Schengenlanden willen nog twee jaar grenscontroles kunnen houden

De Europese ministers voor Migratie hebben de Europese Commissie verzocht om de voorbereidingen op te starten voor de verlenging van de nationale grenscontroles binnen Schengen met maximaal twee jaar.

“De lidstaten hebben de Commissie gevraagd om de wettelijke en praktische basis voor de voortzetting van grenscontroles voor te bereiden”, zo deelde de Nederlandse staatssecretaris Klaas Dijkhoff na afloop van de vergadering mee.

‘Huidige deadlines zijn niet lang genoeg’

Landen als Duitsland en Oostenrijk voerden vorig najaar opnieuw grenscontroles in om de instroom van vluchtelingen via Griekenland onder controle te krijgen. Die optie verstrijkt echter in mei. Dan kunnen interne grenscontroles binnen de Schengenzone enkel nog voor een maximale duur van twee jaar voortgezet worden indien de lidstaten besluiten dat de controle aan één van de buitengrenzen ernstig tekort schiet. De lidstaten willen nu dat de Commissie die procedure in artikel 26 van de Schengengrenscode op gang trekt.

Volgens Dijkhoff gaat het er daarbij niet om Griekenland uit Schengen te duwen, maar eerder om de lidstaten die zich gedwongen zien om nationale maatregelen te nemen erin te houden. Weinigen geloven dat de vluchtelingencrisis binnen afzienbare tijd opgelost raakt. “We moeten realistisch zijn. De huidige deadlines zijn niet lang genoeg”, aldus Dijkhoff.

‘We moeten het overnemen van de Grieken’

“We bekijken momenteel alle opties”, hield eurocommissaris Dimitris Avramopoulos zich op de vlakte over het verzoek. De Griek toonde zich vooral ontgoocheld dat de lidstaten al sinds september talmen met de uitvoering van de voorstellen voor een gemeenschappelijke Europese strategie. “Vier maanden later zien we meer grenscontroles, minder solidariteit en verantwoordelijkheid en meer individuele en ongecoördineerde beslissingen.” Een kwestie van “de kip en het ei”, meent Avramopoulos.

Omdat de hotspots voor de registratie van vluchtelingen in Italië en Griekenland nog steeds niet operationeel zijn en het terugkeerbeleid niet op kruissnelheid komt, aarzelen de andere lidstaten om asielzoekers over te nemen. De eurocommissaris maakt zich echter sterk dat binnen vier tot vijf weken alle hotspots operationeel zullen zijn. “Dan heeft niemand nog een argument om niet mee te doen” aan het spreidingsplan.

Het geduld van Francken is echter op. “Ik vind dat er een Europeanisering van die hotspots moet komen. We moeten het gewoon overnemen van de Grieken, en niet om 8.000 of 10.000 opvangplaatsen te creëren, want dat is gewoon belachelijk, maar 100.000 of 200.000”. Samen met een doortastend terugkeerbeleid zal dat volgens de staatssecretaris “een sterk ontradend effect” creëren.

‘Totaal verkeerde interpretatie aan hotspots’

Francken wijst er immers op dat aan de hotspots een “totaal verkeerde interpretatie” wordt gegeven. “Nu gaat het om vingerafdrukken nemen en reis maar door. Ze moeten in gesloten faciliteiten blijven. Wie recht op internationale bescherming krijgt, zal overgeplaatst worden, en dan is de kans groter dat je in Boekarest belandt dan in Brussel, en wie dat recht niet heeft moet vanuit die hotspots teruggestuurd worden”, schetst de staatssecretaris.

Zowat alle lidstaten reageerden alvast positief op het idee om een Europese grens- en kustwacht op te richten, die in noodsituaties zelf grenscontroles kan uitvoeren aan de buitengrenzen, desgevallend tegen de wil van de lidstaat in kwestie in. Dat blijft voor Griekenland een struikelsteen

“Je moet altijd oppassen met het overhevelen van soevereniteit, maar dit zijn uitzonderlijke tijden. De Grieken moeten eerst zelf hun huiswerk maar eens maken vooraleer op alles neen te zeggen”, besluit Francken. (Belga/NSK)