Naar schatting rond 17 oktober bereikt de Amerikaanse staatsschuld de wettelijk vastgelegde limiet van 16.700 miljard dollar. Als het Congres tegen dan geen akkoord vindt over de financiering van de overheid, dan dreigt een nieuwe ‘shutdown’ en komen er automatische besparingen.
Het is de derde keer sinds president Barack Obama in 2009 het Witte Huis betrok dat onenigheid over het begrotingsbeleid de Verenigde Staten lam dreigt te leggen. In augustus 2011 en op oudejaarsdag 2012 kon een crisis op het nippertje worden afgewend.
Begin dit jaar besliste het Congres na aanslepende onderhandelingen om het plafond tijdelijk te verhogen naar 16.700 miljard dollar. Die limiet wordt dus midden oktober weer bereikt.
Verdeeld
Democraten en Republikeinen zijn echter nog altijd diep verdeeld over de aanpak van het begrotingstekort. Republikeinen, die de plak zwaaien in het Huis van Afgevaardigden, willen bezuinigingen op het gezondheidszorgprogramma van Obama in ruil voor die verhoging. Dat is voor Obama geen optie. Zijn Democraten controleren enkel de Senaat.
Als het Congres het niet eens kan worden over een verhoging van het schuldenplafond en er dus een zogenaamde ‘government shutdown’ – letterlijk: een sluiting van de overheid – volgt, moet Washington noodgedwongen de geldkraan dichtdraaien en volgen automatische besparingen.
(Niet)-essentieel
Er wordt dan een onderscheid gemaakt tussen essentiële en niet-essentiële diensten. Onder essentiële diensten valt alles wat leven en eigendom beschermt. Zo blijven onder andere de nationale veiligheidsdiensten, militaire operaties en gevangenissen gewoon lopen. Hetzelfde geldt voor luchtverkeersleiding, afvoer van schadelijk afval en voedselinspecties.
Dreigen te worden stilgelegd: onder meer het uitbetalen van ambtenarenlonen (ambtenaren die toch blijven werken, krijgen hun salaris na de shutdown) en werkloosheidsuitkeringen, musea en nationale parken en bibliotheken.
Economisch herstel
De laatste keer dat het tot een ‘shutdown’ kwam, in 1995 en 1996 onder president Bill Clinton, lag de federale overheid 21 dagen stil en werden zo’n 800.000 ambtenaren met (aanvankelijk onbetaald) verlof gestuurd. Alleen de hoogst noodzakelijke overheidsdiensten, bijvoorbeeld op het gebied van nationale veiligheid, bleven doorwerken.
Gevreesd wordt dat een ‘government shutdown’ het fragiele herstel van ’s werelds grootste economie de nek zal omdraaien. Ook de Federal Reserve waarschuwde vorige week dat discussie over de overheidsfinanciën onzekerheid creëert en zo de economie kan schaden.
