Rechts-populisten boeken historische winst in Denemarken

De parlementsverkiezingen in Denemarken brachten vooral winst voor de rechts-populistische Deense Volkspartij, die met anti-Europese en anti-migratiestandpunten de tweede partij van het land wordt. Uittredend premier Helle Thorning-Schmidt verliest haar meerderheid en neemt ontslag.

De verkiezingen werden voorgesteld als een tweestrijd tussen de sociaaldemocratische premier Helle Thorning-Schmidt en haar voorganger, de rechtsliberaal Lars Rasmussen, die tot 2011 regeerde. Allebei hadden ze een coalitie in gedachten, met gedoogsteun of echte steun van een centrumlinks en centrumrechts blok.

Maar met ruim 90 procent van de stemmen geteld, lijkt een derde figuur dat rechtstreeks duel te verstoren. De 45-jarige Kristian Thulesen Dahl haalt met de Deense Volkspartij zo’n 21,2 procent van de stemmen en wipt van 22 naar 37 zetels, een historisch resultaat: de partij stijgt 7,5 procent en 12 zetels uit boven haar beste resultaat ooit. Daarmee wordt de partij groter dan Venstre van Rasmussen, die terugvalt van 47 naar 34 zetels en uitkomt op 19,5 procent. De grootste partij worden de sociaaldemocraten van uittredend premier Thornig-Schmidt, die 3 zetels winnen en op 47 komen, met ruim 26 procent van de stemmen.

In blokken gerekend staat rechts iets sterker dan links, met 90 zetels tegen 85. De stemmen uit Groenland zijn nog niet geteld, maar die kunnen de balans niet meer doen kantelen.

Liverpool

De sociaaldemocraten, die enkele maanden geleden nog diep in de peilingen waren weggezakt hebben een mooie remonte gemaakt, maar de winnaar van de dag was zonder twijfel Kristian Thulesen Dahl, die trouwens tijdens de bijeenkomst van zijn aanhang in gezang losbarstte. Hij gaf enkele regels uit het clublied van Liverpool ten beste, ‘You’ll never walk alone’. “Dit is een onwerkelijk resultaat voor onze partij”, zei hij ook nog. Tijdens de verkiezingsstrijd werd hij vaak vergeleken met onderstaand personage uit de Deense politieke serie Borgen.

#KristianThulesenDahl, head of right-wing Danish People’s Party, may become PM pic.twitter.com/tQoxc9vk9N

— AndyDunn (@lairdoflard) June 18, 2015

Ontslag

Wat de gevolgen zullen zijn van dat “onwerkelijk resultaat” valt te bezien.

Premier Thorning-Schmidt gaf de nederlaag van haar blok toe en heeft aangekondigd dat ze ontslag neemt als premier en als partijvoorzitter. “Elke dag is de verantwoordelijkheid de mijne geweest. Ik sta achter de beslissingen die ik genomen heb. Ook vannacht. Ik was de eerste vrouwelijke premier van Denemarken, ik zal niet de laatste zijn”.

Ze is 10 jaar partijleider geweest. “We wonnen de verkiezingscampagne, maar niet de verkiezingen. We werden op de eindstreep verslagen”, verklaarde ze nog.

Met haar ontslag komt het centrumrechts blok aan zet. Een woordvoerder van de Deense Volkspartij liet weten dat Rasmussen de volgende regering moet vormen, ook al vertegenwoordigt hij niet langer de grootste partij binnen het blok.

In zijn vorige legislatuur als premier kreeg Rasmussen gedoogsteun van de Deense Volkspartij. Zal de partij nu echt deel gaan uitmaken van de regering? En kunnen de andere partners om met de standpunten van Dahl die het blok ongetwijfeld naar rechts zal stuwen?

‘Meer niet-moslims’

De Deense Volkspartij staat qua standpunten niet zover van de Nederlandse Partij voor de Vrijheid van Geert Wilders. De partij is anti-EU en anti-migratie, vooral anti-moslimmigratie. Ze gelooft in assimilatie, niet in multiculturalisme. In 2013 betoogde Dahl dat zijn land meer vluchtelingen uit niet-moslimlanden moest accepteren, en minder uit moslimlanden. Tegenwoorig is de partij voor het niet langer toelaten van vluchtelingen.

Tijdens de campagne toonde Dahl een gematigder gezicht. Ook werd meer dan tevoren de nadruk gelegd op het “sociaal karakter” van de partij, die beloofde wat voorzieningen en uitkeringen betreft beter te doen, linkser te zijn, dan de sociaaldemocraten.

Of de recente aanslagen in Kopenhagen invloed gehad hebben op de uitslag, moet uit kiezersonderzoek blijken.

‘Blue’ Victory in Denmark Elections Crucial for Cameron’s EU Renogiation http://t.co/mHCPdbVzkU pic.twitter.com/8UJqG0AWa9

— Breitbart London (@BreitbartLondon) June 16, 2015

De uitslag werd met bijzondere aandacht gevolgd in Groot-Brittannië. Het centrumrechts blok staat sympathiek tegenover de eisen van David Cameron om “een heronderhandeling” in Europa te hebben. Maar in tegenstelling tot Cameron heeft geen enkele partij in Denemarken plannen om een referendum over het lidmaatschap van de EU te organiseren.

(RR)