Santorum versus Romney: religie tegen economie

De uitslagen van de voorverkiezingen in Michigan en Arizona wijzen op een duel tussen Mitt Romney en Rick Santorum op Super Tuesday. Een duel tussen de dollars van de zakenman en conservatieve religiositeit.

Mitt Romney tekende zich tijdens de hele Republikeinse voorverkiezingen, met vallen en opstaan, steeds duidelijker af als favoriet om het voor de Grand Old Party (GOP) op te nemen tegen zittend – Democratisch – president Barack Obama.

Hij geniet de voorkeur van het Republikeinse partijestablishment, maar heeft dat eerder te danken aan de zwaktes van zijn tegenstanders dan aan de sterktes van zichzelf.

De losse handjes van Herman Cain

Herman Cain leek de partijnominatie te kunnen opeisen door, net als Romney, uit te pakken met zijn zakelijke successen. Als Afro-Amerikaan van erg bescheiden afkomst die kon doordringen tot de top van de zakenwereld was hij de verpersoonlijking van de American Dream. Maar seksschandalen en inhoudelijke blunders dwongen hem tot opgave.

Geopolitiek blunderen met Michelle Bachmann

Cain had echter niet het patent op uitschuivers. De Tea Partyfavoriete Michelle Bachmann verwarde westernacteur en Republikeins hartendief John Wayne met de gelijknamige seriemoordenaar John Wayne Gacy.

Niets wereldschokkends, mocht ze niet met die naam uitgepakt hebben om haar trots om hun gemeenschappelijke geboortestad Waterloo in de verf te zetten. Later ging haar poging stoer over te komen op het internationale toneel de mist in, door gênant te blunderen in het debat over Iran.

Rick ‘Oops!’ Perry

Een serieuzere kandidaat als Rick Perry, die kon pronken met goede werkgelegenheidscijfers en een opmerkelijke economische groei in Texas, waar hij gouverneur is, hield het ondanks hoge verwachtingen ook niet uit. Perry’s cijfers bleken nogal onbetrouwbaar te zijn, hij schoffeerde heel wat kiezers met boude uitspraken over homo’s in een campagnefilmpje (dat volgens Amerikaanse sites een van de meest afgekeurde video’s op YouTube zou worden) en ging pijnlijk de mist in – Oops! – tijdens een debat met de andere kandidaten. Exit Perry.

Ron Paul de anarchokapitalist

Romney wist die kandidaten achter zich te laten, maar bleef met twee kiezels in zijn schoen zitten: Ron Paul en Newt Gingrich.

Paul was, hoewel voor de Republikeinse top niet minder dan een nachtmerrie en kansloos om de nominatie binnen te halen, misschien wel de meest ernstige tegenkandidaat. Toch in die zin dat hij geen schandalen met zich meesleept, een ideologisch consequenter verhaal weet te brengen dan zijn tegenstanders en, ondanks zijn hoge leeftijd (76), veel aanhang heeft bij jongeren.

Net zijn ideologisch verhaal brengt hem echter in de problemen bij de Republikeinen. Als libertair, of ook anarchokapitalist genoemd, hamert hij nog harder dan gangbaar bij de GOP op de individuele vrijheden en een zo klein mogelijke overheid.

Paul: ‘Waarom zou Iran geen kernwapens mogen hebben’

Hij onderscheidt zich daarbij van zijn partijgenoten door te pleiten voor de legalisering van drugs en prostitutie, wat erg slecht valt in de conservatieve kringen en waar onder meer Fox News hem mee wilde in diskrediet brengen. Ook zijn anti-oorlogsretoriek (“Waarom zou Iran geen kernwapens mogen hebben?”), vanuit een budgettair en isolationistisch standpunt, wordt hem niet in dank afgenomen. Dat hij echter erg consistent is, charmeert dan weer, vooral jongeren.

Times’ Persoon van het jaar: Newt Gingrich

En dus blijven er twee kandidaten over die Romneys nominatie in gevaar kunnen brengen: Newt Gingrich en wit konijn Rick Santorum.

Gingrich heeft een mooie staat van dienst in de GOP: hij was van 1995 tot 1999, onder president Bill Clinton, voorzitter van het Huis van Afgevaardigden en werd door Times uitgeroepen tot persoon van het jaar nadat hij de Republikeinen naar de overwinning had geleid bij de verkiezingen in 1994. De Republikeinen kregen toen voor het eerst in 40 jaar de controle over het Huis van Afgevaardigden.

