Het derde debat van Republikeinse presidentskandidaten was minder dramatisch dan de voorgaande edities. Het begon met vuurwerk, maar na korte tijd wilden de kandidaten niet langer sparren.
We zijn zo langzamerhand kleerscheuren en milde verwondingen gaan verwachten bij Republikeinse debatten, na de vorige edities waar het hard tegen onzacht ging.
Of het met het onderwerp te maken had, de economie, met de nogal ongecoördineerde aanpak van de interviewers van zender CNBC, of met strategie van de kandidaten, wat Donald Trump na afloop verklaarde, zal moeten blijken, maar dit debat bevatte minder woordenwisselingen dan de vorige. Kandidaten konden vrij ongemoeid hun vragen beantwoorden (of vaak: naast de kwestie de antwoorden geven, die ze wensten te geven).
Helemaal aan het begin leek het anders te zullen lopen. We waren nauwelijks enkele minuten ver toen John Kasich en Donald Trump een robbertje bekvechten organiseerden.
Aan het uiteinde
Kasich, de gouverneur van Ohio, die zich eerder deze week drukgemaakt had over de onrealistische voorstellen van Trump en medekoploper Ben Carson, allebei niet-professionele politici, deed dat nog eens over. Hij noemde de plannen van Trump inzake migratie en Carson inzake ziekteverzering “fantasieën”, en nog gevaarlijke ook. “Mensen, we moeten wakker worden. We kunnen niet voor iemand kiezen die niet weet wat hij moet doen”.Trump, die al geprotesteerd had tegen zijn openingsvraag, waarin zijn voorstellen een “stripverhaalversie van een campagne” werden genoemd, beet terug, en zei dat Kasich, die altijd conflict mijdt, nu in de aanval ging omdat hij in de peilingen wegzakte, wat, voegde de miljardair toe, te zien was aan zijn plaats op het podium – helemaal aan het verre uiteinde. Hij verweet Kasich ook dat hij bij Lehman Brothers werkte op het moment dat die bank de bankencrisis (mee) veroorzaakte.
Dit dispuut was nauwelijks uitgewoed, toen het oorlog werd tussen twee vroegere vrienden, Jeb Bush en zijn gewezen poulain, de senator Marco Rubio. Rubio probeerde de vraag te pareren waarom hij zo weinig tijd doorbrengt in de Senaat. Bush nam hier geen vrede mee. Hij vond dat de bewoners van Florida recht hadden op de inzet van hun senator. “Marco, toen je je kandidatuur stelde, was het voor zes jaar. En je moet opdagen voor je werk. Hoeveel is het? Een Franse werkweek? Drie dagen per week.”
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Rubio liet het daar niet bij zitten: “Iemand heeft je ervan overtuigd dat je erbij wint door mij aan te vallen”.
Trump, de wapenman
Maar daarna verbrokkelde het debat, en werd het elk op een eiland. Misschien, werd op de Amerikaanse tv geopperd, hadden ze elk het advies gekregen dat de aanval niet loont. Misschien dachten de kemphanen dat ze hun duel verloren hadden, of juist gewonnen, en dat het zo wel volstond. Misschien waren ze geschrokken van de heftigheid tussen Bush en Rubio.
Trump was voor zijn doen enorm rustig. Hij keek van de ene kant van het podium naar het andere, en liet anderen uitpraten. Hij vulde nog altijd meer zendminuten dan de meesten, maar was door de band niet heel controversieel. Hij was niet het centrum van het universum. Hij probeerde zijn plannen uit te leggen. Dat zijn lastenverlagingen toch meer zouden opleveren omdat de economie onder zijn beleid “fantastisch” zou groeien. Dat hij tegen illegale migratie is, maar voor de komst van toplui, buitenlanders die afstuderen aan de topuniversiteiten.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Enigszins controversieel was zijn omarming van wapendracht. Hij heeft zelf een vergunning op een wapen te dragen, zei hij eerder al. En hij zou de werknemers in zijn bedrijven toestemming geven om op hun werk wapens te dragen – wat nu in zijn bedrijven veelal verboden is. “Ik denk dat wapenvrije zones een catastrofe zijn. Zieke geesten pikken erop in”.
