dat veel zaken die moesten gebeurd zijn, niet gebeurd zijn, is te wijten aan de tegenwerking van het Congres en dan specifiek het Huis van Afgevaardigden, waar de Republikeinen een meerderheid hebben’, meent Kerremans.

President Obama maakte ook duidelijk dat het dringend tijd is om enkele noodzakelijke wetten ‘gewoon goed te keuren zonder veel drama’, en om vooruit te gaan door samen te werken.

Economie

‘De boodschap van Obama omtrent de Amerikaanse economie is sterk gericht op de middenklasse en onafhankelijke kiezers.’ Hij pleit voor “een economie waar iedereen een eerlijke kans krijgt, zijn deel doet en zich aan dezelfde spelregels houdt”. Zijn economische standpunten onderscheiden hem van de Republikeinse partij en kunnen hem ook helpen om kiezers terug te winnen.

De president benadrukt dat de werkloosheidscijfers gedaald zijn, een feit dat zeker in zijn voordeel kan spelen, maar enkel als die trend zich verder voorzet. ‘Vooral de evolutie van de werkloosheid is belangrijk. Als de dalende trend zich blijft voortzetten, zou hij wel eens heel wat onafhankelijke kiezers kunnen terugwinnen’, aldus Kerremans.

De dalende populariteit van Obama was vooral sterk bij de onafhankelijke kiezers. ‘Bij zijn eigen achterban – Democraten – is de val veel minder, maar bij de onafhankelijke kiezers is zijn populariteit sterk gedaald en dat is vooral te wijten aan de slechte economie.’

Concreet wil Obama de binnenlandse economie stimuleren met de ‘Corporate Tax Reform’, waarin hij outsourcing wil tegengaan. ‘Op deze aanpak is al veel kritiek geweest omdat men zich afvraagt of dat wel echt dé oplossing zal zijn die meer jobs zal creëren. Velen beschouwen outsourcing namelijk als een essentieel onderdeel van de moderne economie.’

Trade Enforcement Unit

De Amerikaanse president beloofde aan het Congres om piraterij en oneerlijke concurrentie vanuit China te zullen bestrijden. Hij kondigde de oprichting aan van een agentschap dat gespecialiseerd is in commerciële geschillen.

‘Dit is een zeer delicate materie. Er zijn landen die voordeel hebben gehaald uit het niet naleven van bepaalde internationale handelsregels. Er is kritiek geweest dat de Amerikaanse overheid daar te laks heeft tegen opgetreden en dat wil de president nu aankaarten. Hij moet wel opletten dat landen zoals Rusland en China zich niet in een hoek gedreven voelen, want dan zou er zich een tegenovergesteld effect kunnen voordoen.’

Buitenlands beleid

Wat Iran betreft was president Obama heel duidelijk: “Laat er geen twijfel over bestaan: de VS zijn vastbesloten Iran ervan te weerhouden een kernwapen te ontwikkelen en om dat doel te bereiken, zal ik geen enkele optie van tafel vegen”.

Deze harde woorden doen ook wel denken aan de speeches van ex-president George W. Bush. Is dit oorlogstaal dat we hier te horen te krijgen van president Obama? Toch niet, meent Kerremans.

‘Wat mij net het meeste opviel, was dat de president focust op de vredelievende initiatieven. Een militaire ingreep zal pas als laatste redmiddel gebruikt worden. Net hiermee onderscheid hij zich van de andere kandidaten en spreekt hij een publiek aan dat zich veilig wil voelen, maar zeker geen nieuwe oorlog wil aangaan. Hij moet natuurlijk wel duidelijk maken dat er geen tolerantie is voor kernwapens.’

Gemengd publiek

De State of the Union werd gehouden voor een gemengd publiek, zowel Republikeinen als Democraten waren aanwezig. Dat was vaak te zien aan de reacties van de aanwezigen in de zaal. Zo reageerde John Boehner – lid van het Huis van Afgevaardigden en Republikein – vaak lauwwarm op enkele van Obama’s uitspraken.

Populariteit

‘Er wordt veel gepraat over het belang van deze State of the Union, maar hoeveel invloed deze toespraak echt heeft gehad zullen we pas binnen enkele weken weten’, meent Kerremans. ‘Obama wil een duidelijk beeld scheppen van zijn beleid en doet dat aan de hand van herhaling. In dat opzicht is deze State of the Union slechts een van de vele elementen om dat beeld te scheppen.’

Momenteel is de populariteit van Obama nog steeds laag, al is er een kleine verbetering zichtbaar. ‘Men vermoedt dat de betere ratings van de president te danken zijn aan de negatieve campagnes die de Republikeinse presidentskandidaten tegen mekaar aan het voeren zijn. Met de steun van maar 46 procent van de Amerikaanse bevolking ziet het er voor Obama niet al te rooskleurig uit, al kan hij nog steeds rekenen op zijn achterban.’

Het zal er nu op aan komen om de onafhankelijke kiezers terug te winnen, want het zijn net die kiezers die de voorbije vier jaar het meeste hebben afgehaakt.

Renske De Maesschalck