Gingrich: ‘En trouwens, ze heeft kanker’

Maar toch gruwen ze bij de Republikeinen van Gingrich als presidentskandidaat: hij is te onvoorspelbaar en impulsief en neemt het niet nauw met de conservatieve waarden die hij predikt. Zo was zijn uitleg – gelekt door campagnemedewerker L. H. Carter en ontkend door Gingrich zelf – toen hij zijn tweede vrouw verliet bezwaarlijk evangelisch te noemen: “Ze is niet jong of mooi genoeg om de vrouw van de president te zijn. En trouwens, ze heeft kanker.”

Hij versloeg Mitt Romney bij de voorverkiezingen in South Carolina, met 40,4 procent van de stemmen tegen 27,9 procent voor Romney. Toen hij in Florida op zijn donder kreeg van Romney zette hij de strijd op scherp door te zeggen dat de rest van de voorverkiezingen “duidelijk een tweestrijd wordt tussen de conservatieve leider Gingrich en het gematigde Massachusetts (waar Romney gouverneur was, red.)“.

De fundamentalist Rick Santorum

Maar daar zat hij fout, zou blijken. Want Rick Santorum komt uit de strijd als de conservatieve hardliner. Hij verraste bij de caucus, of bijeenkomst van de leden van een politieke partij, in Iowa op 3 januari 2012 door met amper 8 stemmen verschil als tweede te eindigen na Romney. Een hertelling riep hem uit tot winnaar. Hij won ook de voorverkiezingen in Missouri en Minnesota en die in Colorado.

Hoewel Gingrich het meest roet in het eten gooide voor Romney, lijkt Super Tuesday op een duel tussen de fundamentalist Santorum en de pragmatische mormoon Romney uit te draaien.

Romneys oorlogskas

In een Amerikaans economisch klimaat getekend door banenverlies, recessie en een torenhoge staatsschuld lijken de kaarten het best te liggen voor de succesvolle zakenman Romney. Economie is zijn domein en op dat domein valt hij Obama aan: “Amerika heeft nood aan een president die de economie er weer bovenop helpt, omdat hij de economie kent. Ik ken de economie, en ik zal Amerika erbovenop helpen.”

Romney beschikt daarenboven over de best gespekte campagnekas en het meest doorwinterde campagneteam. Santorum zou het op dat vlak veel moeilijker hebben.

Religie of economie?

Maar Santorum heeft wel het debat gemanoeuvreerd naar zijn terrein: het christelijk geloof. En dat met de grote middelen: hij verklaarde “bijna te moeten kotsen” hebben bij een speech van oer-Democraat John F. Kennedy, die zei te geloven in een Amerika “waar de scheiding tussen Kerk en Staat absoluut is”. Maar die krachtige verwerping speet hem dan weer, zo zei hij pas nog, en hij zou “dat ene zinnetje liever terug nemen.”

Inzake abortus dan weer geen toegevingen: zelfs bij verkrachting kan het niet. Vervelend detail: zoals dat dan gaat in het Amerikaanse kiescircus komt dan uit dat Santorums vrouw Karen Garver een relatie heeft gehad met een (veel oudere!) abortusarts.

Super Tuesday

Of president Obama dan wel uitgedaagd zal worden op zijn economisch beleid, dan wel op zijn geloofsovertuiging zal duidelijk zijn op dinsdag zes maart, Super Tuesday. Op de belangrijkste voorverkiezing stemmen negen staten (Californië, Connecticut, Georgia, Maryland, Massachusetts (waar Romney gouverneur was), New York, Ohio, Rhode Island en Vermont) en houden Noord Dakota en Minnesota caucusen. Er worden die dag een kwart van de delegatieleden verdeeld. Om de investituur in de wacht te slepen, moet een kandidaat 1.144 afgevaardigden achter zich hebben.

Electability

Super Tuesday is niet alleen door de omvang zo ‘super’. Geografisch en sociaal gezien zijn ze ook zo divers dat ze een afspiegeling van de VS vormen. En dus is Super Tuesday een lakmoesproef voor de nationale electability van een kandidaat. Wie daar wint, mag dus zo goed als zeker de strijd aangaan om het petje waaronder de machtigste man van de wereld zit. (SD)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content