.@realDonaldTrump: “I am all in favor” of keeping talented college graduates in the U.S. https://t.co/mbziyDkZGy
— CNBC (@CNBC) October 29, 2015
Carson kon zijn plannen inzake ziekteverzekering uitleggen, en kwam enigszins in de probemen met een supplement dat kanker zou genezen. Carson bestreed als “totale propaganda” dat hij het middel had aangeprezen (wat door fact-checkers wordt weerlegd) en zei dat hij zonder zijn medeweten op de website van het product werd gezet.
Fantasy Sport
Allicht de mooiste tussenkomst van de avond kwam van Chris Christie, de gouverneur van New Jersey, die, na een vraag aan Bush over de reglementering van Fantasy Sport als gokspel inhakte op de vraagsteller.
.@GovChristie on daily fantasy sports: “Who cares!” https://t.co/ciKfHKWHpw
— CNBC (@CNBC) October 29, 2015
“Waarom zou de overheid met al haar problemen zich met zoiets bezighouden? Genoeg met Fantasy Football! Laat mensen spelen. Who cares?”
Toen moderator John Harwood wilde tussenkomen,ging Christie verder: “Zelfs in New Jersey wordt wat je doet onbeleefd genoemd”.
Niemand uitgeteld
Wie won? Wie verloor? Er werden geen beslissende slagen uitgedeeld. Trump zei na afloop dat hij minder als querulant wilde overkomen, en meer als iemand die kalm zijn programma uitlegt, en is daar in geslaagd. Carson was, zoals in de vorige debatten, grotendeels onzichtbaar. Bush was alleen al qua tijd zeker niet de winnaar. Hij sprak ongeveer de helft van de tijd vol van Carly Fiorina. Hij had enkele, voorbereide, grappige opmerkingen, maar als het erop aankwam zijn programma uit te leggen, was hij warrig en eigenlijk niet te volgen. Hij gaf ook zelden de indruk dat hij was waar hij wilde zijn.
Fiorina, die de vorige debatten won, had nu niet veel memorabele momenten, en kon nooit duidelijk maken waarom ze als de niet zo succesrijke ex-CEO van gigant HP nu ineens kleine bedrijven genegen is. Ze pleitte ervoor om de takscode tot 3 bladzijden te herleiden (tot een postkaart, suggereerde Ted Cruz), en ze noemde het beleid dat Obama voerde en dat Hillary Clinton voorstaat “anti-vrouw”.
Fiorina: Our tax code should be 3 pages https://t.co/UNlHin655o #CNBCGOPDebate #GOPDebate pic.twitter.com/WU7oJUJsEL
— CNBC (@CNBC) October 29, 2015
Rubio had ook een lastige avond, al was het maar met zijn absenteïsme in de Senaat en met zijn belastingplan dat volgens experts de rijken ten goede komt terwijl het officieel beoogt de armen te helpen. Als hij zich staande probeert te houden tegen een interviewer die met rapporten tegen hem ingaat, begint hij heel snel te praten.
Hij haalde wel nog, denken Amerikaanse commentatoren, de bovenhand in de woordenwisseling met Bush, al was het maar omdat hij beter praat.
En hij ging, als een van twee (met Mike Huckabee), in tegen de plannen van Carson om Medicare af te bouwen. “Mijn moeder geniet van Medicare. Ik ben niet gewonnen voor wat mijn moeder treft.”
Ted Cruz ging, net als Christie, in tegen de interviewers en kreeg er applaus voor.
Kasich, doorgaans een kalm man, viel een beetje uit de toon nu hij als enige ruzie leek te zoeken.
Over minder dan twee weken is er alweer een Republikeins debat.
Amerikaanse presidentsverkiezingen 2016
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier