Joseph Ratzinger, beter bekend als paus Benedictus XVI, gooit eind deze maand de handdoek in de ring. Drie vragen aan professor theologie Lieven Boeve over de toekomstige kerkvorst.
Nu Benedictus XVI kiest voor een pauselijk pensioen, kan het speculeren over een opvolger volledig losbarsten. Professor theologie Lieven Boeve (KULeuven) blikt vooruit naar de verkiezing van een nieuwe paus en het perfecte pontifex-profiel.Welk profiel hoort een kandidaat-paus te hebben?
Professor Lieven Boeve: Er is niet één standaard profiel voor een paus. De katholieke kerk telt miljoenen geloven, de leden van het conclaaf, die mogen stemmen over een nieuwe kerkvorst hebben ook niet allemaal dezelfde voorkeur. Zo zijn er bijvoorbeeld geestelijken die de nieuwe wind die het Tweede Vaticaans Concilie (concilie waar aan het conservatieve imago van de katholieke kerk werd geschaafd, nvdr.) bracht nog onvoldoende vonden. Anderzijds zijn er kardinalen die dat dan weer te ver vonden gaan qua progressiviteit.
Het profiel van de nieuwe paus kan eigenlijk twee kanten uitgaan. Ofwel wordt er eerder gekozen voor iemand die voor een sterke identiteit van de Kerk en het christelijk geloof gaat. Ofwel kiest men eerder voor iemand die de kaart trekt van de dialoog met de wereld of andere christelijke confessies.
Is de katholieke kerk er klaar voor om een niet-Europese wind door haar gelederen te laten waaien?
Professor Lieven Boeve: Ik denk van wel. Je kon je in 1978 ook afvragen of de Kerk wel klaar was voor een Poolse paus. De pausen zijn altijd heel sterk verbonden geweest met Europa, de meesten waren trouwens Italianen. Maar de katholieke kerk heeft ook buiten Europa een grote voet aan wal. Volgens mij kan een paus uit een ander werelddeel dus zeker. Onder andere de aartsbisschop van Manilla, Luis Antonio Tagle, lijkt me een mogelijke toekomstige pontifex. Ook de Ghanese kardinaal Peter Tuckson (favoriet van de bookmakers, nvdr.) wordt genoemd als nieuwe leider van de katholieke kerk. Hij zit bovendien zelf in de Curie, de administratieve dienst die de paus bijstaat.
De katholieke kerk is een kerk met veel tendenzen en tegenstellingen. Een frisse wind, iemand met een nieuwe visie kan de Kerk wel opnieuw vooruit helpen.
Wat kan de nieuwe paus opsteken van Benedictus XVI?
Professor LievenBoeve: Met zijn beslissing om er mee te stoppen voor zijn overlijden, heeft Benedictus alvast de weg geëffend voor zijn opvolgers. Hij heeft aangetoond dat je niet hoeft te sterven op die stoel. Een kerkvorst hoeft zo’n machtig instituut niet te leiden tot het eind van zijn dagen. Hij stelt dat hij niet vitaal genoeg meer is om aan het hoofd te staan van de kerk, en daarmee geeft hij een teken naar zijn opvolgers. Daarmee verlicht hij de druk voor zijn opvolgers.
De zware erfenis van Johannes Paulus II kreeg hij ook in de schoot geworpen, en dat was alles behalve eenvoudig. Herinner maar hoe de menigtes in Rome na zijn overlijden ‘Santo Subito’ (‘onmiddellijk heilig’, nvdr.) stonden te roepen. Johannes Paulus II was volgens velen echt een martelaar. En toch is Benedictus XVI erin geslaagd om hem vlot op te volgen en hierbij een eigen profiel te ontwikkelen. Ook een volgende paus wacht die opdracht. (EA)
