Rusland zet kruisraket in aan vooravond van NAVO-overleg

Michael Gorbatsjov (l) en Ronald Reagan tekenen in 1987 het INF-verdrag, waarmee de landen afspreken alle kruisraketten te vernietigen. © REUTERS
Eva Schram
Eva Schram Correspondent voor Knack.be in Noord-Amerika.

Rusland heeft aan de vooravond van een NAVO-overleg een kruisraket ingezet. Daarmee lijkt het een historisch ontwapeningsverdrag dat Reagan en Gorbatsjov in 1987 sloten te overtreden. Dat meldden Amerikaanse media dinsdagavond.

Rusland heeft in het geheim een kruisraket ingezet. Dat meldt de New York Times. Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft bevestigd aan CNN dat Rusland kruisraketten heeft, maar gaat niet in op een eventuele inzet daarvan.

Maar slechts met het bezit van kruisraketten overtreedt Rusland het ontwapeningsverdrag uit 1987, waarin de VS en de toenmalige Sovjetrepubliek afspraken alle kruisraketten te vernietigen. In totaal werden er ruim 2600 kruisraketten, die een doel op middellange afstand kunnen raken en vanaf vaste grond worden ingezet, vernietigd.

“Het belang van dat verdrag kan moeilijk onderschat worden”, zegt Rob Rakove, geschiedkundige aan de Stanford-universiteit aan de westkust van de VS. “Met het verdrag werd een hele klasse aan wapens verboden. Het heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan het beëindigen van de Koude Oorlog.”

Obama-regering

Al in 2014 was bekend dat Rusland weer kruisraketten had. Het zou toen een test hebben uitgevoerd, tot groot ongenoegen van de Obama-regering. Volgens New York Times had de Obama-regering benadrukt dat het Russische kruisrakettenprogramma afgebouwd moest worden terwijl het nog in de testfase was. Dat hebben de Russen niet gedaan.

De vraag rijst waarom Rusland zo’n belangrijk verdrag zou schenden, juist nu er een Amerikaanse president is die Rusland welwillend lijkt te zijn. “Je moet je bedenken dat Rusland en de VS niet meer alleen maar elkaars vijand zijn. Rusland kan het gevoel hebben dat iedereen tegen hen is. Ze hebben te maken met moderne militaire krachten om zich heen. Denk bijvoorbeeld aan China of Pakistan. En er is geen geschiedenis van goede relaties tussen Rusland en Pakistan. Dus er bestaat wel degelijk druk op Rusland.”

Europa

Kruisraketten zijn geen onbekend terrein voor Europa. In de vroege jaren ’80 hield de plaatsing van Amerikaanse kruisraketten op west-Europees grondgebied de gemoederen flink bezig. Als Rusland nu weer een kruisrakettenarsenaal aan het opbouwen is, zal dat zorg opwekken in Europese NAVO-lidstaten. “Ik kan me voorstellen dat er een gevoel van onrust zal ontstaan in Europa”, zegt Rakove, “en dat NAVO-bondgenoten de VS zullen vragen op te treden tegen Rusland.”

Woensdag staat een bezoek van Defensieminister Mattis aan het NAVO-hoofdkwartier in Brussel gepland. En hoewel Trump zich de afgelopen maandag niet uitsluitend positief heeft uigelaten over de NAVO, is Mattis voorstander van het bondgenootschap. Tijdens zijn verhoor in de Senaat zei hij: “De NAVO staat centraal in onze defensie. Ik geloof dat het bondgenootschap nieuwe politieke wil moet omarmen om agressieve Russische acties en andere bedreigingen voor de veiligheid van onze leden te confronteren en verminderen. De geschiedenis is duidelijk: landen met sterke bondgenoten tieren, landen zonder verwelken.” Mattis herhaalde zijn steun voor NAVO op weg naar het hoofdkantoor in Brussel tegenover journalisten. Op de agenda van het NAVO-overleg staan op dit moment IS en de ‘veranderende aard van oorlog’, maar het is te verwachten dat ook de Russische kruisraket besproken zal worden.

Ongelukkig moment

Het inzetten van de kruisraket komt op een ongelukkig moment voor de Amerikanen. President Trump probeert juist de banden tussen Rusland en de VS aan te halen. Een overtreding van het verdrag dat hielp een einde te maken aan de Koude Oorlog kan hij daarbij niet gebruiken.

Bovendien zit Trump momenteel zonder vaste nationale veiligheidsadviseur, nadat generaal Michael Flynn maandag (naar nu blijkt op aandringen van Trump) zijn ontslag indiende. Flynn was in opspraak gekomen nadat hij voor zijn officiele aanstelling gesprekken had gevoerd met de Russische ambassadeur over de Amerikaanse sancties tegen de VS, en vice-president Mike Pence daar verkeerd over had voorgelicht.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content